O`quv ishlari bo`yicha prorektor R. Jumayev Aruz qoidalari va mumtoz poetika fani bo`yicha universitetlarning

9. Undosh bilan tugagan hijo qanday hijo sanaladi?
A. Cho`ziq hijo.
B. O`ta cho`ziq hijo.
C. Asosan, cho`ziq hijo.
D. Qisqa hijo.
16. Istehlofga uchragan hijo.
A. Qisqa hijo.
B. O`ta cho`ziq hijo.
C. Cho`ziq hijo.
D. A va C.
Glossariy
Bahr – (arabcha so`z bo`lib, “dengiz”, “katta daryo”, “daryo” degani) asllar yoki afoyil-u tafoyil deb ataluvchi sakkiz ruknning turlicha tarkibda takrorlanishidan hosil bo`luvchi asosiy yirik o`lchov turi.
Bayt – (arabcha so`z bo`lib, “uy”, “xona”, “joy” degani) har biri bir necha rukndan tashkil topgan qofiyali yoki qofiyasiz ikki misra bo`lib, ular o`zaro bir butunlikni hosil qiladi.
Fauvlun – I. Asl ruknlardan biri bo`lib, shohlar haqidagi asarlar bahri sanalgan mutaqoribni yuzaga keltiradi. II. Fauvlun – “mafo`iylun” aslining ‘hazf’ zihofiga duch kelishi natijasida hosil bo`lgan tarmoq rukn bo`lib, “tashlangan” ma’nosini bildiruvchi mahzuf deb yuritiladi, chizmasi: V – –
Fo`ilotun – sakkiz asl rukndan biri bo`lib, turkiy aruz uchun o`ta muhim sanalgan ramal bahrini hosil qiladi, chizmasi: – V – – Ayni damda, fo`ilotun asli mafo`iylun asli bilan birgalikda muzori’, qarib, mushokil; mustaf’ilun asli bilan qo`shilib takrorlanishidan xafif, mujtass, g`arib bahrlarini hosil qiladi. Bulardan ramal, mujtass, g`arib bahrlari o`zbek she’riyatida keng tarqalgan bo`lsa, qarib, g`arib, mushokil bahrlari qo`llanilmagan.
Fo`ilun – I. Sakkiz asl rukndan biri bo`lib, mutadorik bahrini hosil qiladi, chizmasi:
– V – Fo`ilotun asli bilan birga kelib madidbahrini; mustaf’ilun asli bilan birga kelib basit bahrini hosil qiladi. II. Mafo`iylun aslining “shatar” zihofiga duch kelib, hosil bo`lgan tarmoq rukn “ashtar” (“aybli” degani)dir, chizmasi – V –
III. Fo`ilotun aslining “hazf” zihofiga duch kelishi natijasida hosil bo`lgan tarmoq rukn bo`lib, “tashlangan” ma’nosini bildiruvchi mahzuf nomi bilan ataladi, chizmasi: – V – IV. Mustaf’ilun aslining “tayy” (“yig`ish”) va “kashf” (“ochish”) zihoflariga duch kelishi natijasida hosil bo`lgan tarmoq rukn bo`lib, “matviyi makshuf” (“yig`ilgan va ochilgan” ) deyiladi, chizmasi: – V –