Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

 
Куйиш касаллиги 
Куйиш касаллигининг кечишида уч босқич (давр) ажратилади: куйиш 
шоки (қарахтлик), токсемия, инфекцион асоратлар. 
Болаларда куйиш касаллигининг оғирлик даражаси боланинг ёшига 
нисбатан тескари пропорционал кечади. Бола қанча кичик ёшда бўлса, касаллик 
шунча оғир кечади, 5-7 % куйган болаларда куйиш энцефалопатияси 
ривожланади ва бу ҳолат марказий нерв тизимидаги жиддий органик 
ўзгаришлардан далолат беради. 
Куйиш шоки, одатда, 5% чуқур куйишда ривожланади. Болаларда куйиш 
шоки марказий нерв тизими фаолиятининг бузилиши билан кечганлиги боис, 
катталарга нисбатан оғирроқ кечади. Дастлаб, кучли оғриқ таъсирида марказий 
нерв тизимида толиқиш ҳосил бўлади. Бунинг оқибатида шок белгилари ўзига хос 
кўринишга эга бўлади, болалар йиғламайди, бўшашган, кам ҳаракатли, тери ранги 
оқарган, шиллиқ парда кўкиш, мушакларда титроқ бўлади, оёқ-қўллари музлайди, 
шундан сўнг чанқоқ босади, кўнгил айнаб, тутқаноқ тутади. 
Куйиш токсемияси даврида, куйиш туфайли денатурация ва парчаланишга 
учраган оқсилларнинг қонга сўрилиб тарқалиши натижасида организм 
300 

---

заҳарланади. Клиник жиҳатдан токсемия: ҳароратнинг кўтарилиши, сийдик кўп 
ажралиши (полиурия) ва анемиянинг кучайиши билан намоён бўлади. 
Одатда, бундай ҳолат тана сатҳининг 8% идан кўп қисми куйган ҳолларда 
учрайди. Юза (I,II даражали) куйишларда катта майдон зарарланса ҳам, йирингли 
яллиғланиш жараёни ривожланмаса, куйиш токсемияси белгилари пайдо 
бўлмайди. 
Инфекцион асоратлар уч тоифага бўлинади: куйишдан заҳарланиш;
 
куйишдан толиқиш; куйиш сепсиси. 
Куйишдан заҳарланиш
деганда, куйган бола 
организми ҳимоя кучларининг тўқималарнинг парчаланиши натижасида ҳосил 
бўлган оқсиллар ва микроблар токсинлари сўрилишига адекват жавоби 
тушинилади. 
Куйишдан толиқиш 
деганда, давомий кечаётган заҳарланишга нисбатан 
организм иммун тизимининг заифлиги ва қаршилик кўрсата олмаслиги 
(лаёқатсизлиги) оқибатида анемиянинг кучайиши ҳамда боланинг вазн йўқотиши, 
шунингдек, репаратив жараённинг суст кечиши тушунилади.