O ʻ zbekiston respublikasi oliy va o ʻ rta maxsus ta ʼ lim vazirligi



Download 5,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet90/173
Sana31.01.2023
Hajmi5,76 Mb.
#905937
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   173
Bog'liq
O zbekiston respublikasi

Ustunli diagramma
Diagrammadagi har bir ustun oʻtgan savdo kunidagi aksiya 
narxining tebranishini ifodalaydi. Ustunning yuqori nuqtasi savdo 
kunidagi eng yuqora narxni ifodalasa, pastki nuqtasi savdo kunidagi 
eng past narxni ifodalaydi. Yopilish bahosini ifodalash uchun esa 
ustunga perpendikulyar chiziqcha oʻtkaziladi.
 
Texnik 
tahlilning 
tamoyillari:
Bozor hamma narsani 
hisobga oladi 
Narxlarning 
harakatlanishi 
tendensiyaga boʻysunadi 
Tarix takrorlanadi 
Aksiya narxi 
(rub) 
Kunlar 


163 
Дни
Цена
акции
(руб.)
1
2
3
4
5
250
300
350
450
500
10
15
20
25
10.3-rasm.
Savdo hajmi maʼlumotlari bilan toʻldirilgan
ustunli diagramma
Bu holatda absissa oʻqi boʻyicha chap tomonda narx, oʻng 
tomonda esa savdo hajmi ifodalanadi. Rasm pastidagi ustunchalar 
savdo kunidagi hajmni koʻrsatadi.
Aniqroq aksiya narxi harakati tasvirini olish uchun ularning 
narxlarini birlashtirish mumkin. Masalan, toʻgʻri chiziqlar orqali 
yopilish bahosini: 
1
2
3
4
5
6
7
8
Дни
300
350
400
450
500
550
Цена
акции
(руб.)
10.4-rasm.
 Aksiya narxi tebranishi grafigi
Aksiya narxi 
(rub) 
Kunlar 
Aksiya narxi 
(rub) 
Kunlar 


164 
300
400
500
600
Цена
акции (руб.)
Дни
х
о
х
о
х
о
х
х о х о х о х
х о х о х о х
х о х о о х
х
о х
х
о х
х 
о
х 
о
10.5-rasm.
 Aksiya narxi trendi yoʻnalishi
Tahlilchi narx har bir oʻzgarishini qayd qilib boradi. Agar narx bir 
pogʻona oʻssa, u holda diogrammaga X belgisi qoʻyiladi. Keyingi narx 
oʻsishida yuqoriga yana bir X belgisi qayd qilinadi. Agar narx bir 
pogʻona pasaysa, u holda oʻng tomondan yangi ustun ochiladi va shu 
ustundan 0 belgisi bilan belgilanadi. 
Texnik tahlil mazmunan har qanday moliyaviy aktivning bozor 
narxini moliya bozori obyektiv baholaydi, degan fikrdan kelib chiqadi. 
Bu usul umuman olganda aksiyalar bozori kurslari konyunkturasini 
konkret kompaniya aksiyalari kurslari dinamikasiga prognoz berish 
uchun oʻrganadi. Bunda avval kurslar dinamikasida sikllar (davrlar) 
yoki qaytariladigan tendensiyalarni aniqlash maqsadida oldinggi 
davrlar uchun bozor kurslari tadqiq qilinadi. Keyin esa avvalgi 
davrlarda aniqlangan tendensiyalarga oʻxshash joriy tendensiyalarni 
aniqlash maqsadida vaqtning oxirgi davri uchun aksiyalar kurslari 
tahlil qilinadi. Tahlilning oxirida hozirgi mavjud va avvalgi aniqlangan 
aksiyalar kurslari tendensiyalari oʻzaro solishtiriladi. Bunda narx 
trendlari davriy qaytariladi deb qabul qilinadi. Shunday qilib, analitik 
koʻrilayogan aksiyalar boʻyicha avvalgi va joriy bozor tendensiyalarini 
aniqlagan holda, kurslarning kelajakdagi dinamikasini yetarlicha aniq 
prognoz qilishga ishongan holda tahlil qiladi.
Texnik tahlil yordamida fond bozoridagi narxlar dinamikasini 
iqtisodiy hodisalarning mazmuniga kirmasdan tadqiqini amalga 
Aksiya narxi 
(rub) 
Kunlar 


