Operacion sistemalar pániniń mazmunı hám mánisi Reje

OS rawajlanıw basqishlari.

Birinshi dáwir (1945-1955 jillar).

Málim bolǵaninday, kompyuter ingliz matematigi Charlz Bebich tárepinen 18-ásir aqırında dúzilgen. Onıń “analitik mashina” si haqqında isley almadi, sebei ol waqıttaǵı texnologiyalar esaplaw texnikasi ushin zárúr bolǵan anıq maematika detalalarin tayarlaw boyınsha zárúr talaplardı qandıratuǵın texnologiyalar bar bolmaǵan. Yaǵniy eń tiykarǵı nárse ol waqıtta kompyuter operatsion sistemaǵa iye bolmaǵan.

Tsifrli esaplaw mashnasin jaratıwda, ekinshi jáhán urisinan soń málim protsess- rawajlanıw júz berdi. 40 jillar ortasinda 1- shi lampali mashinalar jaratildi. Ol waqıtta tap bir topar qániygeler esaplaw mshinasin da proektlestiriwde, de ekslwatatsiya qiliwda hám dásturlewdede sol topar qániygeleri qatnasadi. Bul protsess kóbirek, kompyuterden instrument-úskene sipatinda túrli ámeliy tarawlar máselelerin sheshiwde paydalanıw emes, bálki esaplaw texnikasi tarawin ilmiy- izzertlew isine jaqinraq edi.

Dásturlew tek mashina tilinde ámelge asirilatuǵin edi. OS tuwrisinda gáp te joq edi, sebebi esaplaw protsessin dúziw másleleri, hár dásturshi tárepinen basqariw pulti arqalı “qolda” sheshiler edi.

Pult arqalı tek bir paydalanıshwi oritiw múmkin edi. Dástur mashina yadinda eń jaqsi halda perfokarta kolodasinan kiritler edi, ádette bul ótkeriw paneli (панель переключателей) járdeminde júklener edi.

Esaplaw sistemasi bir waqıttin ózinde tek bir operatsiayni (kiritiw-shıǵarıw yamasa esaplawlar) orinlar edi. Dásturdi sazlaw basqariw panelinen yad hám mashina registri halatin ornatıw járdeminde alıp barilar edi. Bul dáwir aqırında birinshi sistemali dásturiy táminat júzege keledi; 1951-1952- jillar simvollı tiller (Fortran hám basqa) den birinshi kompilyatorlar versiyaları júzege keledi, 1954 jil bolsa IBM -701 ushın Assambler islep shıǵıldı..

Waqıttıń eń kóp bólegi dásturdi iske túsiriwde ketip qaldi, dásturlerdıń ózi bolsa qatań ráwishte izbe iz islew beriw rejimi dep ataladi.

Juwmaq etip aytqanda, birinshi dáwir, esaplaw sistemalarınıń joqarı bahası, olardıń sanı kemligi hám paydalanıwdıń pás nátiyjesi menen belgilenedi.