Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил

Тушунтириш, намойиш этиш методи - у
нинг асосий вазифаси 
ўқувчиларнинг ахборотни ўзлаштиришини ташкил этишдир. Бу фаолият 
шундан иборатки, ўқитувчи тайѐр ахборотни турли воситалар билан беради, 
ўқувчилар эса ана шу фаолиятни идрок этадилар ва эслаб қоладилар. 
Ўқитувчи ахборот беришни оғзаки, дарслик ва қўшимча қўлланмалардаги 
иборалар, кўрсатмали қуроллар ва ҳ.к. ѐрдамида амалга оширади. Ўқувчилар 
берилган билимларни ўзлаштириш учун янги ахборотни тинглайдилар, 
кўрадилар, ўқийдилар, кузатадилар ва хотирада сақлайдилар.
 
Репродуктив метод
- намунага қараб ўқув материалини ўзлаштириш 
методидир. Ҳар қандай материални баѐн қилишда ѐки бу материални тезроқ 
тушуниш учун (дарсликларда берилади) тайѐр ечиб кўрсатилган методик 
нуқтаи назардан қулай машқлар берилиши ҳозир одатга айланган. Бундай 
машқлар ўрганилгандан сўнг бошқа намунага ўхшамаган лекин намунага 
қараб ечилиши мумкин бўлган машқлар тушунилади. Машқлар (саволлар) 
намунадаги яъни репродуктив усулдаги ўзлаштиришга мўлжалланган ўқув 
материали бўлса, буларни намуна билан бир хил турдаги ўқув материали 
дейилади. Бу метод билан ҳар қандай материални ўрганиш қулай ва 
материални ўзлаштиришдаги дастлабки қадамлар бўлади. Лекин бу усулда 
олинган билим ўқувчининг эсида турмайди, яъни олинган билим мустаҳкам
бўлмайди. Репродуктив методда билимларни ўзлаштириш даражалари бир 
хил бўлади.
Репродуктив метод - ў
қувчилар кўникма ва малакаларни 
эгаллаши, шу билан биргаликда билимларнинг ўзлаштиришнинг иккинчи 
даражасига эришиши учун ўқитувчи топириқлар тизими орқали уларнинг 
ўзларига берилган билимларни бир неча марта эслатади. Ўқитувчи 
топшириқлар беради, ўқувчилар эса топшириқларни намуна асосида 
ечадилар.
 
Муаммоли таълим методлари - ў
қувчилар фаннинг турли соҳаларидан 
кенгроқ маълумот ўрганиши, ўзлаштириши билан бирга ҳаѐтга ижодий 
муносабат малакаларини таркиб топтириш керак. Ана шу мақсадда 
ўқитишни ўқувчиларнинг у ѐки бу шаклдаги таълимий фаолияти тадқиқодни 
эслатадиган, ўқувчилар учун "кашфиѐтлар" билан тугайдиган, яъни мустақил 
ҳолда хулоса чиқарадиган ва қандайдир амалий вазифани ҳал қиладиган 
методларга асосланиш зарур. Муаммоли таълим масалалари бўйича жуда кўп 
педагог олимлар тадқиқот ишларини олиб боришган. Масалан, Ю.К. 
Бабанский, Лернер, Матюшкин, Махмутов ва бошқа олимлар. 

---

43