O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun


M e’da sekretor funksiyasining buzilishi



Download 11,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet193/261
Sana14.02.2022
Hajmi11,17 Mb.
#448095
1   ...   189   190   191   192   193   194   195   196   ...   261
Bog'liq
Patol.-fiziol.-amal.-darsl.-uchun-qoll.-Husinov-O.A.-2008-y.

M e’da sekretor funksiyasining buzilishi.
M e ’da sh ira s i 
sekretsiyasining buzilishi uning kuchayishi, oshishi (gipersekretsiya)


y o k i k a m a y is h i (g ip o s e k re ts iy a ) s h a k lid a nam oyon b o ‘la d i. 
Gipersekretsiya nafaqat sekret miqdorining ko‘payishi, shu bilan birga 
uning kislotaligining oshishi (hyperactibitas) bilan ham tavsiflanadi. 
Umumiy kislotalik 70-90 1/ birlik va undan yuqori bo‘lishi, erkin NSI 
ham k o ‘payishi mumkin va bu giperxlorgidriya deb ataladi.
G ipersekretsiya yara kasalligi, surunkali gastrit (antral gastrit), 
pilorospazm , pilorostenoz, sovqotish, alkogol, issiq ovqat va ayrim
dorilar (salitsilatlar, insulin, butadion, kortizon va h.k.) qabul qilishga 
xos. G ipersekretsiya kislotalikning k o ‘payishi va m e’da shirasining 
parchalash kuchining oshishi bilan birga kechsa, bunda m e’da shilliq 
qavati yengil diffuz o ‘zgarishidan to erozivlanishigacha shikastlanish 
kuzatilishi m um kin (Sukmanskiy О. I., 1985).
HCI gipersekretsiyasida kom pensator m exanizmlar ishga tushadi. 
B unda pH - 7,67, m utsin va k o rb o natlarg a boy shira sekretsiyasi 
k o ‘payadi. Bu shira gel tabiatli bo‘lib, shilliq qavatni qoplaydi va uning 
shikastlanishiga y o ‘l qo‘ymaydi. A gar gipersekretsiya davomli bo‘lsa, 
unda shilliq qavat yemirilib, natijada gistamin hosil bo‘ladi. U esa tomir 
o ‘tkazu v ch anligin i oshiradi, transsudatsiya kuchayadi va kislotalik 
muhit suyuladi. A gar gepersekretsiya yana davom etaversa, m e’dadagi 
ovqat evakuatsiyasi sekinlashadi, chunki m e’da bo‘yni spazmi vujudga 
keladi. O vqat m assasi m e’dada turib qoladi, qusish bilan kechadigan 
antiperistaltika vujudga keladi, ichakka kam ximus tushadi. N atijada 
ovqat hazm qilish yetishm ovchiligi rivojlanadi, shuningdek y o ‘g ‘on 
ichakka ham kam ximus tushadi va qabziyat yuzaga keladi.
G ip o s e k re ts iy a o d a td a m e ’d a d a g i o v q atn in g k islo ta lig in in g
k a m a y is h i (h y p o a c tib ita s ) b ila n b irg a k e c h a d i. M e ’da sh ira s i 
se k retsiy asi kam ayishi surunkali va o ‘tkir g astrit, m e ’da o ‘sm asi, 
suvsizlanishlarda kuzatiladi. Agar m e’da shirasida erkin HCI bo‘lmasa 
(axlorgidriya), anatsid holat, agar m e’da bezlarining pepsin va xloridlar 
ajratish xususiyati yo ‘qolgan bo‘lsa, axiliyadan darak beradi. A xiliya 
su ru n k ali a tro fik g astritn in g o xirgi d av rlari, m e’da raki va xavfli 
anim iyalarga xosdir.
Giposekretsiya gipoatsid holat bilan birga qo‘shilib, m e’da shirasi 
p a rc h a io v c h i k uch in in g k am ay ish ig a olib keladi. N SI b ak tiretsid
t a ’s irin in g k a m a y is h i n a tija s id a b i jg ‘ish v a c h irish ja ro y o n la ri 
riv o jla n ish i m um kin. N atijada m e ’da sh irasid a organik k islo tala r 
(avvalo, sut kislotasi) m iqdori oshadi. Giposekretsiya va erkin xlorid 
kislota b o ‘lmaganda (anaciditas) proteolitik fermentlar faollashmaydi, 
g a s trin ish la b c h iq a rilm a y d i, k a rd ia l s fin k te r y e tis h m o v c h ilig i


boshlanadi - zarda qaynashi, sassiq kekirish kuzatiladi. Ovqat luqmasi 
sust kislotali, ayrim vaqtda hatto neytral reaksiyaga ega bo'ladi, natijada 
ev ak u atsiy a - o v qat h a y d a lish i te z la s h a d i, ch u n k i m e ’da b o ‘yni 
ochilishiga sharoit tug ‘iladi. Yetarli parchalanm agan ovqat o ‘n ikki 
barm oq ichakni q itiqlay d i, shim ilish ja ra y o n la ri buziladi. Yo‘g ‘on 
ichakka tushadigan yaxshi parchalanm agan ovqat m assasi mexano -
va xem oretsetorlarni q o ‘zg‘atadi, ich ketish chaqiradi va u anatsid 
holatlarga xos hisoblanadi.
M e ’da m otorikasining buzilish i.
M e ’da m o torikasi b uzilishiga 
peristaltikaning o ‘zgarishlari (giper - va gipokinez), m ushak tonusi 
o ‘zgarish lari (giper - v a g ip o to n iy a) v a m e ’dad an ovqat m assasi 
evakuatsiyasining buzilishlari kiradi. M e’da h arakat funksiyasining 
buzilishlari zarda qaynashi, kekirish, hiqichoq tutishi, ko'ngil aynishi 
va qusish shaklida namoyon bo'ladi.

Download 11,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   189   190   191   192   193   194   195   196   ...   261




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish