Olmoshlarning turlari (ichi bo’sh so’zlar, nom o’rnida keluvchi nom)

Olmoshlarning turlari (ichi bo’sh so’zlar, nom o’rnida keluvchi nom)
Kishilik	Birlik I men(so’zlovchi)	Ko’plik biz			1.egalik qo’shimchasi qo’shilmaydi 2.men,sen+ni,ning,niki tovush tushadi 3. u +ga,da,dan tovush ortadi 4. men o’rnida faqir,kamina,kaminayi kamtarin,qulingiz ish. . 5.sodda: siz juft : siz-biz,siz-u biz 6. men ko’plik olmaydi ; sen+lar hurmatsizlik 7. biz,siz,ular birlikda ham qo’llaniladi 8.shaxs ma’nosini bildiruvchi otlar o’rnida almashib qo’llaniladi
	II sen(tinglovchi)	siz
	III u (o’zga )	ular (alar)
O’zlik	o’z	1. kishilik olmoshi o’rnida qo’llanib, ularga sinonim bo’ladi 2.shaxs ma’nosida : o’zim keldim , predmet ma’nosida: soatning o’zi sindi 3. O’z+egalik olsa kishilik bilan sinonim bo’ladi : o’zim keldim=men keldim 4.kishilik+o’z+egalik= ta’kid mening o’zim , sening o’zing 5. o’z+egalik+kelishik ,ya’ni kelishik egaliksiz qo’shilmaydi o’zining 6.o’xshatish ma’nosini ifodalashi mumkin : dadasining o’zi 7.o’z+lar = hurmat oyimning o’zlari ; kinoya o’zlari katta bo’lib qolibdimi ?!(har doim turlangan shaklda turadi) 8. o’zlik olmoshida qaratqich kelishigi belgisiz qo’llanilishi mumkin:o’z uyim 9. o’zlik=ot;o’zga,o’zboshimcha,o’zbilarmon=sifat; o’zicha=ravish o’zlashmoq=fe’l; o’zidan ketmoq,o’ziga kelmoq=ibora 10. Otabek o’z-o’zidan nafratlanib ketdi=olmosh ; mashina o’zidan o’zi yurib ketdi =ravish ; o’z-o’zidan , hammasi hal = modal so’z
Ko’rsatish	bu,shu,u o’sha , ana shu,buncha mana,mana bu, manavi,anavi …		1.oldingi gap,gapdagi biron so’z , so’z birikmasi o’rnida qo’llaniladi (12ta s.) 2. Belgi o’rnida qo’llaniladi :bu (qaysi) cholni butun yurt hurmat qiladi 3.ot o’rnida qo’llaniladi: ovqatni pishirish o’shaning bo’ynida 4. Bu,shu,u +ga,da,dan, egalik ,-aqa,-cha,-day = tovush ortadi 5.anavi,manavi olmoshlarida tovush almashgan 6.olmoshning tuzilishiga ko’ra 4 ta turi ham bo’ladi (qo’shma o’zidan yasaladi) 7. U kishilikda ham bor , so’roqqa qarab (kim – kishilikka, qaysi – ko’rsatishga) ,oldingi gapga qarab farqlanadi 8. shunisi,bunisi olmoshlariga ikkita egalik qo’shimchasi qo’shilgan 9.shu topda,shu paytda, bu yoqqa,u yoqqa u yerda : bular ravish 10. so’zning ma’nosini aniqlab keluvchi olmosh ,o’zi aniqlaydigan so’zdan oldin keladi . Bu kiyimni
Belgilash