Oliy va o‘rta maxsus ta`lim

Jadval

To‘yingan bug‘ bosimining temperaturaga bog‘liqligi

O‘lchash tartibi	Manometr ko‘rsatgichlari			Barometrik ^bosim Pbar.^,mm s.u.	^p=Patm^-	lgp	t^oC	T, K	1/T10^3	^bug‘l, j/mol
	^h1	^h2	h
1
2
3
4
5
.

p=f (T) va lgp=f (1/T) grafiklari tuziladi, turli temperatura intervallari uchun suyuqlikning molyar bug‘lanish issiqligi  _bug‘l hisoblanadi, suyuqlikning atmosfera bosimidagi qaynash temperaturasi aniqlanadi, eng kichik kvadratlar usulida
lgp=A-B/T
tenglama tuziladi va undan suyuqlikning bug‘lanish issiqligi hisoblanadi. Tajriba yakunida o‘lchash xatoliklari baholanadi.

Hisoblash tenglamalari:  _bug‘l= ^{19,15Т1Т 2 lg( P2 / P1 )}
(T₂  T₁ )M
(1);

lgp=A-B/T (2), bu yerda A=const/2,303;
B=  _bug‘l/2,303R=  _bug‘l /19,15; R=8,314 J/(mol∙K).

5. LABORATORIYA ISHI

Mavzu: Suvning holat diagrammasini oʻrganish.

Ishdan maqsad: Suyuq moddalarning yashirin molyar bug‘lanish issiqligini aniqlash.

Nazariy qism

Fazalari o‘zaro muvozanatda turgan bir komponentli geterogen sistemalar muhim amaliy ahamiyatga ega. Bunday sistemalarni o‘rganishda fazoviy diagrammalardan yoki holat diagrammalaridan keng foydalaniladi. Bunday sistemalarda fazalar almashinuvi sistema to‘yingan bug‘ bosimini haroratga qarab o‘zgarishi bilan ifodalanadi.
Holat diagrammalarini tahlili, sistemadagi fazalar sonini, ularning mavjud bo‘lish chegaralarini, komponentlarni o‘zaro ta’sirlashuv xarakterini, yangi hosil bo‘lgan birikma va uning tarkibini aniqlash imkonini beradi.
Bir komponentli sistemalarga barcha toza oddiy va murakkab moddalar (m: S, Fe, suv, AgNO₃ va boshqalar) kiradi.

Bir komponentli sistemalar uchun fazalar qoidasi
yoziladi.
ko‘ri-nishda

Misol tariqasida suv, muz, bug‘dan iborat muvozanatdagi sistemani ko‘rib chiqamiz. Komponent – suv (N₂0) 1ta. Bu sistema uch fazali, lekin fazalar soni bosim va haroratga bog‘liq (demak, sistemaning muvozanatholatiasosan ikkita sharoit – R, T bilan belgilanadi )Haroratning ortishi muzning hammasini suvga aylanishiga, bosimning ortishi bug‘ni suvga aylanishiga olib keladi.
Agar