Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

Кальций алмашинуви 
Одатда, қондаги кальций 2,5+0,2 ммоль\л атрофида бўлади. Зардобдаги 
намланган кальций миқдори уч аъзо (ичак, суяклар ва буйраклар) воситасида
таъминладиҚон таркибидаги кальций миқдори уч гормон –паратиреоид (ПТГ), 
витамин Д нинг Д-1,25(ОН)
2
О
3
(кальцитриол) гормонал шакли ва кальцитонин 
воситасида назорат қилинади.
42 

---

ПТГ суякдаги кальций ионларини қонга чиқариш ҳисобига қон таркиби-
даги кальций миқдорини оширади. 
Витамин Д кальций ионларининг ичак ва буйракларда қонга сўрилишини 
кучайтиради.Кальцитонин суяк резорбциясини сусайтиради ва шунинг учун 
қондаги кальций миқдори камайтиради. 
Организмдаги кальций миқдорига ногормонал таъсир кўрсатувчи моддалар 
орасида магний ва ноорганик фосфатларнинг аҳамияти катта. Магний етишмов-
чилигида ичакда кальцийнинг адсорбцияси кескин камаяди (масалан, спазмофи-
лияда). Каттароқ болаларда магний етишмовчилиги қуйидаги уч белги: болдир 
мушакларининг ихтиёрсиз равишда қисқариши, сочларнинг тўкилиб кетиш ҳамда 
тишларда тош ҳосил бўлиши билан намоён бўлади.
Тиш тўқималарининг ўсиши ва ривожланишига ўпканинг ирсий ва туғма, 
юрак-қон томир тизими ҳамда буйракларнинг сурункали ҳасталиклари, ревма-
тизм, шунингдек, ошқозон-ичак ва оғиз бўшлиғи шиллиқ қавати касалликлари 
салбий таъсир кўрсатади. 
 
НАЗОРАТ САВОЛЛАРИ 
1. Келиб чиқиши дисэмбриогенетик бўлган патологик жараёнларни санаб 
беринг? 
2. Тиббий-генетик текширув натижаларидан қандай маълумотлар олиш 
мумкин? 
3. Ота-оналарда учрайдиган қандай белгиларни ирсий (хромосомаларга 
боғлиқ) омилларга киритиш мумкин? 
4. Экзоген ва эндоген токсинларнинг она организми ва ҳомилага таъсир 
даражаси нималарга боғлиқ? 
5. Экзоген ва эндоген омилларнинг нуқсонлар шаклланишига таъсири ни-
маларга боғлиқ? 
6. Келиб чиқиши ирсий ва мультифакториал бўлган нуқсонларни ташқи 
белгиларидан фарқлаб бўладими? 
7. Оғиз бўшлиғи қай тарзда ва муддатда ривожланади? 
43 

---

8. Оғиз чуқурчасида ҳомиладорликнинг 3-ҳафтасида кузатиладиган дина-
мик ўзгаришлар нималардан иборат? 
9. Биринчи жабра ёйидан ривожланган ва оғиз чуқурчасини чегаралаб ту-
рувчи 5 бўртмани номлари билан санаб беринг? 
10. 5 та бўртмадан дастлаб қайси жуфти бирикади? 
11. Юзнинг ўрта соҳаси қандай шаклланади? 
12. Пешона ўсиғидан юзнинг қайси қисмлари шаклланади? 
13. Юқори жағ бўртмаларидан юзнинг қайси қисмлари шаклланади? 
14. Эмбрионал ривожланишнинг нечанчи ҳафтасида юз шаклланиши якун-
ланади? 
15. Бирламчи танглай деганда нима тушунилади, қандай қисмлардан таш-
кил топган? 
16. Иккиламчи танглай қандай ҳосил бўлади? 
17. Оғиз даҳлизи қандай шаклланади? 
18. Тил қайси жабра равоқларидан шаклланади? 
19. Тилнинг олдинги 2/3 қисми қандай эмбрионал бирликлардан ривожла-
нади? 
20. Тил ва чайнов мушаклари қайси жабра равоғидан ҳосил бўлади? 
21. Тилнинг иннервациясида қайси нерв толалари иштирок этади? 
22. Бош мия-нерв толаларининг қайси жуфти тилнинг таъм сезишини 
таъминлайди? 
23. Эмбриогенезнинг қайси босқичида сўлак безлари асоси пайдо бўлади? 
24. Юқори жағда суякланиш қандай кечади? 
25. Юқори жағ суягининг шаклланиши жараёнидаги ўзига хос ҳусусият 
нималардан иборат? 
26. Пастки жағ ривожланиши қандай бошланади? 
27. Меккель тоғайи ва унинг тақдири ҳақида тушунча беринг? 
28. Пастки жағ бурчаклари ва шохлари қандай ҳосил бўлади? 
29. Пастки жағ икки яримбўлакларининг суякланиши қачон тугайди? 
44 

