Operacion sistemalar pániniń mazmunı hám mánisi Reje

Xizmetshi dásturiy qurallardı klasslarǵa ajıratıw

Fayl dispecherleri(fayl menedjerleri). Bul klass dásturleri járdeminde fayl strukturasına xizmet qılıw menen baylanıslı bolǵan kóp ǵana ámeller orınlanadı, yaǵnıy nusqa alıw, ornın ózgertiriw, fayl atın ózgertiriw, katalog jaratıw,fayllardı kiritiw hám fayl strukturasında navigatsiyaá Bul maqsetlerge móljellengen dástur quralları ádette sistemalı qáddi dásturleri quramına kiredi hám OS penen birgelikte ornatıladı. Bıraq, kompyuter menen islew qolaylıǵın asırıw ushın kópǵana paydalanıwshılar, qosımsha xizmetshi dásturlerdi ornatadılar.

Maplıwmatlardı tiǵizlastiriw quralları(arxivatorlar). Olar arxivler jaratıw ushın móljellengen. Maǵlıwmatlardi arxivlestiriw, fayl hám kataloǵlardıń úlken toparların bir arxiv faylına jámlew esabina saqlawdı ańsatlastiradi. Bul jaǵdayda arxiv fayllardı maǵlıwmatlardı joqarı dárejede tıǵızlastirip jaziw esabina, maǵlıwmatlardı saqlaw qurılmaları nátiyjeliligin asırıw imkánin beredi.Arxivatorlar kábinese qimbatlı maǵlıwmatlardan rezerf nusqa alıw ushın da paydalanadi.

Kóriw hám sáwlelendiriw quralları. Ádette maǵlıwmatlar faylları menen islew ushın olardi óz ortalıǵına, yaǵniy olar ózi islep shiǵilǵan ámeliy ortalıqqa júklew kerek. Bul bolsa, hújjetleri kórip shiǵiw hám olarǵa ózgerisler kiritiw imkánin beredi. Biraq hújjetlerdi ózgertirmesten tek kórip shiǵiw zárúriyati bolǵan hallarda, xár qiyli tiptegi hújjetlerdi kóriwge imkán beretuǵın ápiwayi hám universal qurallardan paydalanıw qolay.

Diagnostika qurallari. Apparat hám dásturiy táminat diagnostika protsessin avtomatlastiriw ushın móljellengen. Olar kerekli tekseriliwlerdi ótkerip, jiynalǵan maǵliwmatlardi qolay hám aniq kóriniste beredi. Bul maǵlıwmatlardan, buzıliwlardi dúzetiw ushn ǵana isletiledi.

Monitoring quralları. Monitoring quralları ayirim waqıtları Baqlaw delinedi. Olar, kompyuter sistemasinda júz berip atirǵan protseslerdi ǵúzetiw imkánin beredi. Bunda eki qiyli boliwi múmkin real waqıt rejiminde gúzetiw yaki nátiyjelerdi arnawlı protokol faylına jazıw menen baqlaw. Birinshi halat ádette esaplaw sistemasin optimallastiriw jolın izlewde hám onıń nátiyjeligin asiriwda paydalanıladı. Ekinshi halat ádette, monitoring avtomatik halda paydalanıladı.

Ornatıw monitlari. Bul kategoriya dásturleri dásturiy táminati ornatıwdi baqlaw ushın móljellengen. Ol ol yaki bul dásturdi ornatıw alip taslawda, basqa dásturlerdi islewsheńligi buzılıwı múmkin. Ornatiw monitorlari bolsa, átirap dásturiy ortalıǵın ornatıw hám jaǵdayın gúzetedi, dásturler arasindaǵı jańa baylanıslar payda bolıwın esapqa aladı hám aldınǵı ornatılǵan dásturlerdi alıp taslawda joǵalǵan baylanıslardı qayta tikleydi.

Dásturlerdi ornatıw hám alıp taslawdı basqaratuǵın ápiwayi qurallar ádette operatsion sistemanıń quramına kiredi hám olar jeterli dárejede emes. Sonıń ushın da, joqarı dáerjeli isenimlilik talap qılınatuǵın esaplaw sistemalarına qosimsha sonday xizmetshi dásturlerden paydalanıladı.

Kommunikaciya quralları (kommmunikaciya dástuleri). Elektron baylanıs hám kompyuter tarmaqları payda bolıwı menen bul klass dásturleri júda úlken áhmiyetke iye bolıp qaladı. Olar uzaq aralıqtaǵı kompyuterler menen baylanıs ornatadı, elektron pochta xabarların uzatıwǵa, telekonferentsiyalar isinde járdem, faksmil xabarlardı uzatıwdı táminleydi hám kompyuter tarmaqlarındaǵı kóp ámellerdi orınlaydı.

Кompyuter qáwipsizligin táminlew qurallari. Bul keń kólemdegi kategoriya maǵlıwmatlardı buzılıwlardan qorǵaw quralları, hám ózgertiwden qorǵaw quralları kiredi. Bul dástúrlerge, misali, antivirus dásturiy táminati kiredi.