Ona tili o‘qitish metodiкasi

Ona tili mashg‘ulotlarida keng qo‘llaniladigan insho 
turlaridan biri rivoya-insholardir. 
Inshoning bu turi tasviriy 
inshodan shu bilan farq qiladiki, unda mazmunan bir-biriga bog‘liq 

---

328
voqea-hodisalar haqida fikr yuritiladi. Shuning uchun bu insho kichik 
hikoya deb ham yuritiladi. 
O‘quvchilarning bu kichik nasriy janrga bo‘lgan qiziqishini 
oshirish, uni tahlil qila olish mahoratini shakllantirish xuddi shunday 
hikoyalar yaratishga o‘rgatishda muhim ahamiyatga ega. 
O‘quvchilarni rivoya
-
insholar yozishga o‘rgatish avvalo ularni 
shu nasriy janrning o‘ziga xos xususiyatlari bilan tanishtirishdan 
boshlanadi. 
Hikoya kichik epik janr, hayot hodisalari ixcham ifoda etilgan 
nasriy asar sanaladi. U uch tarkibiy qismdan iborat: a) tugun;
b) voqea-hodisaning rivojlangan nuqtasi; v) yechim. 
Tugun 
bu harakat boshlanadigan hodisalarning rivojlanishiga 
turtki bo‘ladigan voqeadir. 
Voqea
-
hodisaning rivojlangan nuqtasi ish-
harakat va kurashning keskinlashgan, avj olgan o‘rni sanaladi. 
Yechimda 
bayon qilinayotgan voqea-hodisa o‘z xotimasiga etadi. 
O‘quvchilarga hikoya yaratishni o‘rgatishning muhim shartlaridan 
biri voqea-hodisani tanlashga o‘rgatishdir. Ular ko‘pincha hayotda 
juda ko‘p voqea- hodisalarga duch kelsalar-da, ammo nimalar haqida 
yozish kerakligini bilmaydilar. Shuning uchun ko‘proq o‘quvchilar 
hayotidan olingan va rivoya
–
inshoga material bo‘la oladigan voqea-
hodisalar ustida ishlash maqsadga muvofiqdir. Shubhasiz, boshdan 
kechirilgan sarguzashtlar, eshitilgan, ko‘rilgan, kuzatilgan voqea-
hodisalar rivoya
–
insho uchun boy material bo‘lib xizmat qiladi. 
Maktabda o‘quvchilar yaratadigan hikoyalar tur jihatidan xilma-xildir. 
Ana shulardan biri