O. M. Yoriyev Buxoro davlat universiteti umumiy kimyo

Ar-OH 
+
NaOH«
------ ►
[ 
ArO 
f
Na + 
+
H20
Fenollar natriy karbonatdan C0
2
ni siqib chiqara olmaydi.
Karbonat kislota esa fenolyatlar eritmalaridan fenollarni siqib
chiqaradi:
[ArO] - Na+ + C0
2
 + H20 -------- ►
ArOH + NaHC0
3
Aromatik yadro bilan bog‘langan elektronoaktseptor
rinbosarlar fenol gidroksil guruhi kislotaliligini oshiradi. Ba‘zi
fenollarning pKa qiymatlari quyida keltirilgan:
F en o lla r
p K a
F e n o l
9 .9 8
2
- n itro fen o l
7 .2 3
3
-n itro fen o l
8 .4 0
4 -n itro fen o l
7 .1 5
2 ,4 - n itro fen o l
4 .0 3
2 ,4 ,6 - trin itrofen ol
0.20
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Fenollar kislotalik xossalarining alkanollarnikiga nisbatan
kuchliligi ikki xil omilga bog‘liq. Birinchidan, gidroksil guruhi-
ning musbat mezomer effekti tufayli fenollar kislorodida elek-
tron zichligi kamayadi. Buning natijasida fenollar gidroksilining
protoni alkanollar gidroksilidagi protonga nisbatan harakatchan
blib qoladi. Ikkinchidan, fenolyat anioninig hosil bo‘lishi
alkogolyat anionining hosil bolishiga qaraganda energetik
qulay, chunki fenolyat anionda tutashish tufayli manfiy zaryad
delokallashgan. Alkogolyat - anionda esa bunday tutashish
imkoniyati yoq.
2. 
FeCI3 ning ta‘siri. 
Fenol suvdagi yoki spirtdagi suyultiril-
gan eritmalarda FeCI
3
 bilan binafsha rangli kompleks tuz be-