165 
oshirsa boʻladi. Uni yana grafik tahlil (grafiklar, gistogrammalar
nuqtali diagrammalar, narxlar harakati, indekslar usuli) ham deyiladi. 
Bunda fond indekslari bozor holatini yaxshiroq ifodalaydi.
Texnik tahlilni amalga oshirishga quyidagi muhim tahminlarga 
asoslaniladi:
- tashqi omillarning har qanday oʻzgarishlari qimmatli 
qogʻozlarni bozor narxlari (kurslari) dinamikasida oʻz aksini topadi;
- fond bozoridagi narxlar dinamikasi oldindan idrok qilinadigan 
maʼlum qonuniyatlarga boʻysunadi, bunday qonuniyatlar barqaror 
boʻlishi mumkin; 
- qimmatli qogʻozlar kurslarining avvalgi va joriy bozor 
tendensiyalarini oʻrganish asosida ularning kelajakdagi oʻzgarish 
dinamikasini prognoz qilish mumkin.
Grafik tahlil quyidagi uch asosiy masalani yechishda qoʻllaniladi – 
fond bozoridagi narxlar darajasini prognoz qilish; qimmatli 
qogʻozlarni sotish va sotib olish vaqtining optimal momentini topish; 
fundamental tahlil natijalarining toʻliqligi va toʻgʻriligini tekshirish. 
Hozirda har ikkala usul bir-birida farqlansada, oʻzlarida bir-
birlarining u yoki bu komponentlarini qoʻllaydilar. Bundan tashqari 
ular boshqa tahlil nazariyalari unsurlarini ham oʻz ichiga olishgan, 
masalan, “effektiv bozor” modellarini, “ehtimoliy asosda behosdan 
qilingan tanlov” konsepsiyasini. Bunga qaramasdan har ikkala usul 
ham hozirda fond bozorlarini tahlil qilishda bosh mavqega ega boʻlib 
kelmoqda. Lekin, bu usullar yangi yondashuvlarni paydo boʻlishi 
evaziga takomillashib bormoqda. Masalan, I.Fisherning foiz stavkalar 
nazariyasini, Uilyamsning kapital aktivlarni baholash nazariyasini, 
Naytning aniq boʻlmagan omillar va risklarni sifat tahlili metodini, 
Markovichning (keyinchalik Sharp, Tobin, Lintner, Mossin, Blek, 
Shoulzlarning) optimal portfelni tanlash nazariyasini, SARM 
modellarini, Elliotning toʻlqinlar nazariyasini, Sorosning refleksiv 
nazariyasini, Rossning ART modellarini, Molilyani va Millerning 
nazariyalarini, va h.k. nazariyalarni keltirish mumkin.
Taʼkidlash joizki, texnik tahlil usuli barcha mutaxassislar 
tomonidan oson qoʻllanilishi mumkin, fundamental tahlil usulini esa 
har qanday mutahassis tomonidan oson qoʻllashi qiyinroq kechadi. 
Chunki fundamental tahlil ancha qiyin ish boʻlib, yetarli maʼlumotlar 


166 
bazasini shakllantirishni va mos ravishda moliyalashtirilishni talab 
qiladi.
Sekyurimetrik tahlil yordamida bozordagi qimmatli qogʻozlarning 
ekvivalentlilik potensiali darajalari asosida fond bozorining poten-
sialini baholash mumkin. Bunda ekvivalentlilik potensialini natijaviy 
vektorning miqdoriga (natijaviy yoʻnaltirilgan kuch sifatida) koʻpay-
tmasi qimmatli qogