«ona tili o`qitish metodikasi» fani

TILNING VAZIFALARI. Nutqda turli maqsadlarda til vositalarining potentsial xususiyatlaridan foydalanish. K. Tilning nutqiy aloqa vazifasi. Tilning estetik vazifasi.

UZUAL MA`NO (lot. usus - odat, qoida). So`zda lug`aviy sifatida bor, umum tomonidan qabul etilgan, umum qo`llanishdagi ma`no. Mas, bosh so`zining "tananing bo`yindan yuqori qismi", "boshliq", "rahbar" ma`nolari; katta so`zining "hajm, o`lchami nisbatan ortiq, ulkan", "yosh jihatdan ortiq" ma`nolari uzual ma`nolardir. qiyos. Okkazional ma`no.

UZUS (lot. usus- odat, qoida). So`z shakl, frazeologizm, tuzilma va sh. k. ning til egalari tomonidan to`g`ri va maqbul deb topilgan qo`llanishi.

UMLAUT (nem. Umlaut - unlini almashtirish). So`zdagi unlilarning grammatik shakl yasash vositasi sifatida almashinuvi. Bu hodisa, mas, nemis tilida a, o, u unlilarining yumshashida ko`rinadi. Uzbek tilining ayrim shevalarida, mas, Namangan viloyatidagi shevalarida umlaut qodisasi uchraydi.

FLEKSIYA (lot. flexio- egish, burish; o`zgarish). Bir necha grammatik ma`noni bir yo`la ifodalaydigan shakl yasovchi morfema (Rus tilshunosligida "okonchanie" deb yuritiladi). O`zakning morfonologik o`zgarishi. Ichki fleksiya deb ham ataluvchi bu hodisada so`z o`zagidagi fonemalarning almashinishi grammatik shakllarning hosil bo`lishiga, hatto so`z yasalishiga xizmat qiladi. Mas, arab tilidagi maktab, maktub, kitob, kotib so`zlarini qiyoslang.

ELLIPSIS (yun. elleipsis - tushish, tushirilish). Nutq unsuriyaing tushib qolishi. Nutqda ellipsis turlik. maqsadlar bilan (mas, iqtisod talabi bilan) yuz baradi. Undan odatda uslubiy figura sifatida foydalaniladi. Tilda esa turli sanalar bilan yuz beradi. Mas, ugra oshi (ugra bilan tayayorlangan osh) birida osh so`zining ellipsisga uchrashi (tushishi) natijasida ugra so`zi yangi ma`noga ega bo`lgan (ovqat nomiga aylangan ovordan qaytishga tayyorlangan ovqat serqatiq ugra ekan. Nutqiy ellipsis juda ko`p uchraydigan hodisa. U Yaxshilar ko`paysin, yomon qolmasin (odam so`zi ellipsisga uchragan). Lingvistik iqtisod.