On savollari 191-193 fizika, 195 matematika O’sish va rivojlanish qonuniyatlari

6.Qo’l-oyoq skleti.
Qo‘llar skeleti 2 bo‘limdan iborat: yelka kamaridan va erkin qo‘l suyaklaridan.
Yelka kamari ikki juft suyaklaridan: kurak va o‘mrov suyaklaridan iborat. Kulning erkin qismi 3 qism bilak va panjag‘a bo‘linadi. Yelka qismida yelka suyagi, bilak qismi esa tirsak va bilak suyaklaridan iborat. Panja esa kaft usti suyaklariga, kaft suyaklariga va barmoqlarga bo‘linadi. Panja suyaklari 27 suyaklardan iborat.
QO‘LNING ERKIN TURGAN BO‘LIMIDAGI SUYAKLAR
Yelka suyagi uzun naysimon suyaklar guruxiga kirib, tanasi – diafiz va ikkita uchi – epifizlar tafovut qilinadi. Yelka suyagining o‘rganish davrida bu suyakning tanasi yuqori uchida naysimon shaklda ekanligi, distal uchiga yaqinlashgan sari uchqirrali shaklga ega bo‘ladi. Proksimal uchida sharsimon boshchasi, katta va kichik do‘mboqlari joylashgan
OYOQ SKELETI
Oyoqlar skeleti oyoq kamariga va erkin oyoq suyaklariga bo‘linadi. Oyoq kamari ikkita chanoq yoki tos suyaklaridan tashkil topgan. Tos suyaklari dumg‘aza va dum suyaklari bilan paylar va bo‘g‘imlar yordamida birikib yaxlit suyak xalqasini xosil qiladi.
Erkin oyoq suyaklari 3 qismdan: son, boldir va oyoq panjasidan tuzilgan. Oyoq panjasi panja oldi, panja va barmoq suyaklariga bo‘linadi.
Oyoq kamarining suyaklari.
Oyoq kamari ikkita chanoq yoki tos suyagidan iborat Xar bitta chanoq suyagi o‘z navbatida yonbosh, quymich va qov suyaklarining birlashidan xosil bo‘ladi. Bu uchta suyak tanalari qo‘shilgan joyida quymich kosasi xosil bo‘ladi. O‘nga son suyagining boshi birikadi va tos-son bo‘g‘imi xosil bo‘ladi. Quymich bilan qov suyaklarning shoxlari o‘zaro qo‘shilib yopiluvchi teshikni xosil qiladi. Teshik biriktiruvchi to‘qimali membrana bilan to‘silgan.
Qov suyagi tana, yuqorigi va pastki shoxlardan iborat. Qov suyagining kalta va keng tanasi quymich kosacha xosil bo‘lishda ishtirok etadi. Pastki va yuqorigi shoxchalar bir-biriga nisbatan ma’lum burchakda joylashgan. Quymich suyagining shoxchasi qov suyagining pastki shoxchasi bilan tutashib, yopilib turuvchi teshikni xosil qiladi. Yuqori shoxchasini orqa qirrasi uchlangan bo‘lib, kov qirrasini xosil qiladi. Kov qirrasi yonbosh suyagining yoysimon chizig‘i bilan tutashib ketadi. Natijada, katta tos bo‘shlig‘ini kichik tos bo‘shlig‘idan ajratadigan chegaralovchi chiziq xosil bo‘ladi. CHap va o‘ng qov suyaklarining medial yuzalari orasida kov simfizi xosil bo‘ladi.