Ona tili ona tili, 5-sinf qoidalari

Farzona. Ziyoli ziyokorlar ziyosi. Nasriddin Rahmonov 

  

  

A) xalqning kelib chiqishi, urf-odatlari, bayramlarini B) odamning qiyofasini suyak qoldiqlariga qarab o‘rganuvchi 

fan C) tangalarni o‘rganuvchi fan D) A va B 539. Qadimshunoslik qaysi fan?  

A) antropologiya B) etnografiya C) arxeologiya D) numizmatika  

540. Sharq, ibtidoiy to‘da, qa­bila kabi so‘zlar atamaning qo‘llanishiga ko‘ra qaysi turiga kiradi?  

A) ilmiy atama B) kasbiy atama C) olinma atama D) arxaik atama  

541. Pushta, jiyak, o‘g‘it kabi so‘zlar atamaning qo‘llanishiga ko‘ra qaysi turiga kiradi?  

A) ilmiy atama B) kasbiy atama C) olinma atama D) arxaik atama  

542. Bir tilning faqat ma’lum hududiga xos bo‘lib, boshqa joy­larda o‘zgacha nom bilan yuritiladigan so‘zlar 

qanday ataladi?  A) arxaik so‘z B) tasviriy ifoda C) ibora D) shevaga oid so‘z 543. Do‘ppi so‘zining sheva 

variantlarini keltiring.  

A) takya B) qalpoq C) kallapo‘sh D) barchasi  

544. Qarindja nima?  A) yosh B) tuxum C) tom D) chumoli  

545. Tuxum qipchoq shevalarida qanday ataladi?  A) yumirta B) mayak C) tom D) mo‘rcha  

546. Tuxum Xorazmda qanday ataladi?  A) yumirta B) mayak C) tom D) mo‘rcha  

547. Chumoli Samarqand, Bu­xo­roda qanday ataladi?  A) shoti B) inak C) tom D) mo‘rcha  

548. Uchak nima?  A) narvon B) sigir C) tom D) quyon  

549. Sigir Buxoroda qanday ataladi?  A) shoti B) inak C) tom D) mo‘rcha  

550. Narvon Farg‘ona shevasida qanday ataladi?  A) shoti B) inak C) tom D) mo‘rcha  

551. Choy so‘zi qaysi tildan olingan?  A) xitoycha B) forscha C) yunoncha D) turkiycha  

552. Radio, televizor, tramvay, kollej, litsey, stadion, elektronika, biznes, avtomobil, menejment, futbol, faks, 

magistr, voleybol, broker, internet, trolleybus, birja, xokkey... Ushbu birliklar qanday birlik?  

A) olinma so‘z B) yangi paydo bo‘lgan so‘z C) atama D) A va B  

553. So‘zlarni alifbo tartibida joylashtirishni, lug‘at va lug‘atshunoslikni o‘rganuvchi bo‘lim qanday nomlanadi?  

A) leksikologiya B) paremiologiya C) leksikografiya D) orfografiya  

554. Tildagi barcha so‘zlarning qanday ma’nolarni bildirishini ko‘rsatadigan lug‘at qanday ata­ladi?  

A) imlo lug‘ati  B) tarjima lug‘at C) izohli lug‘at D) qomusiy lug‘at  

555. Bir tildagi so‘zning boshqa bir tildagi muqobilini ko‘rsatadigan lug‘at qanday ataladi?  

A) imlo lug‘ati B) tarjima lug‘at C) izohli lug‘at D) qomusiy lug‘at  

556. So‘zlarning to‘g‘ri yozilishini ko‘rsatadigan lug‘at qanday ataladi?  

A) imlo lug‘ati B) tarjima lug‘at C) izohli lug‘at  D) qomusiy lug‘at  

557. Lug‘atlar qaysi xususiyatiga ko‘ra izohli, tarjima, imlo lug‘ati kabi turlarga bo‘linadi?  

A) tarkibiga ko‘ra  B) tuzilishiga ko‘ra  C) oldiga qo‘ygan maqsadiga ko‘ra  D) ishlatilishiga ko‘ra  

558. «Huvnon» qanday birlik?  A) atama  B) arxaik so‘z C) tarixiy so‘z D) shevaga oid so‘z 

559. «O‘rama» qanday birlik?  A) atama  B) arxaik so‘z  C) tarixiy so‘z  D) shevaga oid so‘z 

560. Ibora va qo‘shma so‘z bir-biridan qanday farq qiladi?  

1.  Qo‘shma  so‘z  leksikologiyada  o‘rganiladi,  ibora  frazeologiyada  o‘rganiladi.  2.  Qo‘shma  so‘z  o‘z  ma’nosida 

ishlatiladi, ibora ko‘chma ma’noda ishlatiladi. 3. Ibora tarkibidagi so‘zlar aj­ratib yoziladi, qo‘shma so‘z tarkibidagi 

so‘zlar ham ajratib, ham qo‘shib yoziladi.  A) 1, 2, 3  B) 2, 3  C) 1, 3  D) 1, 2 561. Qo‘shma so‘z va iboralar qaysi 

xususiyatiga ko‘ra o‘xshash?  

1. Ibora ham, qo‘shma so‘z ham bitta so‘roqqa javob bo‘ladi. 2. Ibora tarkibidagi so‘zlar ham, qo‘shma so‘z 

tarkibidagi so‘zlar ham o‘z mustaqil ma’nosini yo‘­qotadi. 3. Har ikkala birlikda ham grammatik aloqa sezilmaydi.  

4. Har ikkala birlik orasiga so‘z qo‘yib bo‘lmaydi. 5. Har ikkala birlik tarkibidagi so‘zlar yaxlitlanib qolgan  

 

A) 1, 2, 3, 4  

B) 2, 3, 4   C) 1, 3, 4, 5  D) 1, 2, 3, 4, 5  

562. Ibora so‘z birikmasidan qay­si xususiyatiga ko‘ra farqlanadi?  

1.  Ibora  leksik  hodisa,  nutqqa  tayyor  kirib  keladi,  so‘z  birikmasi  grammatik  hodisa.  2.  Ibora  ko‘chma  ma’noda 

ishlatilsa, so‘z birikmasi o‘z ma’nosida ishlatiladi. 3. Ibora tarkibidagi so‘zlar ma’no mustaqilligini yo‘­qotgan, so‘z 

birikmasidagi har bir so‘z ma’no mustaqilligiga ega. 4. Iboraga bitta so‘roq beriladi, so‘z birikmasidagi har bir so‘zga 

alohida so‘roq beriladi. 5. Ibora bitta bo‘lak vazifasini bajaradi, so‘z birikmasidagi har bir so‘z alohidaalohida bo‘lak 

vazifasini bajarishi mumkin    A) 1, 2, 3, 4 B) 2, 3, 4   C) 1, 3, 4, 5 D) 1, 2, 3, 4, 5 563. Olmoshlar qanday so‘roqqa 

javob bo‘ladi?  

A) qaysi, nechta, qanday? B) qaysi so‘zning o‘rnida qo‘llansa o‘sha so‘zning so‘rog‘iga javob bo‘ladi 

C) kim nima, qayer D) B va C  

564. Ishning ko‘zini bilishini qarang-a! Ushbu gapdagi ko‘chma ma’nodagi so‘z qaysi?  

A) ko‘zini  B) qarang   C) ishning D) bilishini  

---