Оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Milliy kurashning oʻziga xos xususiyatlari 
 
Oʻzbekcha milliy kurash quyidagi xususiyatlari bilan xarakterlanadi: 
-  harakat  amallari  qarshi  harakat  qiluvchi  raqib  bilan  muloqotda  yuzaga 
keladi, bunda ulardan biri gʻalabaga erishish uchun boshqasiga oʻzining texnikasi 
va taktikasini, jismoniy sifatlari va qobiliyatini qarama-qarshi qoʻyadi; 
- priyomlar texnikasi va harakatlar taktikasi oʻzaro mustaxkam bogʻlangandir, 
chunki texnika maxsus harakat va priyomlarni bajarish usuli, taktika esa  – kurash 
tushish vaqtida texnikani qoʻllash usuli sifatida namoyon boʻladi; 
- harakat malakalarini shakllantirish asosiy sifatlar – chaqqonlik, tezlik, tezlik 
kuchi  va  maxsus  chidamlilikni  rivojlantirish  asosida  priyomlar  texnikasini  va 
uning variantlarini puxta egallab olishni talab etadi; 
-  kurashchilarning  harakat  faoliyati  tsiklik  xarakterda  boʻlib,  u  har  doim 
oʻzgaruvchi  forma  va  sharoitlarda  oʻtadi,  nerv-psixik  protsesslar  kurash 
vaziyatlarining  lahzalik  almashinishidagi  anglangan  harakatlar  darajasida  oʻtib 
boradi; 
-raqibning harakatlarini, holatini  va  hatti-  harakatlarini tezlik bilan baholash, 
unga  qarshi  harakatlar  tanlash  va  toʻsatdan  paydo  boʻluvchi,  koʻpincha  yangi 
harakat  va  taktik  vazifalarni  hal  etish  zarurligi  kurash  tutish  jarayonida  har  doim 
raqibning  harakatlariga  qarshi  harakat  qilish  zarurligi  paydo  boʻladi,  bular  –
raqibning 
hatti- 
harakati, 
qiliqlari,  olishish  uslubi,  sub’ektiv  holati 
qoʻzgʻaluvchanligi, loqaydligi, charchaganligi, tashqi muhit –musobaqa sharoitlari, 
sudьyalar tomoshabinlarga nisbatan koʻrsatadigan reaktsiya va hokazolar; 

---

325 
-  raqibi  bilan  kurashishdagi  katta  jismoniy  va  irodaviy  kuch-gʻayrat  sarflash 
kurash  keskinligi  faqat  kuchli  emotsional  zoʻriqish  bilan  emas,  balki  koʻpincha 
ogʻriqni  his  etish  bilan  bogʻlangandir.  Bularning  hammasi  sportchilardan  har 
tomonlama umumiy va maxsus jismoniy hamda irodaviy tayyorgarlikni talab etadi.