Oliy va o‘rta

2.3-rasm. Shovun chizig‘ining abso­ lut va nisbiy og‘ishi:

1 – Yer fizik yuzasi; 2 – umumiy yer ellipsoidi; 3 – referens ellipsoid.

deyiladi. Shovun chizig‘ining absolut og‘ishi Yer qa’rida mas­ saning taqsimlanishiga bog‘liq, shu sababli shovun chizig‘i og‘ishi Yer ichki tuzilishi­ ni o‘rganishda, Yer qa’ridagi anamal massalarni aniqlashda muhim ahamiyatga ega.

M nuqtadan referens ellip­ soid sathiga tushirilgan Nor­ mal bilan Mg shovun chizig‘i orasidagi U₂ burchakka M nuq­

tadagi shovun chizig‘ini nis­

biy og‘ishi deyiladi. Shovun chizig‘ining nisbiy og‘ishi Yer bag‘rida massa taqsimotiga, qabul qilingan referens ellip­ soid o‘lchamlaridagi va uni Yer

ichida oriyentirlash xatoliklariga bog‘liq. Umuman olganda sho­ vun chizig‘ining nisbiy og‘ishi absolut og‘ishdan katta.

P
ξ _{θ U}

M

η

Geodezik masalalarni ye­ chishda shovun chizig‘ini u to‘liq og‘ishini har bir nuqtada ikkita tashkil etuvchiga ajrata­

_D di: ξ – berilgan nuqtadan o‘tgan MP meridian tekisligida va –