Олий ва ўрта

Б расс усулида сузиш


Оёқлар ҳаракати–бир вақтда ва симметрик фазали характерга эга. Шартли равишда, уларни тайёргарлик ва ишчи ҳаракатларига ажратиш мумкин.
Тайёргарлик ҳаракати. Дастлабки ҳолат–оёқлар тананинг бўйлама ўқиб ўйлаб чўзилган ва бирлаштирилган, панжа учлари чўзилган.
Брасс усулида сузиш бошқа спортча усулларига қараганда ҳужум бурчаги анча катта бўлади ва жараён давомида 0 дан 15 даражагача ўзгаради.
Тайёргарлик ҳаракати таз-болдир бўғими ва тизза бўғимидан букилиш билан бошланади. Панжалар тортилиш вақтида бир жойда ёнма-ён ва бўшашган ҳолда, панжа учлари озгина ичкарига ўгирилган бўлади.
Ишчи ҳаракат. Депсиниш–оёқ ҳаракатининг ишчи фазаси. Оёқлар айлана тўлқинсимон ҳаракат билан тизза ва таз-болдир бўғимидан букилиб, панжалар билан ёнтомон орқали ичкарига депсиниб, гавданинг бўйлама ўқига бирлашади. Ишчи ҳаракат куч билан бажарилади.
Депсиниш вақтида тиззанинг букилиши болдир букилиши билан мослашади. Бу панжа ва тиззага бутунишчи фаза давомида қулай таянч ҳолатни эгаллашга имкон яратади. Панжалар пастга нисбатан орқага кўпроқ ҳаракатланади.
Сузишда юқори тезликни сақлаш учун панжалар билан ичкарига (таянч) ҳаракат бажарилади.
Қўллар ҳаракати нафас билан боғлиқ ҳолда, ҳаракатланувчи кучни ҳосил қилади.
Дастлабки ҳолат. Қўллар олдинга тўлиқ чўзилган, панжалар бир жойда, сув юзасидан 15–20 см чуқурликда жойлашган, кафт пастга ва ташқарига 45 даража бурчак остида ўгирилган бўлади.
Ишчи ҳаракат. Қўллар бир вақтда ва симметрик ҳаракатланади: «ушлаш»–«тортилиш»– «депсиниш»–«қўлни олдинга чўзиш».
Ушлаш фазасида қўллар ёнтомонга ёйилади. Бундай ҳаракат панжалар елка кенглигида учрашгунча давом қилади.
Сузувчи сувни пастга-ташқарига босим кучини сезган ҳолда, кафтлари билан босади. Тирсаклар нисбатан юқорига ва ён томонга ўгирилган ҳолда ушланади, бувақтда кафт таянч ҳолатини излайди.
Тортишиш фазасида асосий ҳаракат «орқага» йўналишга айланади. Тирсак ва панжа орқага–пастга–ён томонга ҳаракатланади. Қўллар тирсак бўғимидан букилади ва ён томонга ўгирилади. Таянч ҳолатини эгаллаган қўлларга сузувчи гавдани тортишни бошлайди.
Фаза охиригача тирсак бўғимидан, тахминан, 120 даражагача букилган, «кафт-тирсак» ишчи текисликнинг эгилиш бурчаги 50–60 даражани ҳосил қилади.
Депсиниш фазаси–ешишнинг энг кучли ва тезкор қисми. Сузувчи елкаларини ичкарига сиқиб, ўзини куч билан олдинга ва нисбатан юқорига силтайди. Эшишнинг якунловчи қисмида панжа ва тирсак айланма ҳаракат билан ичкарига– олдинга, гавдани ўрта чўзишга йўналтирилади. Панжа ва тирсак сувдаги юқори таянч ҳолатини сақлайди.
Панжа ҳаракати тирсак ҳаракатига нисбатан анча фаолдир. Унинг ишчи яссилиги–панжа–сув оқимига қарши катта бўлмаган ҳужум бурчаги остида ўгирилган. Кафтлар фаза охирида олдинга чиқади ва яхши оқувчанлик ҳолатида, тирсаклар пастда ияктагида яқинлашади.