Олий ва ўрта махсус таҳлим вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ хжалиги вазирлиги

48-расм. Алдоқчи ем тайёрлаш.

Алдоқчи емлар тайёрлаш техникаси
Алдоқчи заҳарли ем учун олинган озиққа заҳар бир текис тақсимланиши учун заҳар олинган овқат билан яхшилаб аралаштирилади.
Дон ва сочилувчан бошқа овқатлардан алдоқчи ем тайёрлашда чангсимон заҳар заррачалари дон юзасига бир текисда ёпишиши керак. Ёпиштирувчи модда сифатида мой, крахмал, ун охори ва бошқалар олиш мумкин, кўпинча пиёз қовирилган ўсимлик мойи ишлатилади, бундай мойнинг хиди кемирувчиларни ўзига тортади. Алдоқчи ем тайёрлаш учун олинган озиқ оғирлигига нисбатан мой 2%, ун охори ва крахмал еса 2,5% олинади. Аввало донга ёпиштирувчи модда солинади, сўнгра унга оз-оздан заҳар солиб аралаштириб борилади. Баoзан кемирувчиларни кўпроқ жалб етиш учун алдоқчи емга қандкам қўшилади (48-расм).
Каламуш ва сичқонларнинг бир дона (шартли равишда 1 м² олинган) инига солинадиган алдоқчи заҳарли ем тайёрлаш учун кетадиган заҳар ва озиқ хисоби 13-жадвалда берилган.
13-жадвал
Алдоқчи заҳарли емни сарфлаш нормаси 1г/м²

Кемирувчилар	Захарлар	Консент рацияси % хисоби да	Заҳарлашда 1м^2ҳисобида 1 инга		еслатма
			препарат	алдоқчи ем
Каламушлар	Бродифакум изоцин	3 5 1	0,3-0,36 0,5-0,6 0,1-0,12	10-12 10-12 10-12	Албатта такрорий ишлаш керак
	Бродифакум изоцин	0,8 3	0,08-0,096 0,6-0,75	10-12 20-25	5-8 кундан сўнг ўлади
		6	0,6-0,72	10-12	8-15 кундан сўнг ўлади
Сичқонлар	Бродифакум изоцин	1 2 3 0,5 кам захарли	0,02-0,03 0,04-0,06 0,03-0,15 0,05-0,25	2-3 2-3 4-5 1-5

Заҳарланган суюқлик билан суғориш усули
Заҳарланган суюқлик тайёрлаш учун суюқликлар (сув, булён, сут ва бошқалар) ясси идишга қўйилади ва улар крисид, рух фосфид, ратиндан ёки зоокумарин билан чанглатилади (1 м² сатх 30 г). Бу заҳарлар сувда еримайди ва жуда майда кукун бўлгани учун суюқлик юзида юпқа парда холида сўзиб юради. Суюқлик билан бирга кемирувчилар организмига тушиб уларни ўлдиради. (49-расм)
49-расм. Захарланган суюқлик
Кемирувчилар инига заҳар чангини юбориш
Кемирувчилар инига бирорта заҳарли порошоклар юборилса кемирувчилар ўлади. Бундай инлардан ўтган кемирувчилар жунига, тумшуғига, бармоқларига заҳар заррачалари ёпишиб қолади, улар жунини тозалаганда заҳар кемирувчининг оғзига тушади ва ҳайвонни ўлдиради. Сичқонларнинг битта инига 1г, каламушларникига еса 3г заҳар чанглатилади.
Заҳар ин сатҳига бир текис тушиши учун чанглаш олдидан заҳарни талк, бўр, кўча чанги билан 1:3, 1:2 нисбатда аралаштириш тавсия қилинади.
Кемирувчилар ини наконечниги олинган оддий ранец чанглатгич билан чанглатилади, кичик хажмдаги иш қилинса ноксимон резина чанглатгичдан хам фойдаланиш мумкин.
Кемирувчилар ини чанглатилган пайтда маҳсулот ва ем бўладиган дон зарарланмаслиги учун маҳсулотли омборларда чанглатиш усули қўлланилмайди (50-расм).