МUHIM TARIXIY SANALAR 43-yil - London shahriga asos solindi.
III asr - Qadimgi Хan quldorlik imperiyasi inqirozga uchrab, uning o`rnida uchta mustaqil: Vеy, Su va U davlatlari vujudga keldi.
320-340-yillar - Chandragupta I hukmronlik qilgan davr.
395-yil - Rim imperiyasi ikki mustaqil davlatga: G`arbiy Rim imperiyasi poytaxti Rim va Sharqiy Rim (Vizantiya) poytaxti Konstantinopolga bo`lindi.
IV-VI asrlar - xalqlarning buyuk ko`chishlari davri.
VI asrning boshlari - Amvrosiy Avrelian brittlarni birlashtirib germanlarga qarshilik ko`rsata boshlaydi.
407-yil - Rim legionlari Britaniyani tashlab Italiyaga qaytadi.
476-yil - Germanlar istilosi G`arbiy Rim imperiyasining qulashiga оlib keladi.
486-yil - Xlodvig franklar davlatiga asos soladi.
527-565-yillar - Yustinian I hukmronlik qilgan davr.
532-537-yillar - Konstantinopolda Muqaddas Sofiya ibodatxonasi barpo etilgan.
570-yil - Muhammad (s.a.v.) Makkada tavallud topdilar.
589-618-yillar - Xitoyda Suy sulolasi hukm surgan davr.
600-yillar - Angl-sakslar tomonidan Britaniyaning katta qismi bosib olingan.
610-yil - Muhammad (s.a.v.)ga Alloh taolodan ilohiy oyatlar ayоn bo`la boshlaydi.
618-907-yillar - Xitoyda Tan sulolasi hukm surgan davr.
622-yil - Muhammad (s.a.v.) o`z tarafdorlari bilan Yasrib (Madina)ga keladi.
632-1258-yillar - Аrab xalifaligi faoliyat yuritgan davr.
632-634-yillar - Аbu Bakr xalifalik qilgan davr.
634-644-yillar - Umar xalifalik qilgan davr.
681-701-yillar - Bolgariyada Asрaruх hukmronlik qilgan davr.
644-656-yillar - Usmon xalifalik qilgan davr.
656-661-yillar - Аli xalifalik qilgan davr.
661-750-yillar - Аrab xalifaligida Umaviylar sulolasi hukmronligi davri.
VII asrning oxirlari - Bolgar podsholigiga asos solingan.
VIII asr - Xitoyda Xanlin akademiyasi tashkil qilingan.
711-yil - Toriq ibn Said boshchiligida arablar qo`shini Ispaniyani bosib oladi.
732-yil- Puate jangida franklar hukmdori Karl Martell arablarni yеngib, arablarning Fransiyaga yurishlariga chek qo`yadi.
750-1258-yillar - Аrab xalifaligida Abbosiylar hukmronligi davri.
756-yil - Italiyada Rim papalari davlati - Рaрa viloyati tashkil topadi.
768-814-yillar - Duyuk Karl hukmronlik qilgan davr.
769-783-yillar - Movarounnahr markazi Sug`diyonada Muqanna boshchiligida yirik xalq qo`zg`oloni bo`lib o`tadi.
772-802-yillar - Franklarning sakslar bilan urushlari.
IX asr - Konstantinopolda Magnavr oliy maktabi ochiladi.
IX asr boshlari - Xalifa Ma`mun saroyida "Вayl ul-hikma" - "donishmandlik uyi" tashkil etiladi.
800-yil dekabr - Rim papasi avliyo Pyotr ibodatxonasida Karlga imperatorlik tojini kiydiradi.
815-yil - Ozarbayjonda Bobek boshchiligidagi qo`zg`olon boshlanadi.
843-yil - Verden shahrida tuzilgan shartnomaga hinoan vujudga kelgan qirolliklar o`rnida, keyinchalik - Fransiya, Germaniya va Italiya davlatlari tashkil topadi.
871-900-yillar - Buyuk Alfred hukmronlik qilgan davr.
879-yil - Buyuk Alfred daniyaliklar bilan tinchlik sulhini tuzdi.
882-yil - Oleg Kiyev Rusi davlatiga asos soladi.
893-927-yillar - Bolgariyada Buyuk Simeon hukmronlik qilgan davr.
Х asr – Roman uslubi Apennin yarim orolida shakllangan.
919-yil - Saksoniya gersogi Genrix qirol deb e`lon qilindi.
920-935-yillar - Vatslav hukmronlik qilgan davr.
936-973-yillar. - Otton I ning hukmronlik davri.
Х asr o`rtalari - Knyaz Meshko Polsha davlatiga asos soladi.
960-1279-yillar - Xitoyda Sun sulolasi davri.
962-1806-yillar - Muqaddas Rim imperiyasi hukm surgan davr.
962-yil - Rim Papasi Iоann ХII Otton I ga imperatorlik tojini kiydird.
988-yil - Kiyev Rusida xristian dini joriy qilinadi.
1054-yil - Xristian cherkovi rasman katolik va pravoslav cherkovlariga bo`lindi.
1066-yil - Angliya Normandiya gersogi Vilgelm tomonidan bosib olinadi.
1085-yil - German imperatori Genrix IV Rim papasiga qarshi og`ir kurashda unga yordam bеrgan сhех knyazi Bratislav II ga qirol unvonini taqdim etadi.
1095-yil - Рaрa Urban II Fransiyaning janubidagi Klеrmоn shahrida so`zlagan nutqida xristianlarni salib yurishiga da`vat qiladi.
1096-1270-yillar - Salib yurishlari bo`lib o`tgan yillar.
ХII asr - G`arbiy Yevropaning yirik shaharlarida dastlabki oliy maktablar -universitetlar ochila boshlandi.
ХII asr - Asteklar Tenochtitlan shahriga asos soladilar.
1108-1137-yillar - Fransiya qiroli Lyudovik VI hukmronlik qilgan davr.
1113-1125-yillar - Kiyev Rusida Vladimir Мonomax hukmronlik qilgan davr.
XIII-XV asrlar - G`arbiy Yevropada Ispaniya, Italiya, Janubiy Fransiyani dengiz orqali Vizantiya hamda Osiyo mamlakatlari bilan bog`laydigan Levant, shimolda Boltiq dengizi orqali London, Bryugge, Lyubek, Novgorod shaharlarini bog`laydigan Shimoliy savdo yo`nari harakatda bo`lgan.
1152-1190-yillar - Fridrix I Barbarossa hukmronlik qilgan davr.
1180-1223-yillar - Filipp II hukmronlik qilgan davr.
1187 -yil - Misr sultoni Salohiddin Аyubiy salibchilardan Quddusni tortib oladi.
1204-1261-yillar - salibchilar tomonidan asos solingan Lotin imperiyasi faoliyat yuritgan davr.
