Одилхон қори Юнусхон ўғли ҚЎшничилик ҳАҚлари ва одоблари

13. Арзимас сабаблар билан қўшнилардан 
айрилиш. Ҳаётда доим у ердан бу ерга, бу 
ердан у ерга кўчиб юришни яхши кўрадиган 
инсонлар ҳам бор. Арзимас сабаб туфайли ёки 
умуман сабабсиз қўшниларидан узоқлашадилар. 
Ҳадеганда уйларини ўзгартириб, бошқа жойга 
кўчиб кетавериш ҳам қўшнига бепарволик 
сирасига киради. Юқорида айтилганидек, киши ўз 
қўшниларидан содир бўладиган кичик азиятларга 
сабр қилишга чақирилгандир. Қўшнилар томонидан 
бирон азият содир бўлган заҳоти бошқа ёққа кўчиб 
кетиш тадоригини кўрмасдан, дастлаб муаммони 
яхшилик билан ҳал қилишга ва ноҳақ томонни 
инсофга келишига сабаб бўладиган ишларни амалга 
оширишга ҳаракат қилиш мақсадга мувофиқ. 
Шундан кейин ҳам киши кўчиб кетиш истагидан 
қайтмаса, шошилмасдан, пухта ўйлаб, истихора ва 
истишора қилади ва шундан кейин бошқа иложи 
бўлмаса, кўчиш тадоригини кўришда айб йўқ.
 Бир 
киши Абул-аббос Аҳмад ибн Яҳё Саълаб ҳузурига 
келиб, айрим қўшниларидан етаётган азият 

---

93
туфайли бошқа маҳаллага кўчиб кетиш истагида 
эканини билдирди ва бу ҳақда олимдан маслаҳат 
сўради. Шунда Абулаббос: “Эй биродар, билки, 
одамларда: “Ўзинг билган одамнинг азиятига сабр 
қилмоқ ўзинг танимайдиган янги бир кимсанинг 
олдига боришдан яхшироқдир”, - деган нақл бор, шунга 
қараб иш тут, - дея жавоб берган экан. 
1 4 . Қў ш н и л а р н и н г а ҳ в ол и б и л а н 
қизиқмаслик. Одамлар орасида шундай кишилар 
ҳам борки, уларни шахсий манфаатидан бошқа 
нарса қизиқтирмайди. Бошқалар ҳаётида юз 
берадиган хурсандчилик, ғам-ташвиш, муаммо ва 
муваффақиятлари фикрларидан ҳеч қандай ўрин 
эгалламайди. Бу ҳам яхши қўшни учун номуносиб 
бўлган одатдир. Зеро, яхши қўшни қўшниларининг 
ҳол-аҳволи билан қизиқиб, хурсандчилик ва 
ташвишларига шерик бўлади. Уларга шодлик етса, 
у ҳам уларга қўшилиб шодланади. Мусибат етса, 
уларга ҳамдард бўлади, таскин ва тасалли беради 
ҳамда қийинчиликларидан чиқишга ёрдамини 
аямайди. Мана шу иймон ва мардлик аломатидир. 
Ҳадиси шарифлар мазмунида келганидек [51]: 
“