O. T. Alyaviya, s h. Q. Q o d ir o V, A. N. Q o d ir o V, s h. H. H a m r o q u L o V, E. H. H a u L o V



Download 13,57 Mb.
Pdf ko'rish
bet186/243
Sana07.07.2021
Hajmi13,57 Mb.
#112049
1   ...   182   183   184   185   186   187   188   189   ...   243
Bog'liq
Normal fiziologiya (O.Alyaviya va b.) (1)

Yo'g'onichakmikroflorasi.
  Y o‘g ‘on ichakdahazm jarayonidavridam e’yordagi 
mikroflaraning
  ahamiyati  katta.  Y o ‘g kon  ichakda  anaerob  m ikroflora  aerob 
mikroflaradan ko‘p. Yo‘g ‘on ichakdagi mikroflora hazm boMmagan oziq moddalami, 
kletchatkani  parchalaydi;  lipid,  o ‘t  va  y o g ‘  kislotalar,  biliru b in ,  xolesterin 
alm ashinuvlarida  qatnashadi;  in g ic h k a   ichakdan  xim us  ta rk ib id a   tushgan 
fermentlami susaytiradi (ishqoriy fosfataza, tripsin, amilaza); karbonsuvlami kislotali 
mahsulotlarga  qadar  (sut  va  sirka  kislotalari)  achitadi;  y o ‘gon  ichakda  K  va  B 
guruh, vitaminlarni sintezlaydi; umumiy immunitetni hosil qilishda ishtirok etadi; 
patogen mikroblar ko‘payishini to ‘xtatadi. M ikroblar ta ’sirida oqsillar chiriydi va 
zaharii moddalar: indol, skatol, fenollami hosil qiladi. Achish natijasida hosil bo‘lgan 
kislotali  moddalar  chirishni  to‘xtatadi,  shuning  uchun  ham  to ‘g ‘ri  ovqatlanish 
ichakdagi achish va chirish jarayonlarini bir xil muvozanatda ushlab turadi. Ayrim 
kasailiklarda,  hamda  uzoq  muddat  davom ida  antibakterial  preparatlar  iste’mol 
qilinishi ichakning me’yordagi m ikroflora tarkibi buzilib patogen mikrofloralaming 
ko‘payib ketishiga (disbakterioz) sabab b o ‘lishi mumkin.
291
www.ziyouz.com kutubxonasi


X
M O D D A   VA  E N E R G IY A   A L M A SH IN Ü V I
T irik  organizmdagi  har  qanday jarayonlar energiya  ajralishi  bilan  kechadi. 
Energiya ajralishi organizmning ish bajara olishidan dalolat beradi. Energiyalaming 
xossalarini va tizimda ulamingo'zgarishini fizikaning maxsus bo‘limi 
termodinamika 
o ‘rganadi.  A trof muhitdan  shartli  ravishda ajratib olingan  mavjudotlar majmuyi 
termodinamik tizim
 deyiladi. Termodinamik tizimni 
alohida, yopiq
 va 
ochiq
 turlarga 
boMadilar. Alohida yoki ajratib olingan tizim ga kiruvchilaming energiya va massasi 
o ‘zgarm aydi,  ular atrof-muhit  bilan  m odda  va energiya almashmaydilar.  Yopiq 
tizim da  atrof-muhit  bilan  energiya  almashadilar,  lekin  modda  almashmaydilar, 
shuning uchun ulam ing massasi  doim iy o ‘zgarmas holda bo‘ladi.  Ochiq tizimda 
esa  atrof-m uhit  bilan  ham  m odda,  ham   energiyasi  almashinuvi  sodir  etiladi. 
Term odinam ika nuqtayi nazaridan tirik organizmlar ochiq termodinamik tizimga 
kiradilar, chunki ular hayoti davomida tashqi muhit bilan tinimsiz m odda va energiya 
alm ashinuvida bo‘ladilar.
Termodinamikaning  birinchi  qonuniga
  asosan  energiya  bir  turdan  ikkinchi 
tu rg a   ay lan ish i  m um kin,  lekin  y o ‘qolm aydi. 
Termodinamikaning  ikkinchi 
qonuniga
 muvofiq energiyaning barcha turi oxirida issiqlik energiyasiga aylanadi 
va  m ateriya tarkibtda tartibsizlik  vujudga  keladi.  Tizimning tartibsizlik  darajasi 
entropiya
  deb  ataladi.  Bu  qonunga  asosan,  yopiq  tizim  ichida  entropiya  ortib 
beradi va foydali energiya (ya’ni ish bajarishda foydalaniladigan energiya) kamayib 
boradi.  Entropiyaningortishi kimyoviy energiyani issiqlik energiyasiga aylanishiga 
olib keladi, natijada tirik organizm tarkibiy va funksional holatini tutib turish uchun 
yangi energiya manbayi ovqat iste'm ol qilishi zarur boladi.
M odda  va  energiya  alm ashinuvi
  tirik   organizmda  m odda  va  energiya 
o ‘zgarishini organizm va tashqi muhit o ‘rtasida modda va energiya almashinuvini 
ta’minlovchi fizik-kimyoviy va fiziologik jarayonlar majmuyidir. Tirik organizmdagi 
m odda  almashinuvi  tashqi  m uhitdan  h ar  xil  moddalaming  tashishi,  o ‘zgarishi, 
ulam ing  hayot  faoliyati  uchun  ishlatish  va  hosil  bo'lgan  chiqindi  moddalami 
tashqariga chiqarib yuborishdan  iborat.
O rganizm dagi  barcha  m odda  va  energiya  o ‘zgarishlarmi  um um lashtirib- 

Download 13,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   182   183   184   185   186   187   188   189   ...   243




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish