O ’ZBEKISTON
RESPUBLIKASI
OLIY VA O ’RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI
NIZOMIY NOMLI TOSHKENT DAVLAT
PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
Nargiza KAYUMOVA
MAKTABGACHA PEDAGOGIKA
o ’quv qo’llanma
5 1 1 0 8 0 1 - M aktabgacha ta'lim bakalavriat ta'lim y o ’nalishi
talabalari uchun
I
N'l^'orrly nomll
T D P U
Toshkent-2013
SO 'Z BOSHI
Muslaqillik sharofali tul'ayli barcha sohalarda bo'lgani
kabi xalq talimi
sohasida xam katta o'zgarishlar, buyuk biirilishlar sodir bc>'ldi.
Наг qanday mamlakatning kiichi uning intcllektual salohiyati bilan bcigilanadi.
Salohiyatga turli yo'llar bilan erishish mumkin. «Kadriar tayyorlash milliy dasturi»ni
tayyorlash jarayonida mamlakatimiz Prezidenli I.Л.Karimov mutaxassislar bilan
uchrashgan paytlarida kadriar sifalini va salohiyatini yuksaltirish haqida: «Biz
kadriarni tayyorlashda o'zimizga xos va o'zimizga mos yo’ldan boramiz» deb
ta'kidlagan edilar. I.A.Karimov tashabbqsi va rahbarligida ishlab ehiqilgan Kadriar
tayyorlash milliy modeli qator noyob, lakrorlanmas va o'ziga xos xususiyallarga ega.
U O'zbekistonning xalqaro andozalardagi zamonaviy laraqqiyotini. ta'Iim oladigan
dadil. mustaqil tafakkurli mutaxassis kadriarni tayyorlash maqsadini ko'zlaydi.
Kadriar tayyorlash milliy modelida Oliy ta'Iim maxsus o'rinni egallaydi. Oliy
ta'limning asosiy vazifalari Davlat talablari
asosida raqobatbardosh, yuqori malakali
kadriarni tayyorlashdir.
«Maktabgacha pedagogika» kursi bo'yicha tayyorlangan mazkur o ’quv
qo'llanmada ajdodlarimizdan meros bo'lib qolgan tarbiya annalari va aqidalari.
metod va yo'l-yo'riqlari nazariy jihatdan tahlil qilingan.
Mazkur o'quv
qo'lbnmadagi mavzular«Ta'lim to'g'risidagi Qonun » «Kadriar tayyorlash milliy
da^turi», «O’zbekiston Respublikasida maktabgacha ta'Iim to’g’risida Nizom»,
«Maktabgacha
yoshdagi
bolalaming
ta'Iim tarbiyasiga qo’yiladigan davlat
talablari»,
O’zbekiston
Respublikasining
«Maktabgacha
ta'Iim
Kontseptsiyasi»,«Bolajon » tayanch dasturi asosida yoritilgan.
O ’quv qo'llanmada maktabgacha pedagogikaning barkamol inson tarbiyasidagi
o'm i, maktabgacha yoshdagi bolalami rivojianishi va tarbiyasi.
yosh avlodga
jismoniy, aqliy, axloqiy, estetik, mehnateevarlik, ekologik tarbiya berish, bolalaming
o'yin faoliyatlari, maktabgacha ta'Iim muassasasining
maktab bilan hamkorligi,
maktabgacha ta'Iim muassasasining oila bilan ishlash shakllari. maktabgacha ta'Iim
muassasalarida pedagogik jarayonni tashkil etish. maktabgacha ta' lim muassasasida
ta'lim-tarbiya ishlarini rejalashtirishga oid malumotlar berilgan. Talabalar bilimlarni
o'zlashtirib olinganligini tekshirish, ularni mustaqil ishlarini t'aollashtirish uchun
qo’llanmaning har bir bo'limida test savollari berilgan.
Bir so’z bilan aytganda maktabgacha pedagogika fani
haqii ravishda barkamol
aviodni komil inson bo'lib etishishi yo’lidagi qonuniyatlarni o'rganuvchi fan sifatida
jamiyatda o 'z o 'm in i topishi lozim.
KIRISH
Barkamol inson tarbiyasi avlod-ajdodlarimizning azaliy orzusi bo'lib, bola
olamga kelishidanoq unga odob-axloq, jismoniy va ma'naviy rivojianish qonun-
qoidalarini mutassil o'rgatganlar. Pedagogika fani tarkibida maktabgacha yoshdagi
bolalar tarbiyasi muammolari bilan shug'ullanuvchi
Maktabgacha pedagogika fani
yaratilgan.
Maktabgacha yoshdagi bolalarni ta'Iim-tarbiyasidagi sifat o'zgarishlar va
samaradorlik ko'proq milliy pedagogika tariximizning ildizlari va zamonaviy ta'lim-
tarbiya sohasidagi yutuqlari bilan uyg'unlashtirish bilan yuksakdir.
Maktabgacha pedagogika fanining rivojida Respublikamizda olib borilgan bir
qator islohotlar. talablar. «Ta'lim to’g’risida»gi Qonun, «Kadrlar tayyorlash milliy
dasturi», shuningdek, «O'zbekiston Respublikasida maktabgacha ta'lim to'g'risida
Nizom»,«Maktabgacha yoshdagi bolalarning ta'lim tarbiyasiga qo’yiladigan davlat
talablari», O ’zbekiston Respublikasining «Maktabgacha ta'lim Kontseptsiyasi» kabi
davlat hujjatlari qabul qilindi.
Maktabgacha pedagogikaning nazariy asoslari insonning aqliy kamolotini
yuksaltirishga qaratilgan. Maktabgacha pedagogikaning
milliy asoslari xalq merosi
va umuminsoniy qadriyatlarga asoslanadi.
«Maktabgacha pedagogika» fanining o’rganish orqali talabalar tug’ilgandan
etti yoshggacha bo’lgan bolalarni oilada va MTMda ta'lim-tarbiya ishlari mazmuni
va
metodlarini, uni tashkil etish shakllarini, bolalarni maktabga tayyorlashning
samarali metodlarini bilib oladilar.
Mazkur o’quv qo’llanma «Maktabgacha pedagogika» fanining dasturi asosida
yaratildi.
*
«Maktabgacha pedagogika» o’quv qo’llanmasini bayonida quyidagilarga e'tibor
berildi: mavzu,
mavzu rejasi, mavzu bo’yicha tayanch tushunchalar, mavzu matni,
mavzu yuzasidan adabiyotlar va nazorat topshiriqlari berildi.
«Maktabgacha pedagogika» o'quv qo’llanmasini yaratishda O.Hasanboeva,
X.Sariboev,
J.Hasanboev,
T.Niyazov,
M.Usmonboevalarning
«Pedagogika»
(-T.: Fan, 2006), P.YUsupovaning «Maktabgacha pedagogika» (-T.: O’qituvchi,
1996),
V.I.Loginova
va
P.G.Samorukovalaming
«Maktabgacha
tarbiya
pedagogikasi» (-T.: O ’qituvchi,
1991), SH.SHodmonovaning «Maktabgacha
pedagogika» (-T.: Fan va texnologiya, 200?) kabi darslik va o ’quv qo’llanmalaridan
ijodiy foydalanildi.
