Olingan joyi va vaqti: Toshkent, Murodovdan 40 so’mga sotib

8-MAVZU: TARBIYAVIY ISHLAR TIZIMIDA
MUZEYLARNING O ’RNI
Reja:
I
• 
M uzey pedagogikasi
2. M uzeylam ing g ’oyaviy-tarbiyaviy, ta'lim iy is/tlam ing turlari va
shakllari
3. M uzeyning om m alashuvi Axborot va reklama
75

---

Ommaviy is blam ing nun/sadi
, 
vazifalari va xususiyatlari.
Muzeylaming 
ommaviy-g’oyaviy, 
ta'lim iy 
ishi 
koiiiinunikatsiyasining inuhim eleinentini tashkil qilgan holda, 
kainolotga ctgan, ijtimoiy faol shaxsni shakllantirishga, uni g’oyaviy, 
ahloqiy, 
estetik 
tarbiyalashga, 
bilimdonligini, 
axborotliligini 
chiiqurlaslitirishga yo’naltirilgan.
Muzey Kommunikatsiyasining ekspozitsiya vistavka va boshqa 
ko'plab shakllaridan foydalangan holda muzeylar aholining turli 
ijtimoiy, kasbiy, turli yoshdagi kategoriyalariga ta'sir ko'rsatadi. 
Ommaviy ish doirasi muzey faoliyatining boshqa yo’nalishlari bilan 
yaqiudan aloqadorlik asosida ko'rib chiqilmog’i lozim.Muzeylaming 
g’oyaviy-tarbiyaviy, ta'lim iy ishi, ilmiylik, hayot bilan aloqadorlik 
kabi printsiplarga tayanadi.Muzeylar milliy istiqlol inafkurasini 
xalqimiz qalbiga va ongiga singdirishda, milliy o ’zligimizni 
anglashda, ijtimoiy faollikni o'rgatishda, komil insonni tarbiyalaslula 
juda katta ahamiyatga ega.larixiy profildagi Muzeylaming tarbiyaviy 
potentsialini o’ziga xos xususiyatlari asosida xalqning ko’p qirali 
tarixini aks ettiruvchi bcvosita guvohliklar, asl yodgorliklardan 
fovdalanish yotadi. Prednietlilik printsipi, nafaqat tarixiy bilimlar 
targ’ibotining o ’ziga xosligini ta'minlaydi, balki yuqori darajadagi 
isbotlilik, ta'sirchanlik va tabiiyki wtarix bilan tarbiyalash" ning 
faolligin ta'minlaydi. Muzeylar targ’ibotga qo’yilayotgan zamonaviy 
talablarga amal qilib bilimlarni yanada ishonchliroq, irnkon qadar 
ko'rgazmali va xotirada mustahkam qoladigan etib ctkazishga 
inti lad i la r. Muzey pedagogikasi Zamonaviy jamiyat muzeyning 
g ’oyaviy-tarbiyaviy va ta'lim iy imkoniyatlaridan mumkin qadar 
samarali foydalanishdan inanfaatdordir. Muzey faoliyatining bu 
yo’nalishi nazariy va ilmiy-mctodik asoslash zaruriyati yangi maxsus 
ilmiy fan-muzey pcdagogikasining vujudga kclishini belgilaydi. 
Muzeyning pcdagogik ta sirini mazniuni, metodlari va shakllari, 
aholining turli kategoriyalarga ta'sirining xususiyatlari, shuningdek, 
nuizeyni madaniy muassasalar tizimidagi o ’mini belgilash bilan 
bogMiq muammolar muzey pedagogikasining predmeti hisoblanadi. 
Shuning munosabati bilan muzey pedagogikasi tomonidan:
- muzey pedagogik jarayonning qonuniyatlari va ulardan 
amaliyotda foydalanish, pedagogik rahbarlik darajasini o ’stirish 
imkoniyatlari o ’rganiladi.
- Muzeylaming muzey auditoriyasining turli ijtimoiy va yosli 
gumhlarga pedagogik ta'sirining xususiyatlari aniqlanadi
76

---

. Turli profildagi, tipdagi, turdagi muzeylar g’oyaviy-tarbiyaviy, 
ta |jniiy faoliyati tajribalari umumlashtiriladi va shu asosda ilmiy 
metodik ko’rsatmalar ishlab chiqiladi va takomillashtiriladi.
. Muzeylaming 
boshqa 
pedagogik 
muassasalar 
bilan 
hamkorlikdagi ishining yanada samarali shakl va mctodlari aniqlanadi.
- Muzeylaming 
pedagogik 
imkoniyatlarini 
amalga 
oshirilishning rivojlanishi prognoz qilinadi.
Muzey pedagogikasi tomonidan hal etiladigan masalalar qatoirga 
ijodiy qobiliyatlami rivojlantirish, faol hayotiy pozitsiyani ishlab 
chiqish kabi-shaxs shakllanishining turli jarayonlarini faollashtirish 
ham kiradi.Muzeyda pedagogik tadbirlami tashkil etish, ulami 
boshqarish, yangi shakllami aniqlash va joriy qilish tomoshabinlami 
qiziqishlarini, 
muzey 
axborotini 
o ’zlashtirishini 
o ’rganishga 
tayanadi.Muzey pedagogikasi yoshlarga alohida e'tibor beradi. 
Maktab yoshidagi va maktabgacha yoshdagi bolalar bilan ishlash 
istiqbollidir.Ishchilar va qishloq aholini muzeylarga jalb etish bugungi 
kundagi eng dolzarb muammolardan hisoblanadi.Muzey pedagoglari 
va pedagogik tarkibni tayyorlash va malakasini oshirish muzey 
pedagogikasining asosiy vazifalaridan biridir. Mazkur fanning ilmiy 
va amaliy yutuqlaridan Oliy o ’quv yurtlarida muzeyshunoslami 
tayyorlashda, muzey xodimlarini malakasini oshirish institutlari va 
kurslarida, nazariy va amaliy mashg’ulotlar dasturini ishlab chiqish va 
o’tkazishda foydalaniladi.Muzey pedagogikasi tomonidan ishlab 
chiqiladigan 
maslalar 
doirasiga 
g’oyaviy-tarbiyaviy, 
ta'limiy 
faoliyatni tashkil etish va rivojlantirishni tashkil etish va rejalashtirish 
metodikasi 
va 
amaliyoti 
ham 
kiradi.Muzeylaming 
g ’oyaviy- 
tarbiyaviy, ta'limiy Ishlaming 
turlari va shakllari. 
Muzey 
faoliyatining bu y o ’nalishi pedagogik faoliyatning bir qismi 
hisoblanadi va uning oldiga doimo yangi talablar qo’yiladi, yanada 
keng imkoniyatlar ochiladi. Uning fazifalari, shakl va metodlari turli- 
tumandir.