Yarim sharlarning ichki (medial) yuzasi xosil bulishda yarim sharlaning orolchadan tashkari kolgan xamma pallalari ishtirok etadi. Kadoksimon tana ustidagi egat kadok tanani ustidan aylanib utib, uni belbog pushtadan ajratadi, sung pastga yunalib dengiz oti egati (gippokamp) nomini oladi. Belbog pushti ustidan belbog egati utadi. Belbog egati kadoksimon tananing oldingi tomondan boshlanib, kadoksimon tana ustidagi egatga parallel xolda joylashadi. Kadoksimon tananing tizzasidan belbog egatidan chetki shoxi tarmoklanib chikadi va markaziy egat orkasidan yarim shar kirgogicha kutariladi. Belbog egatning uzi esa tepa osti egatiga davom etadi. Belbog egatining ustida peshona pushtasi joylashadi. Belbog pushtasi, dengiz oti pushtasi va ularning orasidagi toraygan kism birlashib, gumbaz shakliga kiradi va bularni kushib, gumbaz pushtasi deyiladi.
Yarim sharlarning ostki yuzasi murakkab satxni xosil kiladi. Old tomondan peshona pallasining ostki yuzasi, undan orkada - chakka kutbi va chakka bilan ensa pallalarni ostki yuzalari joylashgan. Peshona pallasining ostki satxida, uzunasiga ketgan yerikka parallel xolda xidlov egati utadi. Unda xidlov piezchasi (sugoni) va xidlov yo’li joylashgan bulib, bu yo’lning davomi xidlov uchburchakda tugaydi. Uzunasiga ketgan yerik bilan xidlov egati orasida tugri pushta joylashadi. Tugri pushta ustki peshana pushtasining pastdagi davomi xisoblanadi. Xidlov egatining tashki tomonida ko’z kosasining ustki devoriga tegib turuvchi bir nechta egatlar va ular orasida ko’z pushtasi va boshka pushtalar joylashgan. Ensa pallaning til pushtasi kollateral (aylanma) egat bilan chegaralangan. Bu egat chakka pallaning ostki yuzasiga utib, paragippokampal pushtani medial ensa-chakka pushtasidan ajratadi. Kollateral egatdan old tomonda burunsimon egat joylashib, paragippokampal pushtani oldingi uchida joylashgan ilmokni chegaralab turadi. Ensa-chakka egatining tashki tomonida chakka pushtisining pastki kismi, ensa - chakka egati bilan yen egat o’rtasida ensa-chakka yen pushtasi joylashgan.
Yarim sharlarning medial va ostki yuzalarida bir nechta tuzilma limbik tizimini tashkil etadi. Peshona pallasining ostki yuzasida joylashgan xidlov sugoni, xidlov yo’li, xidlov uchburchagi, oldingi ilma-teshik modda, bel pushtasi, dengiz oti pushtasi ilmogi bilan birgalikda va tishsimon pushtasi limbik tizimini xosil kiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |