Ogahiyning tarixiy-badiiy asarlaridagi mumtoz lirik janrlar vazni masalasi haqida

I.2. Hazaji musaddasi maqsur.

Qilib andin /rusul хayli /mubohot,

V – – – / V – – – / V – ~

Mafoiylun, mafoiylun, mafoiyl

Quyoshdin, uylakim, afvoji zarrot.[2.247]

Toʻlub har qoʻsh/gʻa oʻlja ne/cha xarvor,

V – – – / V – – – / V – ~

Mafoiylun, mafoiylun, mafoiyl

Boʻlub oʻrdu/ ichi bir gar/m(i) bozor. [3.162]

I.3. Hazaji musaddasi axrabi maqbuzi mahzuf. Xamsalarning uchinchi dostonlari shu vaznda bo‘lib, ko‘proq ishq iztiroblari, dard va mahzun ohanglarni ifodalashga mo‘ljallangan. Nizomiy, Amir Xusrav, Jomiy va Alisher Navoiyning Layli va Majnun haqidagi dostonlari, Hoju Kirmoniyning “Gavharnoma”si, Amiriyning mashhur “Qoshinggʻa teguzmagʻil qalamni” deb boshlanuvchi gʻazali shu vaznda yozilgan.

Afg‘onki, / sipehri be/madoro

– – V / V – V – / V – –

Maf’uvlu, mafoilun, fauvlun

Rasmi si/tam aylab o/sh(i)koro.[2.363]

Boʻl shodⁱ,/koʻngul, baho/rⁱ keldi,

– – V / V – V – / V – –

Maf’uvlu, mafoilun, fauvlun

Ayyomi tarabshior keldi. [3.77]

Bayroq de/mayin, xazi/na oldi,

– – V / V – V – / V – –

Maf’uvlu, mafoilun, fauvlun

Behaddu/ adad dafi/na oldi. [4.91]

Ogahiyning “Zubdatu-t-tavorix” asaridagi yurt hukmdori Rahimqulixonga bagʻishlab yozgan 104 misralik qasidasi ham ayni vaznda bitilgan. [3.77]

Xorazm shashmaqomlaridan “Rost” maqomi “Gulufari suvora” kuyining aytim yoʻli shu vaznda bitilgan gʻazal bilan ijro qilinadi. [6.224]