Ona tili umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik

1. 
Suhbat nima haqida edi?
2. 
Suhbatdoshlar nimadan kuyinib gapirishmoqda?
3. 
Qaysi so‘z ‘‘kurash’’ so‘ziga ma’nodosh sifatida qo‘llangan?
4. 
Nima deb o‘ylaysiz, suhbatda ko‘tarilgan muammo hozirgi kunda o‘z yechimini 
topganmi? Qanday?
Ikki yoki undan ortiq shaxs o‘rtasidagi suhbat 
dialog
deyiladi. 
Yuqoridagi dialog parchalarida qo‘llangan tire belgisiga diqqat qiling. Tire belgisining 
bu xususiyati haqida qoida yarating.
Quyidagi dialogni rollarga bo‘linib o‘qing. Ajratib ko‘rsatilgan so‘zlarni asos hamda 
so‘z yasovchi qo‘shimchalarga ajrating. Ba’zi so‘zlar asos va qo‘shimchaga emas, 
ikkita so‘zga ajraladi.
– Karimboy, yoshlarga nima bo‘lyapti?
– Tushuntiribroq gapir, nimani aytyapsan?
– Yoshlarni aytaman-da, hammasi o‘zicha 
aqlli, bama’ni
ish qilyapman deb o‘ylaydi. 
– Obbo, yana nimadan ko‘ngling to‘lmayapti?
– Kecha to‘yda bakovullik qildim, bir yoshgina polvon davraga maykaga o‘xshagan 
kiyimda chiqib kelsa bo‘ladimi. Uni mayka ham deb bo‘lmaydi aslida. Ishton yo‘q, maykaning 
davomi ishton vazifasini o‘taydi. Yana uning qip-qizil hamda 
guldor
ekaniga o‘laymi.
– Iya, shunaqa kiyimda kurash tushgani chiqibdimi?
10
11
12
13

---

56
Sifatlar ikki xil usulda yasaladi:
1. So‘zga qo‘shimcha qo‘shish: 
aqlli, serharakat. 
2. So‘zga so‘z qo‘shish: 
quyonyurak, jigarrang.
-li, -dor, -mand, ser-, ba- 
qo‘shimchalari bilan yasalgan sifatlar o‘sha narsa mavjud 
yoki ko‘p ekanini anglatadi: 
farzandli 
– farzandi bor, 
serfarzand 
– farzandi ko‘p.
-siz, be-, no- 
qo‘shimchalari bilan yasalgan sifatlar o‘sha narsa yo‘q yoki kam ekani-
ni anglatadi: