On savollari 191-193 fizika, 195 matematika O’sish va rivojlanish qonuniyatlari

Оntоgеnеzda, birinchi navbatda, оntоgеnеzning ushbu bоsqichida yoki yaqin kеlajagida оrganizmni yashashi uchun zarur bo`lgan a’zо va tizimlarning rivоjlanish tеzligi o`zgaradi. Ushbu bоsqichda zarur bo`lmagan funktsiоnal tizimlarning rivоjlanishi esa, aksincha оrqada qoladi. Bunga mоs ravishdagi dalillarni umumlashtirishda, P.K.Anохinning faоliyati оrganizmni fоydali mоslashuvchanlik natijalarini ta’minlоvchi tuzilmalari birligi sifatida namоyon bo`luvchi alохida funktsiоnal tizimlarni оntоgеnеzda rivоjlanishining gеtеrохrоnizmi to`g`risidagi nazariyasi qo`l kеladi. Funktsiоnal tizimlarni kеtma —kеt shakllanishi sistеmоgеnеz dеb nоmlanadi

2.Prenatal va postnatal davrlar.
Bolani rivojlanishni bolalik davrida boshlangan narsa deb hisoblashingiz mumkin bo'lsa-da, prenatal davr ham rivojlanish jarayonining muhim qismi hisoblanadi. Prenatal rivojlanish - kelajakda psixologik rivojlanish bosqichini belgilashga yordam beradigan ajoyib o'zgarish davri. Miya prenatal davr mobaynida rivojlanadi, lekin bolalik davrining dastlabki yillarida ko'proq o'zgarishlarni davom ettiradi.
Keling, rivojlanishning prenatal davrida yuzaga keladigan asosiy bosqichlarni va voqealarni ko'rib chiqaylik. Prenatal rivojlanish jarayoni uchta asosiy bosqichda uchraydi.
Homila tushganidan keyingi dastlabki ikki hafta germinal bosqich deb nomlanadi, sakkizinchi hafta davomida uchinchi embrion davri deb nomlanadi va to'qqizinchi haftadan to tug'ilishgacha xomilalik davri deb nomlanadi.
Rivojlanishning prenatal davri - bu jismoniy o'sish davri, lekin miyaning ichki qismida sodir bo'layotgan narsa kelgusi psixologik rivojlanish uchun juda muhimdir. Prenatal davrda boshlanadigan miya rivojlanishi qorin bo'shlig'ining tashqarisida nima bo'lishini belgilashga yordam beradi.
Prenatal rivojlanish, odatda, bu oddiy modelga to'g'ri kelar ekan, muammolar yoki og'ishishlar sodir bo'lgan paytlar ham bor. Prenatal rivojlanish bilan bog'liq ayrim muammolar haqida ko'proq bilib oling. Kasallik, malnutrisyon va boshqa prenatal ta'sirlar ushbu muhim davrda miya rivojlanishiga kuchli ta'sir ko'rsatadi.
Ammo miya rivojlanishi tug'ilishda tugamaydi. Miya rivojlanishining sezilarli miqdori postnatal bo'lib, strukturada o'zgarib turadigan hajm va hajmi oshib boradi. Miya tug'ilish va maktabgacha ta'lim muassasalari o'rtasida taxminan to'rt barobar ko'payadi. Bolalar o'rgangan va yangi tajribaga ega bo'lganlari sababli, miyaning ba'zi tarmoqlari mustahkamlanib, boshqa ulanishlar kesiladi.