O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun



Download 11,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet197/261
Sana14.02.2022
Hajmi11,17 Mb.
#448095
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   261
Bog'liq
Patol.-fiziol.-amal.-darsl.-uchun-qoll.-Husinov-O.A.-2008-y.

Ichak tutilishi
- ichakning buralib qolishi (ileus) - ichakdagi ovqat 
evakuatsiyasining barcha ovqat hazm qilish jarayonlari susayishi bilan 
birga to ‘xtashi. Ichak tutilishining uch turi farq qilinadi: 1) mexanik 
yoki obturatsion; 2) dinamik yoki funksional; 3) tromboembolik.


Ichak tutilishi o ‘tkir xirurgik kasalliklam ing 3,5-9,4% ni tashkil 
qiladi (Myasnikov A.A.). Ichak tutilishi patogenezining asosiy zvenosi 
quyidagilar: 1) ichak tutilgan joyda yallig‘lanish va nekroz; 2) tutilgan 
joyda ichakning haddan tashqari cho‘zi!ishi; 3) mexanoretseptorlardan 
MAT og‘riq im pulslarining y o ‘nalishi (shok rivojlanishi mumkin); 4) 
ichak autointoksikatsiyasi; 5) uzluksiz qusish natijasida organizmning 
suvsizlanishi.
Ichak autointoksikatsiyasining sabablari; 1) ichak peristaltikasining 
susayishi; 2) sekretsiyaning pasayishi; 3) axlat massasining to(planishi;
4) ichak tutilishi. K o‘rsatilgan holatlarda ichakda chirish va bijg‘ish 
jarayonlari kuchayadi, toksik moddalar (indol, fenol, gistamin va h.k.) 
h osil b o ‘ladi. U la r o rg an iz m d a z a ra rsiz la n ish g a u lg u ra olm aydi, 
reflektor yoki gumoral y o ‘l bilan MAT va boshqa a'zolarga ta’sir qiladi. 
Ichak autointoksikatsiyasiga xos belgilarga arterial qon bosim ining 
p a s a y is h i, y u ra k u ris h in in g s u sa y ish i, b osh m iy a p o ‘s tlo g ‘i 
funksiyasining tormozlanishi kiradi, komatoz holat rivojlanishi mumkin.
Operatsiya qilingan m e ’da patofiziologiyasi.
M e’dada operatsiya 
qilinganda 10-15% holatlarda xilm a-xil asoratlar rivojlanadi;
1) anastom oz q o ‘yilgan jo y d a evakuatsiyaning buzilishi, shu joy 
shishishi natijasida ovqat evakuatsiyasi sekinlashadi, antiperistaltik 
qusish vujudga keladi;
2) demping - sindrom («dumping» - unglizcha «irg‘itish») barcha 
kasallarda emas, ayrim larida rivojlanadi. Ayniqsa, tarkibida uglevod 
k o ‘p b o ‘lg a n o v q a t q a b u l q ilin g a n d a n 1 5 -2 0 d a q iq a d a n keyin 
boshlanadi, m adorsizlik, k o ‘ngil aynish sezgisi, bosh aylanishi, bosh 
o g ‘ris h i b ila n n a m o y o n b o ‘la d i, ich ak d a o g ‘riq payd o b o ‘ladi, 
keyinchalik bularga ich ketish q o ‘shiladi. Rengenologik tekshirishlarda 
m e ’daning ju d a tez b o ‘sh ab qolishi, ovqatning ichakka tez o ‘tishi, 
ingichka va y o ‘g ‘on ichak harakat funksiyasining tezlashishi aniqlanadi, 
o c h ic h a k tez o v q a tg a t o 'l a d i , m ex ano - va x e m o re ts e p to rla r 
q o ‘z g ‘aladi. U m um iy re fle k to r reaksiyalar rivojlanadi: qon bosimi 
pasayadi, qonda glukoza m iqdori o ‘zgaradi - oldin u ko‘payadi, keyin 
keskin gipoglikemiya va u bilan bogMiq gipoglikemik sindrom yuzaga 
keladi. Bu birdaniga ko‘p miqdorga glukoza shimilishi bilan izohlanadi, 
natijada insular apparat faollashadi, glukoza glikogenga aylanadi va 
tezlik bilan gipoglikemiya, keskin madorsizlik, qo‘l qaltirashi (tremor) 
va bosh aylanishi rivojlanadi. Bu sindrom 20-30 daqiqa davom etadi, 
ayrim vaqtlarda ovqat qabul qilish bilanoq boshlanadi va 1 soatgacha 
cho‘zilishi mumin. Ochlik, avitaminoz bemor va uning ruhiy holatining


