О. Mavlonov, Т. Tilavov, В. Aminov

70-rasm.
Bosh miya yarimsharlari 
po'stlog'ida oliy nerv markazlarining 
joylashuvi: 
1 -
hid bilish, 
2 -
sezish,
3 -
harakatlanish, tuyg'u, 
4 -
eshitish,
5 - nutq, 
6 -
hisoblash, 7 - o‘qish,
8 -
ko'rish, 
9 -
harakatlanish, tuyg'u,
10 -
ohang, musiqa, 
II -
chamalash, 
12 -
geometrik obrazlami sezish.
134

---

miya katta yarim sharlari po‘stlog‘ining 
harakat zonalaridagi
nerv hujayralari 
to‘plami muskullar, paylar, bo‘g‘imlar, suyaklarning retseptorlaridan impuls qabul 
qilib, odam tanasining barcha qismlari harakatini boshqaruvchi oliy nerv markazi 
vazifasini bajaradi.
Assotsiativ zonalarning nerv hujayralari odam tanasining to‘qima va organlari 
bilan nerv yo'llari orqali bog‘lanmagan, ular miya po‘stlog‘ining turli qismlaridagi 
nerv hujayralarini bir-biri bilan bog‘laydi. Bu zonalar sezgi va harakatlanish 
organlaridan kelgan ta’sirni analiz va sintez qiladi.
Bosh miya katta yarimsharlarining po‘stloq qismi odam oliy nerv faoliyatining 
fiziologik asosi hisoblanadi. Odamning fikrlashi, ongi, o‘zlashtirishi, eslab qolishi, 
boshqalar bilan muomala qilishi, madaniyati, bilim olishi, hunar o‘rganishi, 
murakkab harakatlarni bajarishi miya po‘stlog‘ining faoliyatidir.
Miya po‘stlog‘ining turli qismlarida har xil funksiyalarni boshqaruvchi nerv 
markazlari joylashgan. Chunonchi, po'stloqning ensa qismida ko'rish, chakka qis­
mida eshitish, peshana qismining ostki ichkari sohasida hid bilish, tepa qismidagi 
oldingi markaziy pushtasida harakat, orqa markaziy pushtasida tana terisining 
sezgi markazlari joylashgan.