Деворга етиб келиш. Сузувчи бассейннинг деворига етиб келаркан, ун ёки чап қули билан деворга тиралиб, танасини ёпга буради. Бунинг учун у қул панжасини сув сатҳида ёки 10-15 см ундан юқорида деворга тирайди. Кейин шу қулини тирсагидан букиб, танасини деворга яқинлаштиради, оёқларини тизза ва чаноқ-сон буғимларидан букиб, уларни хам олдинга ҳаракат қилдиради. Шу билан боскич тугайди.
Айланиш.
Сузувчи кул панжаси билан деворга тиралар экан, боши билан елкасини сувдан чиқаради ва шу пайтнинг узида оёқларини тиззадан қаттиқ букади ва пастга туширади, шу йусинда деворга яқин келади.
Буш қули билан эшиш ҳаракатини килиб танасини айлантиради. Деворга тиралган қулини эса ёзиб нафас олади. Сузувчи кулини бутунлай ёзиб девордан оларкан, энди оёқларини деворга тирайди, иккинчи қулини эса олдинга узатади.
Девордан узилган қулни сув устидан олдинга ҳаракатлантириб иккинчи қули олдинга утганда уни хам олдинга утказади ва энди улар бир-бирига параллел холда кела бошлайди. Бу пайтда бош билан елкалар сувга ботган, ёнбош томонлари узгарган, оёқлар тиззадан букилган холатда, бош қуллар орасида туради.
Депсиниш ва сирғаниш. Депсиниш одатда қул сув устидан утиб булиб, тана ёнбошлаб турган пайтда бажарилади ва болдир панжа буғимларидан силтаб ёзиш билан тугайди. Худди шу ҳаракатлари мобайнида сузувчи бир йула танасини ҳам тула буриб олиб кукрагини ростлайди. Сирғаниш шу пайтларга туғри келади. Одатда, бу 40-50 см чуқурликда бажарилади.
Сузишни бошлаб ва сув сатҳига чиқиш. Бурилишнинг бу охирги босқичини кукракда крол усулида сузишнинг старт олгандан кейинги бошланғич иши дэсаҳам булади кукракда крол усулида сузишдаги старт олгандан кейинги ҳаракат амалларини эсланг. Чунки шу босқичдан кейин хам оёқлар ишчи ва тайёрланиш ҳаракатларини, қуллар сузиш, эшишнинг сувга таяниш қисмини, эшишнинг асосий қисмини, сувдан чиқиш ва сув устидан олдинга ҳаракатланиш каби ҳаракатларни бажаради ва х.к.
Кукракда крол усулида сузишда ёпиқ бурилиш усули тананинг олд-орқа уқи буйлаб айланиш билан бажарилади. Бунинг учун сузувчи бассейн деворига кукрагини пастга қаратган холатда етиб келиб, қули билан унга тиралади ва айланади. Очиқ бурилиш усулидан фарқи: бош сув ичида, тана гужунак, елкадан пастга эгилган букилган, оёқлар эса сув сатҳига яқин туради. Бу ҳамиша очиқ бурилишдан кура вақтни тежашга имкон беради. Чунки унинг босқичлари, элементлари анча содда, осон.
Кукракда крол усулида сузишда қулни бассейн деворига тегизмасдан бурилиш, хамма вақт оёқларини тегизиш билан бажарилади.
Бунинг учун сузувчи бассейн деворига ётишга тахминан 1,5 м қолганда нафас олади ва кейин олдиндаги кули билан эшишнинг биринчи ярмини бажаради, бу пайтда иккинчи қули тана ёнида узатилган холатда туради. Эшишнинг иккинчи ярми елка камарини олдинга итқитиш, бошни пастга эгиш ва тос кисмини юқорига кутариш пайтига туғри келади. Эшиш охирида иккала кул горизонтал ҳолатга келади, тана эса кундаланг уқи атрофида айлана бошларкан, бассейн деворига яқинлашади. Сузувчи айланишни давом эттира туриб оёқларини тиззадан букади ва айланиш тусигига яқинлашади.
Шундан сунг оёқлар тиззадан хамда чаноқ-сон буғимларидан бир-оз ёзилиб, оёқлар панжаси билан бассенй деворига тиралади ва шу захотиёқ депсиниб олға ҳаракат бошлайди. Сузувчи оёқ-қулларни танаси билан сирғаниб бораркан туғри холатга кирганида буралиб олдин ёнбошига, кейин кукрагига ағдарилиб олади ва сузиш ҳаракатларини бошлайди.
ФИНА Ҳалкаро сузиш спорти федерацияси қарорига биноан 1965 йил 1 апрелда собиқ сузиш спорти федерацияси қарор чиқариб, шу қарорга биноан еркин усулда сузиш мусобақаларида гавданинг исталган қисми билан, исталган холатда, исталганча деворга тегиниш, таяниш, депсинишга рухсат этилди. Албатта, бу еркинлик сузувчи спортчилар учун қул келди. Шундан бошлаб усуллар еркин ҳаракатлар билан узларига маьқул булган, машқ мобайнида узлари ортирган куникмалар билан буриладиган ва шу билан вақт бурилишдан бир оз тежаш имкониятига эга булдилар.
Do'stlaringiz bilan baham: |