Oqimning barqaror harakatida napor

Birinchi soha
– 
laminar tartib sohasi
; chiziqning 1-2 qismi bilan 
ifodalangan bo‘lib, bu chiziq (4.60) formula yordamida quriladi. Bunda turli 
nisbiy g‘adir-budirliklar uchun 
r

uchun tajriba natijalariga asosan olingan 


D
f
Re


, egriliklar 1-2 chiziq bilan birlashib ketadi. 
Bu soha uchun quyidagi holatlar mavjuddir: 

---

~ 301 ~ 
a
) 
D
Re
kattalik nisbatan kichik, ya’ni 
)
(Re
D
=1000

2300 gacha bo‘lgan 
qiymatdadir; 
b
) 
l
h
naporning uzunlik bo‘yicha yo‘qolishi g‘adir-budirlikka bog‘liq emas, 
chunki


D
f
Re


grafigi g‘adir-budirlikning turli qiymatlari uchun birlashib 
ketadi; 
v
) napor yo‘qolishi oqimning o‘rtacha tezligining birinchi darajasiga to‘g‘ri 
proportsionaldir. Bu fikrni Darsi-Veysbax va Puazeyl formulalaridan kelib 
chiqib, daraja ko‘rsatkichi 
1

m
qiymatga teng bo‘lishiga ishonch hosil qilish 
mumkin; 
g
) gidravlik ishqalanish koeffitsienti Puazeyl (4.60) formulasi bilan 
aniqlanadi. 
Ikkinchi soha
– III va IV vertikallar oralig‘idagi soha bo‘lib, bu sohada 
oqimning harakat tartibi o‘zgarib turadi. Oqim goh laminar tartibdagi harakatdan 
turbulent tartibdagi harakatga, goh turbulent tartibdan laminar tartibdagi 
harakatga o‘zgarib turadi. Shu sababli, o‘zgaruvchi yoki 
o‘tish sohasi
(rasmda 
shtrixlangan) deb yuritiladi. Bu sohada: 
a
) Reynolds soni 1000

2300 dan 4000

40000 qiymatlarda o‘zgaradi; 
b
) suyuqlik quvurda harakatlanganda, ma’lum oraliqda paydo bo‘lib,yo‘qolib 
turuvchi turbulent tartibdagi harakat kuzatiladi; 
Bunday o‘zgaruvchan xarakterdagi harakat sohasi 
aralash turbulentlik 
sohasi
deyiladi.