O zbekiston respublikasi sogliqni saqlash vazirligi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

6. Mayda so'rg'ichlar
7. Donachalar
8. Degranulyatsiyaga uchragan donachalar
Semiz hujayralar har xil shaklda; ovalsimon, о simlali shaklda uchraydi,
sitoplazmasida bazofil bo'yalgan donachalar ко p, donachalar mctoxramaziya
xususiyatiga cga. Donachalar geparin, gistamin, gialuron kislotalar saqlaydi.
Semiz hujayralar o'z - dcgranulyatsiya sekretor donachalami tashqariga
157

---

chiqarish yoki sckrclsiya yo'li bilan chiqaradi. Gcparin hujayraaro modda
o'tkazuvchanligini, qon ivishini pasaytiradi, yallig'lanishga qarshi ta'sir etadi.
Gislamin csa, uning anlogonisti hisoblanadi. Gistamin qon tomirlarini
kcngayliradi va o'tkazuvchanligini oshiradi va yallig'lanishni kuchaytiradi.
Allcrgik rcaksiyalarda bazofdlar dcgranulyalsiyaga uchrab, yallig'lanishning
kuchayishiga sabab bo'ladi.
P la zm a tik h u ja y r a la r n in g
 asosiy vazifasi anlilclolar - immunoglobulinlar
ishlab chiqarishdir. Bu hujayralar immun hujayralar turkumiga kiradi.
Plazmatik hujayralar dumaloq yoki oval shaklida bo'lib, hujayra yadrosi
cksscntrik joylalashadi. Hujayra siloplazmasi bazofil bo’yaladi. EM ostida
donador cndoplazmatik lo'r kuchli rivojlanganligi ko'rinadi. Yadro yonida och
bo'yalgan zona bo'lib, bu yerda Golji komplcksi, scntriola joylashgan bo'ladi.
(87- rasm). Plazmatik hujayralar STBT, taloq, limfatik tugunlar, timus,
ko'mik, bczlarning intcrstitsial lo’qimalarida ko'p uchraydi.
Plazmatik hujayralar V - limfotsitlardan hosil bo'ladi va ulaming uch turi
farq qiladi; plazmoblastlar, proplazmotsitlar, yctuk plazmatik hujayralar.
Plazmoblasllar bo'linish xususiyatiga cga. Organizmga antigen lushganda
plazmatik hujayralar ko'payadi va immunoglobulinlar ishlashi faollashadi.