Олий ва ўрта

Қўлларни олдинга узатиш фазаси
Тайёргарлик ҳаракати тез ва юмшоқ бажарилади. Кафт пастга ва ичкарига ўгирилган бўлади. Панжа бирлашиши ёки бир-бири ёнида баравар ҳаракатланиши ҳам мумкин. Шунинг билан ҳаракат жараёни тугалланади.
Нафас. Брасс усулида сузганда, оёқлар ва қўлларнинг бирлаш ган тайёргарлик ҳаракати вақтида кучли нафас олиш амалга оширилади.
Нафас чиқариш қўлларнинг энг кучли эшиш қисми, депсиниш ва тортишиш фазасининг тугалланишига тўғри келади.
Ҳаракатларнинг умумий мослашуви
Жараён қўллар ҳаракати билан бошланади, кейин ушлаш ва тортишиш бажарилади. Қўллар билан охирги–учинчи депсинишда оёқлар тайёргарлик ҳаракатини бажаради. Оёқларнинг ишчи ҳаракати қўллар қисман олдинга чўзилган вақтда бошланади. Қўллар ва оёқларнинг мослашиш ҳаракати, қўллар билан бошланган ишчи ҳараткат «ушлаб олинади» ва оёқларга узатиш билан тугалланади.
Қўлва оёқларнинг ишчи даври давомийлиги, тахминан, 70% ни ташкил қилади.
Қўллар ҳаракати умумий координатсиянинг асоси ҳисобланади.
Юқоритемп 1 дақиқада–60–66 марта.
Энгюқориқадам (шаг) узунлиги–1,5–1,75 м.
Жараённинг ички тезлик тебраниши–0 дан–2 мгача.
Нафас олиш ва бош ҳаракати. Қўлларнинг эшиш ҳаракати бошланиши билан бош сувдан кўтарила бошайди, нафас сувга чиқарилади. Бошнинг бўйин билан боғлиқ бу ҳаракати қўлларнинг бутун эшиши давомида бажарилади. Қўллар эшишини тугатиб, олдинга ўтиш фазасида нафас олинади. Ундан кейин бош бўйиннинг эгилиш ҳисобига юза билан сувга ботади.


Оёқ ва қўл ҳаракатларининг мослашиши
Қўллар эшишнинг биринчи ярмида оёқлар тўлиқ чўзилган ва ҳаракатсиз бўлади. Қўл кафтлари тойғоқ ҳаракат билан ичкарига ўтиш вақтида оёқлар панжа билан думба қисмига тортишишни давом қилдиради.
Оёқларнинг иши ҳаракати қўллар олдинга тўлиқ чўзилгандан кейин, орқага–ташқарига депсиниш билан бошланади. Қўлларни эшиш вақтдаги хатолар:
- дастлабки эшишни қўлларни тирсак бўғимидан букмасдан бажариш;
- эшиш вақтида тирсакни пастга тушириш ва кўкракка сиқиш;
- қўллар эшиш вақтида панжани кафт билан юқорига буриш.
Қўллар эшишнинг иккинчи ярмида оёқлар тортилишини бошлайди. Қўлларнинг эшиш ҳаракати охиридаги тўхташ, эшишни бажаришга имкон бермаслик, қўлларни олдинга узатиш ҳоллари такрорий ҳолатдир.