O zbekiiton fayi a L l I lari 4illiy jamiyaii nashkiyol


  Платон.  Сочинения.  В  трёх  томах.  Том  3,  часть  1.  М .,  1971,  515-bet



Download 10,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/412
Sana12.09.2021
Hajmi10,33 Mb.
#172143
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   412
Bog'liq
Inson falsafasi. Choriyev A

1  Платон.  Сочинения.  В  трёх  томах.  Том  3,  часть  1.  М .,  1971,  515-bet.

49


narsaga  ehtiyoj  sezadi»'.  Shuning  uchun  insonga  davlat  va  ijti- 

moiy  aloqadorlikning  qandaydir  bir  shakli  zarurdir.

Ijtimoiy  turmush  har  bir  kishiga  bajarishi  zarur  konkret 

talablar  qo‘ydi.  Bunday  talablami  bajarish  uchun  insonga  m a’lum 

ijtim o iy  

fa zilatlar, 

x isla tlar 

lozim  


b o 'la d i. 

P la to n n in g  

ta ’kidlashicha,  insonga  kerak  b o ‘ladigan  o ‘sha  fazilatlar,  xislatlar 

tug‘ma  b o ‘lmaydi,  balki  ular  o ‘qitish,  tarbiya  qilish  yordamida 

hosil  qilinadi.  Insonning  ijtimoiy  fazilatlari  va  xislatlari,  uning 

jamiyatdagi  o ‘rni  haqida  fikr  yuritgan  mutafakkir,  m ehnat  taqsi- 

moti,  odamlarning  mehnatga  ishtiroki  haqida  ham  bir  qator 

fikr-mulohazalarni  o‘rtaga  tashlaydi.  U  jamiyat  a ’zolarini  mehnat- 

dagi  ishtirokiga  qarab,  bir  necha  toifalarga  bo‘ldi.  Uning  tushun­

tirishicha,  har  bir  toifaning  jam iyatda  bajarishi  lozim  bo ‘lgan 

o'ziga  xos  vazifasi  mavjud  bo‘lmog‘i  darkor.  Xuddi  shuning  uchun 

ham,  tengsizlik  har  qanday  davlat  tuzumining  asosiy  tamoyili 

bo iish i  lozim  ekanligini  e ’lon  qiladi.

Platon  odamlarni  uchta  katta  toifaga  bo‘lgan.  Birinchi  toifada- 

gi  kishilarni  aqlli  kishilar,  ikkinchi  toifadagilarni  his-hayajonga 

beriluvchilar,  uchinchi  toifaga  mansub  odamlarni  esa  dohiylar- 

ga,  yo‘lboshchilarga  sajda  qiluvchilar,  deb  atagan.  Odamlarning 

jonida  ana  shu  uch  toifaning  qaysi  xislatlari  ko‘p  bo‘lsa,  o‘shanga 

qarab  shu  uch  toifaning  biriga  mansub  bo‘ladi,  deb  tushuntir- 

gan.


Birinchi  toifaga  mansub  kishilar  faoliyatida  hamisha  aql-za- 

kovat  ustunlik  qiladi.  Ular  doimo  go‘zallik,  ezgulik  tom on  in- 

tilishadL  Bunday  kishilar  faoliyatida  tartib-intizom   kuchli  bo‘lib, 

ular  hamisha  farovonlikka  intiladilar.  T o ‘g‘rilik,  adolat,  insofga 

doim  moyil  bo‘ladilar.  Bundaylami  Platon  donishmandlar,  deb 

hisoblaydi.  Olzi  barpo  etmoqchi  b o ‘lgan  davlatdan,  ular  uchun 

rahbarlik  lavozimlaridan  o ‘rin  qidiriladi.  M ashhur  yunon  fayla- 

sufining  fikriga  ko‘ra,  ikkinchi  toifaga  mansub  kishilarda  xayrli 

his-tuyg‘ular,  ayniqsa,  mardlik,  jasorat,  boshliqlarga  bo £ysunish 

kabi  xislatlar  serob  b o ‘ladi.  Ana  shunday  fazilatlar  harbiylar, 

davlat  xavfsizligini  ta ’minlovchi  posbonlar  uchun,  ayniqsa,  juda 

zarur,  deydi.  Uchinchi  toifaga  mansub  kishilarda  jismoniy  ishga 

moyillik  ko‘p  bo ‘ladi.  Bunday  odam lar  toifasiga  dehqonlar, 

hunarm andlar  kiradi.  Shu  toifaga  mansub  kishilar  davlatning 

moddiy  asoslarini  yaratishlari  lozimligini  alohida  ta ’kidlaydi.


Download 10,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   412




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish