Oksidlanish qaytarilish reaksiyasi Matn


METALLARNING Davriy jadvaldagi o’rni MATN



Download 126,5 Kb.
bet4/8
Sana28.05.2022
Hajmi126,5 Kb.
#614341
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
OKSIDLANISH

METALLARNING Davriy jadvaldagi o’rni MATN.
Bu guruhchaga Be - beriliy va ishqoriy - yer metallari kiradi. Ularning asosiy xossalarini ko`rsatuvchi ma’lumotlar quyidagi jadvalda keltirilgan: IIA guruhchaga elementlari tashqi elektron qavatlarida (nS2) 2 ta elektroni bo’lgani uchun faqat +2 oksidlanish darajasi namoyon qilib, aksariyat hollarda koordinatsion soni 4 va 6 bo’lgan birikmalarni hosil qiladilar. Bu bilan ular ishqoriy metallardan farqlanib, uning sababi ularning zaryadi, atom (ion) radiusi va III davrdan boshlab tashqaridan oldingi qavatda d - elektron (bo’sh)orbitallarning mavjudligi bilan izohlanadi.
Bu elementlar ichida berilliy amfoter xossasiga era bo’lgani uchun ishqoriy - yer metallari qatoriga kiritilmaydi. Uning ko’pchilik xossalari III gruppa elementi A1 - alyuminiyga o’xshab ketadi. Chunki ular o’rtasida "diagonal o’xshashlik" mavjud. Shu sababli Be alohida o’rganilada.
Berilliy. z=4. kulrang metall, yuqori temperatura suyuqlanadi. Geksagonal kristal panjara hosil qiladi. Odatdagi sharoitda sirti BeO - oksid parda hosil qilgani uchun kimyoviy jihatdan ancha passiv element.
Тabiatda turli minerallar: Be3A12(Si03)6 (berill), Be2Si04 (fenakit), berill mineralining turli ko’rinishlari "izumrud". "akvamarin" kabi qimmatbaho toshlar holida uchraydi.
Olinishi: BeC12 tuzining suyuqlanmasini elektroliz qilish yoki magniytermiya usuli
Mg + BeҒ2 → MgҒ2 + Be bilan olinadi.
Berilliyning barcha birikmalari polimer kristallardan iborat. Kristallarda uning koordinatsion soni 4 ga teng. Amfoter xossaga ega bo’lgani uchun kislotali eritmalarda [BeH2O)4]2- ioni ishqoriy muhitda [Be(OH)4]+2 kabi ionlar holida bo’ladi.
Birikmalari qatoriga- BeO, Be(OH)2, galogenli birikmalari, sulfatlari kiradi.
BeO - oq kristall modda. Juda yuqori suyuqlanish temperaturasiga (2530°C) ega, shu sababli maxsus tigel va keramika olishda ishlatiladi. Amfoter xossaga ega:
BeO + 2HC1 = BeC12 + H2O BeO + 2KOH = KBeO2 + H2O
Be(OH)2 - suvda erimaydigan polimer modda. Kislotali va ishqoriy muhitda quyidagi ko’rinishlarda bo’ladi: [Be(H2O)4+2 → Be(OH)2 → [Be(OH)4]2-
Ko’rinib turibdiki, eritma muhitini (pH) o’zgartirib berilliyning turli birikmalarini ajratib (sintez qilib) olish mumkin. Masalan: BeS04x4H2O; BeC12x4H2O; Be(NO3)2x4H2O; K2[Be(OH)4]; Na2[Be(OH)4].
Berilliy birikmalaridan BeSO3, Be3(PO4)2 lar suvda erimaydi. Ammo, BeCO3- boshqa karbonat tuzlarida eriydi:
BeCO3 + (NH4)2CO3 → (NH4)2[Be(CO3)]
Umuman Be - tuzlari zaharli moddalardir. Berilliy qotishmalar olishda legirlovchi vosita, atom reaktorlarida neytronlarni sekinlashturuvchi moddalar sifatida ishlatiladi.

Download 126,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish