Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

Даволаш 
– 
жағ суяги тўлиқ резекция қилиниб, ўсма устидаги қобиғи билан 
олиниши шарт, акс ҳолда рецидив бериши мумкин. 
Гигант ҳужайрали ўсма – остеобластокластома
–
болалардаги суяк 
ўсмаларининг 33% ини ташкил қилади. Этиологик келиб чиқиш сабаби (генези) 
номаълум. Гигант ҳужайрали деб ном олишиг ўсманинг гистологик тузилиши би-
лан боғлиқ. Кўплаб қон томирлар ва остеобласт ҳужайралар орасида тарқоқ ҳолда 
жойлашган йирик (гигант) остеокластлар ҳам учрайди. Одатда битта суякда 
учрайди.
Жағ соҳасидаги шиш ҳамда у соҳада жойлашган тишлардаги оғриқ, шу-
нингдек, ўсма юз шаклини ўзгартириб юбораётганлигига шикоят қилинади. 
Клиник манзараси:
Ўсма 4–7 ва 8–12 ёшли болаларда кўпроқ учрайди. 
Севимли локализацияси пастки жағ. 
Тошкент давлат тиббиёт институти (хозирги ТТА) клиникаларида ушбу 
ўсмани профессор Н.Н. Мазалова чуқур ўрганган. Олима берган маълумотларга 
кўра, ўсма пастки жағда юқори жағга нисбатан 3 марта кўп учрайди. Ўсма аста- 
секин оғриқсиз ўсади ва шу боис, тасодифан аниқланиб қолади ёки юз шакли ўз-
гарганидан сўнггина унга эътибор берилади. Юқори жағда ўсма юқори жағ 
бўшлиғини эгаллаб, ёноқ суягига ўтади. Пастки жағ шохида жойлашган ўсма 
бўғим ва тож ўсиқларига ўтиб, оғриқсиз равишда оғиз очилишининг чегаралани-
шига сабаб бўлади. Ўсма устидаги тери ва оғиз шиллиқ пардаси – ўзгармайди.
Ўсма соҳасида жойлашган тишлар ҳар томонга силжиб, қимирлаб қолади, тишлам 
ҳам (прикус) ўзгаради. Ўсманинг икки хил шакли ажратилади: марказий (суяк 
ичидан ўсувчи) ва периферик (альвеоляр ўсиқдан ўсувчи). Периферик шаклдаги 
гигант ҳужайрали эпулис альвеоляр ўсиқда жойлашиб, оғиз бушлиғи томон милк 
тагидан буртиб ўсади. Ўсма ҳар хил шаклда ва катталикда бўлиб, айримлари кенг 
асосли оёқчада бўлади. 
503 

---

Рентгенологик ва морфологик текширувлар натижалари асосида остеобла-
стокластома 
кистоз, катакчали ва литик шаклларга
ажратилган. Болаларда осте-
областокластомаларининг 60% кистоз шаклда учрайди. Ренгген тасвирида суяк 
тўқимаси сурилиб, атрофида ўсмани соғлом суякдан склерозланган зона ажратиб 
турганлигини, ўсма ичига кириб турган тиш илдизлари горизонтал резорбцияга 
учраганлигини кузатиш мумкин. 
Катакчали шаклда кўплаб майда ва йирик бўшлиқлар ҳосил бўлади, улар-
нинг ораси юпқа тўсиқлар билан ажратилган бўлиб, бу манзара “совун кўпикла-
ри” иасвирини эслатади ва соғлом суякдан аниқ чегарагаланиб туради. 
Литик шаклининг ёш болалар ва ўсмирларда кечиши агрессив ҳарактерга 
эга, яъни тез ва экспансив тарзда ўсади. Юқори жағ суягида ривожланса, юқори 
жағ ва бурун бўшлиқларини тўлдириб ўсади ва юз шаклини ўзгартиради. Жағ 
соҳасида оғриқ пайдо бўлади ва тишлар қимирлаб қолади. 
Рентгенологик текширув 
ўтказилганда емирилган суякнинг чегаралари 
ноаниқ. Суякда емирилиш кўндаланг текисликда кечган бўлса, жағнинг бўлинган 
четлари эркин нотекис кўринишда бўлади. Ўсма локализацияси жағнинг тана 
қисмида бўлса, доимий тишларнинг куртаклари ўз жойларидан сурилган бўлади.
Ташхис қўйиш
мақсадида ўсма пункция қилинса, шприцга қўнғир олча 
рангдаги гемосидеринли суюқлик ёки қон чиқиши мумкин.