O’qituvchi: Shamsiyeva Dilnoza Baxodirovna «Tasdiqlayman» O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari

Rivojlantiruvchi: o`quvchilarning Paskalda miqdorlarni turlarga ajaratish va ularni tavsiflay olish ko`nikmalarini rivojlantirish


DTS: Miqdorlrning turlari va ularni tavsiflanishi haqida tasavvurga ega bo`lish.


Dars turi: yangi bilim beruvchi
Dars o`tish metodi: Aqliy hujum, aralash, interfaol.
Dars jihozi: Tarqatma materiallar, 9-sinf darsligi, jadvallar.
Texnik jihozlar: Kompyuter, multimedia vositalari, slaydlar, proektor.


I. Tashkiliy davr.
II. Takrorolash

6. 
   Belgili o‘zgarmas deganda nimani tushunasiz? Misollar keltiring.
   
7. 
   Satrli o‘zgarmaslarning belgili o‘zgarmaslardan farqi nimada?
   
8. 
   Sonli o‘zgarmaslarning qanday turlarini bilasiz?
   
9. 
   Mantiqiy o‘zgarmaslar qanday qiymatlarni qabul qilishi mumkin?
   
10. 
    O‘zgaruvchilarning o‘zgarmaslardan farqi nimada?
    

III. Yangi mavzuni organish

1. Quyidagi o’zgarmaslarni turlarini aytib bering.

a) –9.22 E-2; 0.01 E+5; 1.11 E-4;	b) 21; 21; 7; 7; 19; 19; 63; 63;
d) true; true; true; false; false; false;	e) ‘555‘;‘aar‘;‘mmr‘;‘bbj‘;‘aga‘;
f) ‘Muqaddas‘; ‘Vatan‘;‘Mustaqil‘;	g) ‘i‘; ‘n‘; ‘s‘; ‘o‘; ‘n‘; ‘i‘; ‘y‘; ‘a‘; ‘t‘;

Javoblar:
a) sonli — haqiaiy — qo`zg`aluvchan nuqtali; b) sonli — butun; d) mantiqiy; e) satrli;
f) satrli; g) belgili.

2. O’zgaruvchilarga nom berib turiga mos tavsiflang.

a) belgili

b) haqiqiy

d) mantiqiy

e) satrli

f) belgilari 7 tadan oshmaydigan satrli

a) a: char; b) b: real; d) d: boolean; e) e: string; f) f: string[7]

3. Har bir bandda bitta o’zgaruvchining barcha qiymati berilgan yoki xususiyati ifodalangan. Shu o’zgaruvchilarga nom bering va tavsiflang.

a) -5; 0; 7; 58; -15; 9.	b) ‘Xalq‘; ‘Vatan‘; ‘Ona‘.	d) 7.21; 4.2; 50.1902; -1.23.
e) birinchi 7 ta tub son.	f) true; true; false; true; false.	g) ‘000‘; ‘001‘; ‘002‘; ‘003‘.
h) alifbo harflari.	i) ‘Yuksak‘; ‘ma`naviyat‘, ‘yengilmas‘; ‘kuch‘.

Javoblar: a) a: integer; b) b: string[5]; d) d: real; e) e: byte; f) f: boolean; g) g: string[3] h) h: char; i) i: string[10] .

4. Barcha qiymati berilgan butun o’zgaruvchilarga nom berib tavsiflang. O’zgaruvchini turini tanlashda xotiradan kam joy olishiga erishing.

a) -4; 0; -4; 8; 12;	b) 1; 16; 256; 4096; 65536;	d) 0; 2; 4; 6; 8; 10;
e) 29350; -2; 8000; 250;	f) 5; -32767; 46; 0; 32767;	g) 200000; 2000; -20; 99999;

Javoblar: a) a: shortint; b) b: word; d) d: byte; e) e: integer; f) f: integer; g) g: longint.

5. Barcha qiymati berilgan haqiqiy o’zgaruvchilarga nom berib tavsiflang. O’zgaruvchini turini tanlashda hotiradan kam joy olishiga erishing.

a) -8.5 E-38; 3.0 E+12; 1.7 E+37	b) 1.16; 6.4096; 6.00001;
d) 999999.99; -5.555555; 0.000002011;	e) 2.74 E-101; -1.0 E+102; -0.7 E+307

6. Berilgan va amallar natijasida hosil bo’ladigan o’zgaruvchilarni tavsiflang.

a) a:= –5; b:=0; c:=a+b;	b) bu:= –5; ha:=0.02; c:=ha+bu;	d) s1:=7.21; s2:=4.2; s3:=s1+s2;
e) a:=25; S:= a*a;	f) a:=true; b:=false; m:= a and b;	g) u:= 15; h:=1; c:=u/b; d:=b/u;
h) a:= 2; b:=9; c:=a–b;	i) pi:=3.14; R:=5; L:=2*pi*R;	j) m:=3; F:=5; a:=F/m;

a) butun b) haqiqiy d) haqiqiy e) butun f) haqiqiy g) haqiqiy h) butun i) haqiqiy j) haqiqiy