O zbekiston respublikasi sogliqni saqlash vazirligi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

kollagcn tola hosil bo'ladi.
Kollagcn tola to'qimalarga mustaxkamlik beradi, lekin kam cho'ziluvchan
haraklcrga cga. Kollagcn tolalar issiq suvda yopishqoq klcy hosil qiladi.
(Kolia - klcy grcch) Hozirgi vaqtda kollagcn lolalaming 14 tipi yaxshi
о rganilgan. Rctikulyar tolalar kollagcn lolalaming bir turi hisoblanadi va unda
kollagcn 111 bo'ladi. STBTda tolalar lartibsiz yolganligi uchun bu to'qima
shakllanmagan tolali to'qima deb ham ataladi.
E la s tik to la la r
(fibra clasticac) kollagcn tolalarga nisbatan ingichka,
ко ndalang chiziqlari yo'q va clastik oqsilidan tuzilgan. Elastik tolalar to'g'ri
chiziq bo’ylab yotadi, o'tkir burchak ostida shoxchalar beradi va anoslomozlar
hosil qiladi. Elastik tolalar to'qimaga cho'ziluvchanlik, elastiklik beradi. Bu
tolalarning 
elastikligi 
tola 
tarkibidagi 
dcsmozin 
va 
izodcsmozin
aminokisiotalariga bog liq. Elastik tolalar ham 4 bosqichda yctiladi.
Biriktiruvchi to'qimada tolalar bir xil yo'nalishda joylashgan bo'lsa,
shakllangan, har xil yo'nalishda bo'lsa, shakllanmagan to'qima deyiladi.
160

---

Z ich to la li b ir ik tiru v c h i to 'q im a la r
(tcxtus conpctivus collagcnofus
compaktus) zich tolali biriktiruvchi to'qima kollagcn tolalarining ko'pligi, zich
yotishi hamda hujayraaro clcmcntlarining kamligi bilan haraktcrlanadi.
Tolalarning yotishi bo'yicha shakllangan va shakllanmagan guruhlarga
bo'linadi. Shakllangan zich tolali biriktiruvchi to'qimalar bog'lamlar, paylar,
fibroz mcmbranalarda uchraydi. Shakllanmagan zich tolali biriktiruvchi
to'qimaga teridagi to r qavat kiradi. Tcrida epidermis ostida STBT va undan