O’quv darslik

Pantoten kislotasi
1
(vitamin B
5
) tabiatda juda keng tarqalgan. Ayniqsa ko‘p 
miqdorda u xamirturush, jigar, tuxum, baliqlar ikrasida, boshoqli donlarda, 
rangli karamda bo‘lishi aniqlangan. Pantotenat kislotasini ichak mikroflorasi 
ham sintezlaydi. Fiziologik faollikka pantotenat kislotasining o‘ngga 
aylantiruvchi izomeri ega. Organizmda u koferment A ni xosil bo‘lishida 
qatnashadi. Koferment A ning modda almashinuvida axamiyati juda katta. 
U yog‘ kislotalarning oksidlanishi va biosintezida, keto kislotalarni (masalan; 
pirouzum, α-ketoglyutar) oksidlanish, dekorboksillanishida, limon kislotasining 
(uch karbon kislota sikliga qo‘shilib), kortikosteroidlar, atsetilxolin sintezida 
qatnashadi. Koferment A ning asosiy funksiyasi shundan iboratki, u 
kislotalar(atsil) qoldig‘ining akseptori va olib o‘tuvchisidir.
Odamlarda pantotent kislotasi etishmovchiligi amaliy jihatdan bo‘lmaydi. Agar 
uni suniy yo‘l bilan ko‘ngillilarda maxsus parxez vositasida chaqirilganda 
charchoqlik, uyquning buzilishi, bosh og‘rig‘i, dispepsik buzilishlar, parestiziya, 
mushaklarda og‘riq va boshqa o‘zgarishlar kuzatiladi.
Me’da ichak traktidan pantotenat kislotasi yaxshi so‘riladi. Qator a’zolarda 
katta miqdorda aniqlanadi: yurak, jigar, buyrak, buyrak usti bezida.O‘zgarmagan 
holda buyrak (2/3) va ichak orqali (1/3 qismi) ajraladi. Tabobat amaliyotida 
kalsiy pantotenat (ichish, maxalliy va parenteral) qo‘llaniladi. Preparatni nevrit, 
nevralgiya, ba’zi allergik reaksiyalar, nafas olish a’zolari xastaliklari, yaralar, 
kuyish, ichakning operatsiyadan keyingi davrdagi atoniyasida, streptomitsin 
preparatlari va margumush birikmalari zaxarligini bartaraf etish uchun 
qo‘llaniladi.Kalsiy pantotenatni zaxarligi past. Noxush ta’sir sifatida ba’zan 
dispepsik o‘zgarishlar kuzatiladi. 

---

- 644 -