Oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi umumiy pedagogika

Axloqiy suhbatlar. 0 ‘quvchiIami ma’naviy-axloqiy ruhda
tarbiyalashda suhbatlar, ma’ruza va munozaralar o‘tkazish keng
qo‘llanib kelmoqda. Ishontirish va tushuntirishning eng yaxshi
vositalaridan biri bo‘lgan axloqiy suhbat yoIg‘iz maktabdagina
emas, balki oilada ham, maktabda ham olib boriladi.
Suhbatni etik, estetik, siyosiy ta’lim va bilishga oid mavzularda, ijtimoiy-foydali mehnatni tashkil etish, huquqiy, ekologik,
iqtisodiy shuningdek, gigiyenik mavzularda tashkil etish mumkin.
Ibn Sino suhbat uslubini qoilaganda bolaning shaxsini hurmat qilish lozimligi xususida shunday yozadi: “bolaga zug'um
255
qilib, un?a hurmatwXarcha munosabatda bojmasltk, aksmcha,
Ingdosh o'rtoqhrday gaplashish lozim". Suhbat mobaymdatar
qator talablarga rioya etish har ikki tomon uchun ham foydahdnr.
Bu qoidalar quyidagilardir: _ . .
1. Suhbat chog‘ida o‘quvchilaramg o‘z fikrlarim erkrn ifoda
etishlariga sharoit yaratish; ^
2. O-quvchUaming mustaqil ftaiashlanga unkon beravcta
savollar bUan murojaat qilish; . .
3. Suhbatdoshning shaxs sifatidagi huquq va erkinliklanm tan
olish. , 4t, ,.
4.Suhbat mavzusi o‘quvchinmg yoshiga mos bo lishi;
5. Suhbat adabiy «Ida o'tkaalishi maqsadga muvoflqdtr.
II Ibrat-na’muna metodlari. Na’muna yoki ibrat bolalatdagi taql'idchanlikka asoslanadi. Taqlid boshqalaming ^q-atvorini,
yurish-ttmshini ongli yoki ixtiyorsiz ravtshda tataorlash demakdm
0 ‘qituvchilar, tarbiyachilar va ota-onaiaming ozlan, hammadan
burun, bolaga na’muna bo"lmoqlari, o'zlarida eng yaxsta ftztlatlami aks ettirmoqlari kerak, o'quvchilar o‘z atrofldagt kistaiarda
hamma yaxshi axloqiy sifatlami ко‘шЫап va u la rto .jobiy
na’munaolishlari nihoyatdamuhimdir. Shubilantarga о quvcbta
ibrat uchun na’munalami ilg’or Mshilammg hayot, va faohyatria^
fan, adabiyot va san’at arboblari hayot. va faohyahdan, xalq
og‘zaki ijodi, bolalar adabiyoti, maktab, sinf hayoti, ota-onalar
faoliyatidan olmoqlari kerak.
0 ‘quvchilar quyidagilardan na’muna oladilar: