Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti san’atshunoslik fakulteti qo’lyozma huquqida: udk 37. 04 Jumayeva Farangiz Istam qizi

2\4 o‘lchovidagi mashqlar.

1-mashq; Bu mashq faqatgina choraktalik notalardan tashkil topganligi sababli ikkala qo‘llar ham bir xil harakatlanadi. Ya’ni 2\4 o‘lchovidagi dirijorlik sxemasini olib boradi. Shuni aytish lozimki, mashq turli xarakterlarda va turli tezliklarda (ligato, stakato, muloyim, keskin, sustroq, tezroq va tez) bajarilsa yana ham maqsadga muvofiq bo‘ladi.

2-mashq ; Bu mashqda chap qo‘lda bitta sakkiztalik nota ikkita sakkiztalik pauza va yana bitta sakkiztalik nota yozilgan. O‘ng qo‘lda oddiy choraktalik notalar yozilgan. Demak, chap qo‘lda birinchi sakkiztalik notani ko‘rsatib uzish kerak va ikkita sakkiztalik pauzani kutib, taktning oxiridagi sakkiztalik notani yaxshi auftakt bilan ko‘rsatib, keyingi taktdagi sakkiztalik notani aniq ko‘rsatish talab qilinadi. O‘ng qo‘lda esa, oddiy choraktalik notalar yozilganligi sababli 2\4 o‘lchovidagi dirijorlik sxemasi olib borilaveradi. Ushbu mashq chap qo‘lda stakatoda ijro etilsa, o‘ng qo‘lda oddiy dirijorlik qilinishi bilan ham murakkabdir.

3-mashq; Bu mashqda taktning birinchi hissasida uzishni o‘rganish ko‘zda tutilgan. Bu kabi ritmik shakllar xor asarlarinig oxirida ko‘proq uchraydi. Bu mashqning birinchi taktida har ikkala qo‘llarda ham yarimtalik nota yozilib, ikkinchi taktning birinchi hissasidagi choraktalik notaga liga bilan bog‘langan. Ikkinchi taktning ikkinchi hissasiga choraktalik pauza qo‘yilgan. Demak, har ikkala qo‘llar bilan ham birinchi taktdagi yarimtalik nota va ikkinchi taktning birinchi hissasidagi choraktalik notalar bir-biriga bog‘lanib, saqlab ko‘rsatilib uziladi va hokazo.

3\4 o‘lchovidagi mashqlar

1-mashq ; Bu mashqda ikkala qo‘llarda ham har bir atktda uchtadan oddiy choraktalik notalar yozilgan. Demak, ikkala qo‘llarda ham oddiy 3\4 o‘lchovidagi dirijorlik sxemasi olib boriladi. Shuni aytish lozimki, mashq turli xarakterlarda va turli tezliklarda (ligato, stakato, muloyim, keskin, sustroq, tezroq va tez) bajarilsa yana ham maqsadga muvofiq bo‘ladi.

2-mashq; Bu mashqning birinchi taktida chap qo‘lda nuqtali yarimtalik nota va o‘ng qo‘lda oddiy choraktalik notalar yozilgan. Mashqning ikkinchi taktida esa, chap qo‘lda oddiy choraktalik notalar yozilib, o‘ng qo‘lda nuqtali yarimtalik nota yozilgan. Demak, mashqning birinchi taktida chap qo‘lda nuqtali yarimtalik nota saqlab ko‘rsatiladi, o‘ng qo‘lda 3\4 o‘lchovidagi dirijorlik sxemasi olib boriladi, ikkinchi taktda esa, o‘ng qo‘lda nuqtali yarimtalik nota saqlab ko‘rsatilib, chap qo‘lda 3\4 o‘lchovidagi dirijorlik sxemasi olib boriladi va hokazo.