Олий ва ўрта махсус таҳлим вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ хжалиги вазирлиги

32- расм. Капро кўнғизи: 1—личинкаси;2— қўнғизи;; 3— ғумбаги.
Ғумбаги новвот ранг тусда, 3—4 мм бўлади.
Ҳаёт кечириши. Одатда катта ёшдаги личинкаси қишлайди. Баҳорда личинка ривожланишини тамомлаб шу жойдан чиқмай дон пўсти ичида ғумбакка айланади. Бир-икки ҳафтадан сўнг ғумбакдан қўнғиз чиқади. Кейин 5—6 кун ўтгач қўнғизлар қўшилади. Сўнгра урғочи қўнғиз қуруқ донларга ёки бошқа маҳсулотларга якка-якка қилиб тухум қўяди, тухумни ёпиштирмайди. Урғочи қўнғиз, яшаш шароитига қараб, 26 дан 126 донагача одатда еса 60—70 дона тухум қўяди.
Зараркунанданинг ривожланиши учун оптимал ҳарорат 25—40° атрофида бўлади. Личинка ёз пайтида қуруқ донда 40—45 кун мобайнида ривожланади, личинканинг ривожланиши еса, баoзан 300—350 кунга чўзилади.
Бу зараркунанда бир йилда 1—4 бўғин бериши мумкин.


Кенг хартумли узун бурун қўнғиз (Cаулопҳилуслатинасус Саг)
Кенг хартумли узунбурун ҳам худди омбор ва гуруч узунбурунларига ўхшаш ғалласимонлар донига зарар етказади. Бу зараркунанда баoзан унга, нўхатга, макаронга, қуруқ меваларга, қуруқ анжирга ва бошқаларга ҳам тушиши мумкин. Илдизида турган ва ўриб қўйилган ғалласимон екинлар донини ҳам зарарлаши мумкин.
Кенг хартумли узун бурун қўнғиз Шимолий ва Марказий Америкада учрайди. Бундан ташқари Мадейра оролида ва Германияда ҳам борлиги қайд қилинган, бу жойларга тасодифий равишда келиб қолган бўлса керак.
Қўнғизи ташқи кўриниши жиҳатдан омбор узун бурунига ўхшасада, аммо қорамтир, деярли қора, хартуми калта ва йўғонроқ бўлади. Кенг хартумли узун буруннинг омбор ва гуруч узун бурунидан фарқи шуки, унинг оёқларининг сони йўғон бўлади, бошқа жиҳатдан уларга ўхшайди (33-расм).
Хаёт кечириши. Жинсий вояга етган урғочиси хартуми билан донни ёки бошқа маҳсулотларни тешади ва тешигига биттадан тухум қуяди. Битта урғочи қўнғиз 87300 донага қадар тухум қўяди. Тухумдан чиққан личинка дон ичидаги мағиз билан озиқланади, 30—50 кундан сўнг шу жойда ғумбакка айланади ва ундан қўнғиз чиқади.

3 1-2