---

30. Жағлар альвеоляр ўсиқларининг ривожланиши эмбриогенезнинг 
нечанчи ойида бошланади? 
31. Альвеоляр ўсиқлар жағлар танаси билан қайси муддатларда бирикади? 
32. Альвеоляр ўсиқлар шаклланиши қачон тугайди? 
33.Қандай омиллар таъсирида жағлар ўсиб шаклланади?
34. Тишлар ривожланишида қандай босқичлар ажратилади? 
35. Тиш пластинкаси қачон ва қандай ҳосил бўлади? 
36.Эмаль аъзо (танаси) қандай ҳосил бўлади (шаклланади)? 
37. Тиш сўрғичлари қачон ва қандай шаклланади? 
38. 
Ҳомилалик даврининг 3- ойи якунида эмаль аъзо қандай ўзгаришларга 
учрайди? 
39. Тиш халтачаси қандай шаклланади? 
40. Тиш дўмбоқчаси нима (нимадан ҳосил бўлади)? 
41. Тиш куртаклари дифференцияси қандай кечади? 
42. Тиш сўрғичи дифференцияси жараёни қачон ва қандай кечади? 
43. Дентиннинг дифференцияси жараёни қандай кечади? 
44. Тиш куртаклари дифференцияси жараёни қандай якунланади? 
45. Ҳомиланинг эмбрионал ривожланиш даврида тишнинг қайси қисми ри-
вожланади? 
46. Сут тишининг тож кисми ривожланишида дастлаб қандай тўқима ҳосил 
бўлади? 
47. Дентиннинг ўсиши қандай кечади? 
48. Дентин ривожланиши ва тузилишидаги ўзига хос ҳусусиятлар нимала-
рдан иборат? 
49. Дентин оҳакланишида одонтобластлар қай тарзда иштирок этадилар? 
50. Дентин ҳосил бўлганидан сўнг, унинг атрофида қандай жараён кечади? 
51. Тиш ривожланиши жараёнида тўқималарнинг ҳосил бўлишидаги кет-
ма-кетлик нимадан далолат беради? 
52. Эмаль қатлам ҳосил бўлиши бошланиши учун тиш сўрғичида қандай 
жараён кечиши шарт? 
45 

---

53. Эмаль ўсиш марказлари тиш куртакларининг қайси қисмида жойлаш-
ган? 
54. Эмаль шаклланиши жараёнида ҳар бир энамелобласт қандай ўзгари-
шларга учрайди? 
55. Чиқмаган тишларнинг ёш эмали етилган эмал тўқимасидан қайси си-
фатлари билан фарқланади? 
56. Сут тишлар пульпаси қандай ривожланади? 
57. Эмбрионал ривожланишнинг қайси босқичида сут тишлари тож қисми 
ҳосил бўлади? 
58. Доимий тиш куртаклари ҳомиладорликнинг қайси даврида пайдо бўла-
ди? 
59. Доимий тиш куртаклари сут тишларига нисбатан қандай жойлашади? 
60. Тиш пластинкаси қачон сўрилади? 
61.Вақтинчалик ва доимий тиш куртаклари жағларда қандай тартибда 
жойлашади?
62. Ҳомиланинг ривожланиши қандай даврларга бўлинади? 
63. Эмбрионал даврда қандай жараёнлар кечади? 
64. Фетал даврда қандай жараёнлар кечади? 
65. Ҳомиладорликнинг қайси муддатида мегалобластик типдаги қон ярати-
лиши нормобластик типга ўтади? 
66. Ҳомиладорликнинг қайси ҳафтасида гемоглобин ҳосил бўла бошлаб, 
антигенлик тизими шакллана бошлайди? 
67. Ҳомиладорликнинг нечанчи ҳафтасида жигарда қон яратилиши (гема-
поз) тугалланиб, суяк илигида ҳосил бўлиши изга тушади? 
68. Ҳомила ривожланишининг қайси ҳафтасидан нафас олиш маркази ва 
тизими ривожланади? 
69. Ҳомиладорликнинг қайси муддатида она ҳомиланинг спонтан (тасоди-
фий) ҳаракатларини сезади, шифокор аниқлайди? 
70. Ҳомила ривожланишининг қайси ҳафтасидан бошлаб нафас олиб ҳамда
сўра олади? 
46 

---

71. Ривожланишнинг нечанчи ҳафтасида ҳомила яшаб кетишга лаёқатли? 
72. Дастлаб миянинг қайси қисмлари (интенсив равишда) ўсиб, етилади? 
73. Туғилиш вақтига етган ҳомила қай даражада етилган бўлади? 
74. Ҳомиладорликнинг учинчи даврида ҳомила қандай моддалар билан 
тўйинади? 
75. Нега ҳомиладорликнинг 3–7 ҳафталари ҳатарли (критик) давр ҳисо-
бланади? 
76. Плацента(йўлдош)нинг вируслар, микроблар ва дориларга нисбатан 
ўтувчанлиги баланд бўлса, қандай асоратларга олиб келади? 
77. Ҳомилага салбий таъсир этувчи омиллар қандай оқибатларга олиб ке-
лиши мумкин? 
78. Ҳомила ривожланишининг қайси муддатида қулоқ олди ва бўйин соҳа-
лари киста ва оқма йўллари ҳосил бўлади? 
79.Эмбрионал давр тугаганидан сўнг ривожланган аномалиялар кандай 
тушунтирилади? 
80. Яхши ўсмай қолган ва ривожланмаган ҳомилада кандай аномалиялар 
юзага келиши мумкин? 
81. Ҳомила ривожланишининг қайси ойида сут тиш (кесув, қозиқ, мо-
ляр)лар нинг минералланиши бошланади? 
82. Чақалоқлик (неонатал) даврининг давомийлиги қанча? 
83. Туғилгандан бошлаб чақалоқларда қандай морфологик, функционал, 
биокимёвий ўзгаришлар кечади? 
84. Чақалоқлар қўл-оёқларининг гипертонус ҳолатида бўлиши нимадан 
далолат беради? 
85. Чақалоқнинг доим (овқатланиш вақтини ҳисобга олмаганда) уйқу ҳола-
тида бўлишини қандай тушунтириш мумкин? 
86. Чақалоқ вазнининг тез ортишини қандай тушунтириш мумкин? 
87. Физиологик иммун тизими заиф чақалоқларда юқумли касалликлар ол-
дини олиш чоралари нималардан иборат? 
47 

---

88. Чақалоқларда плазманинг осмотик босими турғун бўлмаслиги ва бола 
организмининг сувсизланишга мойиллигини нима белгилайди? 
89. Нима сабабдан ташқи муҳитнинг ҳар қандай минимал ўзгаришларига
жавобан чақалоқларда ҳаёт учун зарур бўлган жараёнлар кескин бузилади? 
90. Чақалоқларда кузатиладиган қандай алоҳида ҳолатлар физиология ва 
патология орасида чегаравий ҳисобланади? 
91. Чақалоқлар юз териси ва оғиз бўшлиғи шиллиқ пардасида меъёрлар че-
гарасидан чиққан қандай физиологик ўзгаришлар учраши мумкин? 
92. Чақалоқда учрайдиган қандай жароҳатлар физиологик ҳисобланади? 
93. Чақалоқларда физиологик сариқлик қачон ва қайси соҳада пайдо бўла-
ди? 
94. Ҳаётининг дастлабки 3-4 кунларида ичида чақалоқ вазнининг камайи-
ши қандай номланади? 
95. Чақалоқ онасининг кўкрак сўрғичини яхши сиқиб ололмаслиги ва 
эмиш вақтида шапиллатиб сўриши нима билан боғлиқ бўлади? 
96.Чақалоқ тилининг калта юганчасини кесишга кўрсатма бўла оладиган 
ҳолатга таъриф беринг? 
97.Чақалоқнинг эмиш вақтида қалқиб кетиши қандай анатомик ўзгари-
шларга боғлиқ бўлади? 
98. Чақалоқ сунъий овлатланиши учун қандай шароитни таъминлаш зарур?
99. Чақалоқ эмаётганда, кўкрак сўрғичига сут келиш учун, милк болишча-
лари воситасида қандай куч билан босим ўтказиши керак? 
100. Сунъий равишда овқатлантирганда сўрғичдаги тешикка қандай талаб-
лар қўйилади? 
101. Сунъий овқатланганда бола сутли аралашмани қанча вақт ичида сўриб 
тугатиши керак? 
102. Юқумли касалликлар чақалоқларга кандай йўллар билан ўтади? 
103. Эмизиклик даврининг давомийлиги қанча? 
104. Эмизиклик даврига хос ҳусусиятлар ҳақида сўзлаб беринг?
48 

---

105. Боланинг жисмоний ўсиш кўрсаткичлари бир ёшгача бўлган давр 
мобайнида қандай ўзгариб боради? 
106.Эмизиклик даврида бола танасининг пропорцияси қандай ўзгариб бо-
ради?
107. Ўсаётган боланинг статик фаолияти қандай ривожланади? 
108. Болада анемия, рахит, гипотрофия хасталикларининг ривожланиши 
нималар билан боғлиқ? 
109. Болаларда ҳазм қилишнинг бузилиши ва диспепсия мойиллик туғди-
рувчи ривожланишига қандай омиллар мавжуд? 
110. Болаларда учрайдиган конституцион аномалиялар нималардан 
иборат? 
111. Болаларнинг йирингли ва бошқа инфекцияларга бўлган мойиллиги 
қандай тушунтиради? 
112. Эмизиклик болаларга хос бўлган инфекцияга қарши реакция қандай 
кечади? 
113. Эмизиклик даврида кечирилган қандай касалликлар сут ва доимий 
тишлар шаклланиши ва минералланишига таъсир этади? 
114. Мактабгача ёшдаги болаларга хос ҳусусиятлар? 
115. Болаларда нутқ бойлиги қандай шаклланади? 
116. Болаларда нутқ қандай шаклланади? 
117. Мактабгача ёшдаги даврда ўткир юқумли болалар касалликлари кенг 
тарқалганлигини қандай тушунтириш мумкин? 
118. Чақалоқ ва катталар юзи пропорцияларида қандай фарқ бор? 
119. Чақалоқлар юзида қандай ўзига хос ҳусусият кўзга ташланади? 
120. Чақалоқларнинг жағлари нима ҳисобига катталашади? 
121. Юз скелети(жағлар)нинг фаол ўсиш даври ҳақида сўзлаб беринг. 
122. Эмбрионал ривожланишнинг қайси ҳафтасида тери пайдо бўлади? 
123. Эмбрионал терининг тузилишидаги ўзига хос ҳусусиятлар нимадан 
иборат? 
49 

---

124. Кичик ёшдаги болалар, чақалоқлар терисининг ўзига хос ҳусусиятла-
рига изоҳ беринг. 
125. Чақалоқлар терисининг морфологик ва физиологик ҳусусиятлари ни-
малардан иборат? 
126. Чақалоқлар терисининг осон шикастланиши ва осон инфекциялани-
шининг сабаблари қандай? 
127. Чақалоқ терисининг қайси функциялари яхши ривожланмаган? 
128. Кичик ёшдаги болалар терисининг қайси функциялари яхши риво-
жланган? 
129. Тери қандай муҳим моддаларнинг синтезида иштирок этади? 
Бурун ва унинг ёндош бўшлиқлари 
130. Чақалоқларнинг бурундан нафас олиши ва эмишининг қийинлашиши-
га нималар сабабчи бўлади? 
131. Чақалоқларнинг бурун тузилишига оид ҳусусиятлар ҳақида нима дея 
оласиз?
132. Чақалоқларда юқори жағ бўшлиғининг жойлашиши ва шакли ҳақида 
гапириб беринг? 
133. Юқори жағ бўшлиғининг ривожланиши динамикаси? 
134. 1 ёшгача бўлган болада юқори жағ бўшлиғи бурун бўшлиғи тубига 
нисбатан қандай жойлашади? 
135. Юқори жағ бўшлиғининг шакл ўзгаришлари нималарга боғлиқ? 
136. Бола туғилганда оғиз бўшлиғи қандай рефлексларга эга бўлади? 
137. Чақалоқ ҳаётининг биринчи ойида қандай сезгилар пайдо бўлади? 
138. Қандай аъзо чақалоқ лунжларининг таранглигини таъминлаб сўришга 
ёрдам беради? 
139. Чақалоқларда оғиз бўшлиғи кўз остига яқин бўлишини қандай 
изоҳлаш мумкин?
140. Чақалоқлар оғиз бўшлиғининг шиллиқ пардаси тузилишидаги ўзига 
хос ҳусусиятлар ҳақида сўзлаб беринг. 
141. Чақалоқлар юмшоқ ва қаттиқ танглайи шаклига таъриф беринг. 
50 

---

142. Чақалоқларда оғиз бўшлиғи шиллиқ пардаси тузилишидаги ўткир 
йирингли касалликларга мойиллик туғдирувчи ҳусусиятлар нималардан иборат? 
143. Чақалоқлар ҳаётининг дастлабки ойларида оғзи қуришининг сабаби 
нима билан боғлиқ? 
144. Қайси ёшда болаларда сўлак ажралиши кучаяди (физиологик гиперса-
ливация)? 
145. Қандай ҳолатлар болаларда сўлак ажралиши камайишига олиб кела-
ди? 
146. Чақалоқларда қулоқ олди сўлак бези чиқарув найининг проекцияси 
қай ҳолатда бўлади? 
147. Ҳомиладорликнинг қайси ҳафтасида суяклар пайдо бўла бошлайди ва 
уларнинг ривожланиши қандай кечади? 
148. Ҳомила ва чақалоқлар суяклари тузилишидаги ўзига хос ҳусусиятлар 
нималардан иборат? 
149. Болалар суякларининг кимёвий таркиби (ўзига хос ҳусусиятлар)ни 
таърифлаб беринг. 
150. Болалар суякларининг сиқилиш ва буқилишга чидамли бўлишини 
қандай тушунтириш мумкин? 
151. Нима ҳисобига болалар суякларида остеопластик ва остеобластик жа-
раёнлар фаол кечади? 
152. Болалар жағ суяклари тузилишидаги қандай ҳусусиятлар йирингли 
яллиғланишга мойиллик туғидиради? 
153. Юқори жағнинг ўсиши қандай юз беради? 
154. Юқори жағнинг (олд–орқа) сагиттал ўлчамлари қандай катталашади? 
155. Чақалоқларда юқори жағ қай даражада ривожланган? 
156
. Чақалоқлар юқори жағ суягида тиш куртаклари қандай жойлашган? 
157. Юқори жағ бўшлиғи эмбрионал ривожланишнинг қайси муддатида 
пайдо бўлади ва ривожланади? 
158. Юқори жағ бўшлиғи қайси даврда жадаллик билан катталашади? 
51 

---

159. Тишлар алмашинуви даврида юқори жағ бўшлиғи қандай катталаша-
ди? 
160. Болаларда юқори жағ бўшлиғининг туби тишларга нисбатан қандай 
жойлашган бўлади? 
161. Қайси ёшга келиб юқори жағ бўшлиғи ўзининг максимал ҳажмига эга 
бўлади? 
162. Пастки жағнинг бўйига ўсиш қандай юз беради? 
163. Пастки жағнинг бўйига узайиш даврида суяк ҳосил бўлиши қандай 
кечади? 
164. Пастки жағнинг қалинлашиши ва унинг ташқи юзаси шаклланиши 
қандай юз беради? 
165. Пастки жағ ўсиши билан унинг шохи ва танаси орасидаги бурчак 
қандай ўзгариб боради? 
166. Чақалоқларда пастки жағ танаси ва альвеоляр ўсиқ орасидаги нисбат 
қандай бўлади? 
167. Катталарда пастки жағ танаси ва альвеоляр ўсиқ қандай нисбатда 
бўлади? 
168. 9 ойликдан 1,5 ёшгача бўлган болаларда пастки жағ канали тешиги 
(for.mandibulare) альвеоляр ўсиқ қиррасига нисбатан қандай жойлашади? 
169. 3,5–
4 ёш ва ундан катта болаларда пастки жағ каналининг тешиги аль-
веоляр ўсиқ қиррасига нисбатан қандай жойлашади? 
170. Янги туғилган чақалоқ ва эмизикли ёшдаги болаларда пастки жағ шо-
хи ва танасининг рентген тасвиридаги тузилиши қандай бўлади? 
171. 6 ойлик болада жағлардаги ғовак модда ҳажми қандай? 
172. Қайси даврда ғоваксимон модда жадал ўсиб кўпаяди? 
173. Бола овқатни чайнашга ўтиши жағларда қандай морфо-функционал 
ўзгаришлар юзага келишига сабаб бўлади? 
174. 3–
9 ёшдаги болалар жағлари ғовак моддасида қандай ўзгаришлар ке-
чади? 
175. Қайси даврлар (ёш)да пастки жағ жадаллик билан ўсади? 
52 

