O’quv darslik

 
Ba'zi androgen preparatlar, antiandrogenlar va anabolik steroidlarning 
kimyoviy tuzilishi 
A n d r o g ye n p r ye p a r a t l a r. 
CH
3
CH
3
O
C
C
2
H
5
O
O
CH
3
CH
3
O
C
O
O
(CH
2
)
5
CH
3
Testesteron prpionat Testesteron enantat 
A n t i a n d r o g ye n p r ye p a r a t l a r. 

---

- 620 -
Flutamid 
CH
3
CH
3
O
O
Cl
CO
CH
3
C
CH
3
O
N
H
O
CH
3
CH
3
C
NHC(CH
3
)
3
O
Siprateron atsetat Finasterid 
___________________________________________ 
1
Lotinchadan masculinus - erkakcha 
2 
Lotinchadan virilis - erkaklarga xos 
A n a b o l i k s t ye r o i d l a r. 

---

- 621 -
O
CH
3
O
C
O
CH
2
CH
2
Fenobolin 
O
CH
3
O
C
O
(CH
2
)
8
CH
3
O
CH
3
CH
3
CH
3
OH
Retobolil Metandrostenolon 
 
 
Androgen gormonlarning antogonistlari
ham yaratilgan. Umuman olganda 
testosteron ishlab chiqarilishi gipotalamus gormon preparati gonodorelin yoki 
uning sintetik analogi leuprorelin yordamida, agar organizmda ularni doimiy 
katta konsentratsiyalarini hosil qilish (dozalashning bunday uslubida ular 
gipofizning oldingi bo‘lagining gonodotrop gormonlarini hosil bo‘lishini 
to‘xtatadilar) bilan kamaytirish mumkin. Ushbu preparatlarni prostata bezining 
giperplaziyasida qo‘llash mumkin. 
Androgenlar biosintezini keskin to‘xtatish qobiliyatiga zambrug‘larga 
qarshi vositalar ketokonazol va uning analoglari (steroidlar sintezida 
qatnashuvchi R-450 sitoxromini qamal-lash hisobiga) xamda s p i r o n o l a k -
ton egadir.
Ammo androgenlar antogonistlari sifatida ikki gurux moddalar eng ko‘p 
diqqatga sazovordir.
1) androgen retseptorlarning qamallovchilar (siproteron atsetat, flutamid); 

---

- 622 -
2) 5α- reduktaza ingibitorlari, testosteronni degidrotestosteronga aylanishini 
susaytiruvchilar (finasterid). 
Siproteron atsetat progesteronning xosilasi bo‘lib, steroidlarga mansubdir. 
Periferik to‘qimalardagi testosteronga (digidrotestosteronga) sezgir «Nishon» 
androgenlar retseptorini qamal qilib, preparat spermatogenezni to‘xtatadi. Uni 
kiritishni to‘xtagandan keyin spermatogenez 4 oydan keyin tiklanadi. 
MNS dagi androgen retseptorlarini qamallab, u jinsiy hissiyotni susaytiradi 
va impotensiyaga olib kelishi mumkin. Antiandrogen ta'siridan tashqari 
siproteron atsetat arzimagan gestagenlik faolligiga ega ekanligi gonadotrop 
gormonlarni va shu tufayli erkaklar jinsiy bezlaridan androgenlar ishlab 
chiqarilishini kamaytirishiga sabab bo‘ladi. Qon zardobida testosteron bilan bir 
qatorda lyuteinizatsiyalovchi va follekulo rag‘batlantiruvchi gormonlar miqdori 
ham kamayadi.