Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университети ҳ. П. Абулқосимов, М.Ҳ. Абулқосимов иқтисодиёт қисқача изоҳли луғат «noshirlik yog‘dusi»

Мутлақ устунлик – хўжалик субъектлари (мамлакатлар)
нинг ишлаб чиқариш харажатлари миқдорининг турлича
-
лигидан (масалан, бир жўғрофий шароитга эга бўлмаслик) 
фойдаланиши туфайли кўрган фойдаси.

---

265
Н
Навоий эркин индустриал-иқтисодий зонаси – жаҳон 
стандартларига жавоб берадиган ва жаҳон бозорларида та
-
лаб қилинадиган маҳсулот ишлаб чиқаришни таъминлай
-
диган, замонавий юқори технологияга асосланган ишлаб 
чиқаришни ташкил этиш учун хорижий инвестициялар
-
ни, биринчи галда тўғридан-тўғри инвестицияларни жалб 
этиш бўйича қулай шарт-шароитлар яратиш, шунингдек 
Навоий вилоятининг саноат салоҳиятини, ишлаб чиқариш, 
транспорт – транзит ва ижтимоий инфратузилмасини ри
-
вожлантириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Пре
-
зидентининг 2008 йил 3 декабрдаги «Навоий вилоятида эр
-
кин индустриал-иқтисодий зона ташкил этиш тўғрисида»ги 
қарори асосида ташкил этилган. Навоий эркин индустриал 
– иқтисодий зона ҳудудида хўжалик юритувчи субъектлар 
фаолиятининг асосий йўналиши – замонавий хорижий 
юқори унумли асбоб – ускуналар ва техника, технологик 
линиялар ва модуллар, инновация технологияларини жо
-
рий этиш ҳисобига юқори технологияли, жаҳон бозорла
-
рида рақобатбардош маҳсулотларни кенг кўламда ишлаб 
чиқаришдан иборат.
Наркобизнес – соф наркотик моддалар ва таркибида 
шундай моддалар бўлган маҳсулотларни ишлаб чиқариш ва 
сотиш орқали даромад топиш.
Нарх – бозор иқтисодиёти шароитида товар ва хизмат
-
ларнинг ижтимоий қиймати ва ижтимоий нафлилигининг 
пулдаги ифодасидир.
Нарх вазифалари. Бозор иқтисодиёти шароитида нарх 
бир қатор вазифаларни бажаради: 1. 
Бозор мувозанатини 
таъминлаш
. Бунда нарх бозордаги талаб ва таклифга таъсир 
кўрсатиш орқали уларни мувозанат ҳолатига келтиради. Бо
-
зор нархи – бу мувозанатли нарх бўлиб, у бозорда талаб ва 
таклифларнинг мос тушганлигини билдиради. 2. 
Иқтисодий 
регуляторлик функцияси
. Нарх бозор иқтисодиётининг асо
-

---

266
сий механизмидир. Ишлаб чиқарувчилар нарх ўзгариши
-
га қараб иш юритадилар. У барометр каби бозор ҳолатини 
кўрсатиб туради. 3. 
Рақобат воситаси функцияси
. Рақобат 
турларининг энг муҳимларидан бири бу нарх воситасида
-
ги курашдир. Нархни пасайтириш орқали бу курашда ютиб 
чиқиш мумкин. 4. 
Ҳисоб – китоб функцияси
. Нарх – бу ал
-
машув қиймат, бошқача қилиб айтганда, товар учун тўла
-
надиган пул миқдоридир. Шу асосда у ҳисоб-китоб функ-
циясини бажаради. 5. 
Социал ҳимоя функцияси.
Бозор 
иқтисодиётининг ўтиш босқичида ижтимоий ҳимоя вазифа
-
сини ўтовчи нархлар, аҳолининг кенг қатламларини ҳаётий 
зарур истеъмолчилик товарлари билан минимал даража
-
да таъминлаш мақсадида ҳам қўлланилади. 6. 
Қийматни 
ҳисобга олиш васифаси
. Товарни ишлаб чиқаришга қилинган 
харажатлар, олинган натижалар ва унинг нафлилиги нарх ёр
-
дамида ҳисобга олинади. 7.
Тақсимлаш вазифаси.
Нарх во
-
ситасида даромадлар, маҳсулотлар ва иқтисодий ресурслар 
мулкдорлар, тармоқлар, соҳалар ҳамда ҳудудлар ўртасида 
тақсимланади ва қайта тақсимланади.