О. Mavlonov, Т. Tilavov, В. Aminov

Yaroliyev ko‘prigi 
uzunchoq miya bilan o‘rta miya oralig'ida joylashgan. Unda 
ko‘z soqqasi va yuz muskullarini harakatlantiruvchi markazlar bo‘ladi. Ko'prik 
orqali uzunchoq miyadan bosh miyaning boshqa bo‘limlariga nerv impulslari 
o‘tkaziladi.
0 ‘rta miya 
miya oyoqchalari, to‘rt tepalik va tepaliklar orasida joylashgan suv 
yo‘lidan iborat. OVta miya skelet muskullari tonusi (tarangligi) qo‘l barmoqlarining 
nozik harakatlari, ko‘rish, eshitish va chamalash reflekslar ini boshqaradi. Chama- 
lash reflekslari tufayli odam boshi va tanasini tovush kelayotgan yoki yorug‘lik 
tushayotgan tomonga buradi. Uzunchoq miya, ko‘prikcha va o‘rta miya 
miya
sopini
hosil qiladi. Miya sopidan 12 juft kalla-miya nervlari chiqadi. Ular miyani 
boshdagi sezgi organlari, bezlar va muskullar bilan bog‘laydi. Ulardan bir jufti -
131

---

J j/l
Ц
68-rasm,
Miyachasi zararlangan. odamning xatti-harakatlari; 
1
- miyacha, 
2
- burun. 
uchiga tegishda barmoqning titrashi, 
3
- chayqalib yurish, 
4
- muvozanatning buzilishi,
5 - yozuvning buzilishi.
adashgan nervlar
miyani yurak, o‘pka, oshqozon va boshqa ichki organlar bilan 
bog‘laydi.
Oraliq miya 
o‘rta miya ustida joylashgan. Uning kulrang moddasi ichki 
organlar ishini muvofiqlashtirib turadi. Moddalar almashinuvi, to‘yish, och qolish, 
chanqash, tana harorati doimiyligi boshqarilishi oraliq miya bilan bog'liq. Oraliq 
miya orqali yarimsharlar po‘stlog‘iga eshitish, ko'rish, ta’m bilish, teri va boshqa 
retseptorlardan nerv impulslari kelib turadi.
Miyacha 
uzunchoq miya ustida joylashgan ikkita yarimsharlardan iborat. 
Nervlar orqali boshqa miya bolimlari va orqa miya bilan boglangan. Miyacha 
harakat va skelet muskullari tonusini boshqaradi. Muskullar tonusi pasayib, tana 
muvozanati buziladi, harakat aniqligi yo‘qoladi. Miyachasi shikastlangan odam 
yurganda gandiraklaydi, beo‘xshov chayqalib harakatlanadi, barmoqlarining titra­
shi tufayli yozuvi aniq bo‘lmaydi va ignaga ip o‘tkazolmaydi (