---

176. Юқори ва пастки жағлар альвеоляр ўсиқларининг ўсишида қандай 
ўзаро ўхшашлик бор? 
177. Жағларнинг болалар ёшига боғлиқ ҳажми (ўлчами) нимага боғлиқ? 
178. Туғма адентияси бўлган болалар жағлар ўсиши қандай кечади? 
179. Тишлар чиқаётган даврда альвеоляр ўсиқнинг рентген тасвиридаги ту-
зилиши қандай? 
180. Чиқкан кесув тиш катакчалари орасидаги тўсиқлар рентген тасвирида
қандай кўринишга эга бўлади? 
181. Ренген тасвирида илдизлараро суяк тўсиғининг чўққиси қандай 
сатҳда бўлади? 
182. Тиш куртаги (фолликули) рентген тасвирида қандай кўринади? 
183.Рентген тасвирида бўлган тиш тож қисмини илк бор қачон кўриш 
мумкин? 
184. Тиш куртаги қачон чўзила бошлайди? 
185. Тишнинг ўсиш соҳаси рентген тасвирида қандай кўринишда бўлади? 
186. Тишларнинг маълум тартибда чиқиши нимадан далолат беради? 
187. Тишлар чиқиши назарияларини биласизми? Бу ҳақида сўзлаб беринг. 
188. Эмизикли болалар милк тўқимаси катталарникидан нима билан 
фарқланади? 
189. Тишлар чиқишига яқин альвеоляр ўсиқда қандай ўзгаришлар юз бера-
ди? 
190. Тиш чиқаётган вақтда альвеоляр ўсиқда қандай жараёнлар кечади? 
191. Чиқаётган тиш ва атрофдаги тўқималарда қандай морфологик ўзгари-
шлар содир бўлади? 
192. Чиқаётган тиш устидаги милкда қандай ўзгаришлар содир бўлади? 
193. Оғиз бўшлиғида тиш тожи кўринганидан сўнг, атрофдаги тўқималарда 
қандай ўзгаришлар содир бўлади? 
194. Эпителиал бирикма ёки милк ҳошияси қандай юзага келади? 
195. Милк чўнтаги қандай ҳосил бўлади ва унинг туби қаерда жойлашган? 
53 

---

196. Ҳомиланинг туғилиш муддати ва сут тишларнинг чиқиш вақти ораси-
да қандай боғлиқлик бор? 
197. Муддатидан аввал ва туғилган ва хасталанган болаларда сут тишлар 
чиқиши қандай кечади? 
198. Тишлар чиқиши жараёни бошланишига қандай омиллар таъсир этади? 
199. Ҳомиладорликнинг кечиши сут тишлари чиқишига қандай таъсир эта-
ди? 
200. Қандай омиллар таъсирида сут тишлар чиқиши муддатлари ва тартиби 
бузилади? 
201. Тишларнинг чиқиши ва алмашинувига қандай нейрогуморал омиллар 
таъсир кўрсатади? 
202. 5–
6 ойлик болалардаги гиперсаливация ҳолати қандай омиллар билан 
боғлиқ? 
203. Нима сабабдан боланинг сўлаги оғиз бўшлиғидан ташқарига оқиб ту-
ради? 
204. Боланинг оғиз бўшлиғида тактил в ҳароратни сезиш қачон бошлана-
ди? 
205. Таъм сезиш болаларда қачон пайдо бўлади? 
206. Тишлар чиқишидан аввал боланинг безовта бўлишини қандай 
изоҳлаш мумкин? 
207. Тишларнинг физиологик равишда чиқиши белгилари қандай? 
208. Сут тишлари чиқиши ўрта ҳисобда неча ёшда тугалланади? 
209. Ҳомила туғилмасдан аввал чиққан тишлар қандай оқибатларга олиб 
келиши мумкин? 
210. Тишлар чиқиш даврида болада кузатиладиган патологик ҳолатларни 
қандай изоҳлаш мумкин? 
211. Ошқозон-ичак касалликлари ва сут тишлар чиқиши орасида қандай 
боғлиқлик бор? 
212. Сут тишларининг илдизлари шаклланишида қандай босқичлар 
мавжуд? 
54 

---

213. Илдиз учи шаклланмаганлигининг белгилари қандай? 
214. Илдиз учи беркилмаганлигининг белгилари қандай? 
215. Сут тишларининг ранги қандай? 
216. Сут тишлари шакли доимий тишларникидан нима билан фарқ қилади? 
21
7. Сут тишларини доимий тишлардан ажратиш учун қандай ишончли 
белгилардан фойдаланилади? 
218. Доимий фронтал тишларнинг куртаклари сут тишлар илдизига нисба-
тан қандай жойлашади? 
219. Премолярлар куртаклари сут (моляр) тишлар илдизига нисбатан 
қандай жойлашади? 
220. Бир илдизли сут тишлар илдизининг сўрилиши қайси юзасидан 
бошланади? 
221. Сут моляр (озиқ) тишлари илдизларининг сўрилиши қандай кечади? 
222. Илдизи сўрилаётган сут тиши пульпасида қандай ўзгаришлар содир 
бўлади? 
223. Қандай вазиятларда сут тишлар илдизларининг сўрилиши тезлашади? 
224. Қандай вазиятда сут тишлар илдизларининг резорбцияси секинлаша-
ди? 
225. 6 ёшдаги боланинг тишлари рентген тасвирида қандай кўринишга эга? 
226. Илдизи шаклланиб бўлмаган тишнинг рентген тасвиридаги кўрини-
шини изоҳлаб беринг? 
227. Илдиз учи етилмаган доимий тишларнинг рентген тасвиридаги кўри-
нишини изоҳлаб беринг. 
Баъзи аъзо ва тизимлар тузилишидаги ўзига хос ҳусусиятлар. Периферик 
лимфа тугунлари 
228. Чақалоқларнинг лимфа тугунлари қандай тузилган? 
229. Нима сабабли кичик ёшдаги болалар лимфа тугунларини пайпаслаб 
аниқлаб бўлмайди? 
55 

---

230. Нима учун кичик ёшдаги болаларнинг лимфа тугунлари ҳимоя вази-
фасини суст бажаради? 
231. Лимфа тугунларининг тўсиқ вазифасини бажара олмаслиги қандай 
оқибатларга олиб келади? 
232. 1-
3ёшдаги болаларда лимфа безлари қандай ҳолатда бўлади? 
233. 7-
8 ёшдаги болаларда лимфа тугунларининг тузилиши қандай ? 
234. Қандай сабабларга кўра болаларда ҳар хил шаклдаги лимфаденитлар 
учрайди? 
235. Неча ёшда лимфа тугунлари уларга тушган инфекцияни тўлиқ ушлаб 
қолиб, зарарсизлантира олади? 
236. Жигарнинг қайси вазифаси стоматологик касалликларнинг кечишига 
таъсир этади? 
237. Кичик ёшдаги болаларда жигар етишмовчилиги қандай оқибатларга 
олиб келади? 
Қон ва гемопоэз 
238. Чақалоқларда қоннинг (лимфоцитлардан ташқари) хужайралари қайси 
аъзода ҳосил бўлади? 
239. Қайси ёшда суяк қизил илиги сариқ иликка айланади? 
240. Бола туғилганидан сўнг лимфоцитлар қаерда ҳосил бўлади? 
241. Моноцитлар қаерда ҳосил бўлади? 
242. Оқ қон (лейкоцитлар) манзараси қандай баҳоланади? 
243. Нейтрофил лейкоцитоз қандай ҳолатларда юзага келади?