O’quv darslik

 
 7-rasm. 5α – reduktaza ingibitorlari ta'sir joyining chizmasi. 
Prostata bezi epiteliysi hujayrasi 
T
-testosteron
5α - R
- 5α - reduktaza 
DGT-
degidrotestostero
R
- androgen retseptor 
G- X
2
 
– globulin (qon zardobidagi jinsiy gormonlar bilan 
bog‘lanadi) 
 

---

- 623 -

Siproteron atsetat ayollardagi og‘ir girsutizm, akne prostata bezining 

giperplaziyasi, erkaklarda juda kuchayib ketgan jinsiy intilishni davolashda 
qo‘llaniladi.Finasterid 5α-re-duktaza ingibitorlaridan biri hisoblanadi. Kimyoviy 
tuzilishi bo‘yicha bu geterotsiklik steroid (4- azasteroid)dir. Yuqorida nomi qayd 
etilgan ferment testosteronni degidrotestosteronga aylanishiga yordam beradi, bu 
ko‘pincha to‘qimalarda masalan, prostata bezi, sochlar follikulasida muntazam 
kechadi. Prostataning giperplaziyasida digidrotestosteron miqdori ko‘payib 
ketishi haqida ma'lumotlar mavjud. Digidrotestosteronning prostata bezidagi 
androgen retseptorlari bilan bog‘lanishi bezning gipertrafiyasiga sharoit 
yaratuvchi o‘sish omilini hosil bo‘lishini kuchaytiradi. Hujayra yadrosi 
membranasida joylashgan 5α- reduktazaning raqobatli ingibitorlari bo‘lgan 
finasterid prostata bezining hujayralari ichidagi va qon zardobidagi 
digidrotestosteron 
miqdorini 
kamaytiradi.Prostata 
bezining 
xavfsiz 

---

- 624 -
giperplaziyasini davolash uni qo‘llashga asosiy ko‘rsatmadir. Preparat bezning 
xajmini kamaytiradi va taxminan 1/3 bemorlarda peshob ajratish jarayonini 
yaxshilaydi. Jinsiy mayllik va libidoga odatda ta'sir ko‘rsatmaydi. Ovqat xazm 
qilish traktidan preparat yaxshi so‘riladi (taxminan 60%). Jigarda parchalanadi.
t
½ 
~ 8 soat. Ta'siri 24 soat davomida saqlanadi. Buyrak va ichak orqali ajraladi. 
Ushbu patologiyada 5α – reduktaza ikkala izoformasini faolsizlashtiruvchi 
dutasterid (avodart) juda xam samarador (finasterid ko‘roq 2-tipini
faolsizlashtiradi).