О. Mavlonov, Т. Tilavov, В. Aminov biologiya


qo'zg'alish va  tormozlanish



Download 59,4 Kb.
Pdf ko'rish
bet131/184
Sana20.07.2022
Hajmi59,4 Kb.
#827716
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   184
Bog'liq
4 Odam va uning salomatligi 8-sinf 2019

qo'zg'alish
va 
tormozlanish
jarayonlari 
bilan bog‘liq. Neyronlardagi qo‘zg‘alish reflektorlik reaksiylarining paydo boiishi 
va kuchayishidan, tormozlanish esa bu reaksiyalarning pasayishi yoki butunlay 
yo‘qolishidan iborat. Tormozlanishning kuchsizlanishi qo‘zg‘alishning kuchayishiga 
sabab boiadi. Tormozlanishning butunlay yo‘qo1ishi esa kuchli qo‘zg‘alishga, nerv 
sistemasining toliqishi va kasallanishiga, ba’zan olim ga olib keladi. Shu tariqa 
qo‘zg‘alish va tormozlanish jarayonlarining o‘zaro muvofiqlashib turishi tufayli 
organizmning tashqi va ichki muhit ta’siriga javob reaksiyasi amalga oshadi.
126


Organizmda qo‘zg‘alish va tormozlanish almashinib turadi. Nerv sistemasi 
markazlaridan birida paydo bo‘lgan qo‘zg‘alish ikkinchisida tormozlanishni hosil 
qiladi. Tormozlanish qo‘zg‘alishning aksi bo‘lib, uni to‘xtatishi, kuchsizlantirishi 
yoki yuzaga chiqishiga to‘sqinlik qiladi. Qo‘zg‘alish va tormozlanish o‘rtasidagi 
o‘zaro bunday bog‘lanish natijasida organlar va butun organizmning mutanosib 
ishlashi ta’minlanadi. Masalan, harakatlanish bukuvchi va yozuvchi muskullarning 
navbatlashib qisqarishi hamda muskullarning bukish va yozilish markazlarida 
navbat bilan paydo bo'lib turadigan nerv impulslari tufayli amalga oshadi.
Topshiriqlarga javob yozing va javobingizni tekshirib ko‘ring:
1. Refleks yoyida nerv signallari o'tadigan yo'lni ko'rsating: A - oraliq neyron, В -
sezuvchi neyron, D - ishchi organ, E - retseptorlar, F - harakatlantiruvchi neyron.
2. Terminlami ularga mos keladigan tushunchalar bilan birga juftlab yozing: A -
mediator, В - sinaps, D - reflektorlik, E - refleks yoyi, F - refleks; 1 - qo‘zg‘alishlari 
o'tadigan yo‘l, 2 - nerv hujayralarining neyronlar tutashgan joyi, 3 - nerv signallari 
sinaps bo‘shlig‘iga ajraladigan modda, 

Download 59,4 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   184




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish