O ’qu V u sl ubiy m a jmu a

Xamsa
”, “
Xazoyin ul-maoniy
”, “
Mahbub ul-
qulub
”, “
Lison ut-tayr
” kabi va “
Foniy
” taxallusi ostida tojik tilida “
Devoni
Foniy
”, “
Xasbi
hol
”, “
Tuhfat ul-afkor
” kabi lirik asarlar yaratdi. Navoiy tarixni bilishning axamiyati, 
ayniqsa kattaligini aytib, odamlarni tarixni o’rganishga da’vat etadi. 
Mirzo Muxammad 
Xaydar
ning yozishicha, Navoiyning har yilgi daromadi 18 ming “
shohruhiy
” dinorga teng 
bo’lgan. Bu mablag’ning deyarli xammasini xayrli ishlarga sarflagan. U birgina Xirot shaxri 
yaqinida Injil anxori bo’yida bir qancha binolar: “
Ixlosiya
” 
madrasasi
, “
Xolisiya
” 
xonoqoxi
, 
“
Qudsiya
” 
jome’
masjidi
, “
Shifoiya
” davolash uyi, “
Safoiya
” 
xammomi
va boshqalar. XV 
asr oxirida mamlakatda iqtisodiy tanglik shu darajaga yetgan ediki, hatto Xo’janddek shaxar 
yuz, ikki yuz nafar navkarni, Farg’onadek unumdor voxa esa uch-to’rt ming nafar askarni 
ta’min eta olmay qolgan.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

61 
 
6-ma’ruza: Movarounnaxrda Shayboniylar sulolasining hukmronligi. 
Buxoro xonligining tashkil topishi va siyosiy hayoti. (2 soat) 
Reja: 
1.
Temuriylar davlatining inqirozi sabablari. Bobur va Shayboniylar o’rtasidagi 
kurash.
2.
Shayboniyxon tomonidan Movarounnahr va Xurosonni bosib olinishi. Temuriylar – 
Shayboniylar – Safaviylar o’rtasidagi kurash.
3.
Ubaydullaxon va Shayboniylar davlatining tiklanishi. XVI asrning 40-50 yillarida
Shayboniylar o’rtasida o’zaro kurashlar.
4.
Abdullaxon II ning hokimiyatga kelishi. Shayboniylarni va Movarounnahrni
birlashtirilishi.
5.
Abdullaxon II ning ichki va tashqi siyosati. Shayboniylar sulolasining inqirozi.