astenizatsiyalanishiga olib keladi. V itaininga boy ovqatlarni qabul 
qilish, parhez, uglevodlaming cheklanishi aham iyatga ega;
3) o ‘t qusish sindrom i (duodenobiliar yoki olib keluvchi sirtm a, 
h alq a sin d ro m i), B ilro t - II u su lid a m e ’da rez e k siy a q ilin g an d a
kuzatiladi, qorinda kuchli og‘riq va ichak shishishi bilan kechadi, bunga 
o ‘t bilan qusish qo'shiladi (o‘t m assasida 500 ml gacha o ‘t b o ‘ladi). 
O vqat hazm qilishn in g o g ‘ir y etish m o v ch ilig i riv o jlan ad i, avvalo 
y o g 'l a r hazm bo*lishi b u z ila d i, y o g ‘d a e ru v c h i v ita m in la r 
o'zlashtirilm aydi. Bulaming hamm asi qayta operatsiya qilishga asos 
bo‘ladi;
4) vitam in B ]2 tanqisligi anem iyasining rivojlanishi. M a’lum ki, 
m e’dada gastromukoprotein ishlab chiqariladi. M e’daning total yoki 
subtotal rezeksiyasida vitam in B 12 ish lab chiq arilishi uchun zaru r 
gastromukoprotein hosil bo'lishi buziladi va rezeksiyadan bir necha yil 
keyin vitamin B 12 tanqisligi anemiyasi rivojlanadi (anemiyaning darhol 
rivojlanmasligi, uning jigarda m a’lum zaxirasi borligi bilan bog'liq).
M ashg‘ulotda bajarilad ig an am aliy ish la r va o‘zlashtirilishi lozim 
bo'Igan am aliy ko‘n ik m a la r bilan tanishish
1-ish.
M e’da shirasida erkin xlorid kislotasi va umumiy kislotalikni 
YU. R. Zamonovning mikrokimyoviy uslubi bilan aniqlash.
K ic h k in a , h a jm i 1 5 -2 0 m l s ta k a n g a p ip e tk a b ila n 1 m l 
te k s h ir ila d ig a n m e ’d a s h ir a s i o lin a d i v a u te n g m iq d o rd a
distirillangan suv bilan suyultiriladi. S o ‘ng unga bir tom chi aralash 
in d ik a to r q o 's h ilib , m ik ro b u retk ad ag i N aO H d etsin o rm al e ritm a
b ila n titrla n a d i, titrla s h to ‘q y a s h il ra n g , u m u m iy k is lo ta lik n i 
aniqlashda esa binafsha rang hosil bo ‘lguncha davom ettiriladi. Erkin 
xlorid k islo ta va um um iy k islo talik 100 m l m e ’da shirasi titrla sh
uchun ketgan ishqorli natriy m illitrlari m iqdori bilan ifodalanadi. 
T ekshirishga 1 ml m e’da shirasi o lin g an lig i tufayli, titrlash uchun 
s a r f b o 'l g a n N aO H m iq d o ri 100 g a k o 'p a y tir ila d i. K is lo ta lik
foizlarda aniqlanadi: 1 ml ishqoriy n atriy 0,00365 ml m utlaq xlorid 
kislotaga mos keladi. 100 ml shirani titrlashga 40 ml ishqoriy natriy 
ketdi deb taxm in qilinsa:
1 ml - 0,00365 
X = ° >Q03^ x4° = 0,146%
40 ml - X
y a’ni, m e’da shirasi kislotaligi 0,146% ni tashkil qiladi.


2 -ish .
Pepsinning hazm qilish kuchini N.P, Pyatnitskiy bo‘yicha 
aniqlash.
M e ’d a shirasi pep sinining hazm qilish kuchi uning sut ivitish 
xususiyati bilan aniqlanadi. Probirkaga 0,1 ml m e’da shirasi quyiladi, 
unga tez lik bilan 5 mi su t-a tse tat aralashm asi (sigir suti va atsetat 
b u ferin in g bir hajm dagi aralash m asi) solinadi, vaqt sekundom erda 
belgilanadi. Probirka devorida kazeinning m ayda pag‘achalari hosil 
bo‘lish vaqti aniqlanadi. Pepsinning kuch birligi sifatida 60 s. davomida 
uning 5 ml sut - atsetat aralasbm asini ivitish uchun ketgan miqdori 
qabul qilinadi.
Hisoblash: pepsinning hazm qilish kuchi teng:
60 x 10
tajribada olingan soniyalardagi vaqt
3-ish. Tajribaviy
Eksperim ental) gastritli itlarda m e’da motorikasi 
k o ‘rsatkichlarini o ‘rganish.
I tla r d a ta jrib a v iy y o ‘l b ila n c h a q irilg a n g a s tr itla r nos va 
gastrospetsifik sensibilizatsiyada yozilgan gastrogram m alarda m e’da 
m o to rik a sin in g quyidagi k o ‘rsa tk ic h lari o ‘rg an ilad i: tonus, m e ’da 
qisqarish amplitudasi, I, II, III tartibli to ‘lqinlar.
Jihozlar:
gastrit bilan kasallangan bemoming m e’da shirasi, 15- 
20 m l stakan cha, 1 ml p ip etk a, d istirillan g an suv, aralashtirilg an 
indikator (10 mg metilli k o ‘k + 10 m g paradimetilamidoazobenzol + 
100 m g fenolftalein va 10 ml 96° spirt), NaOH ning detsinormal eritmasi, 
m ikroburetka, probirka, 0,1 m l mikropipetka, 5 ml pipetka, pH - 4,95 
su t - a tse ta t aralashm asi (ten g h a jm li sigir suti va a tse ta t buferi 
aralash m asi), tajribadagi g astritli itlar gastrogram m asi, m illim etrli 
q o g ‘oz.
AUDITORIYAISHI

Download 11,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   261




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish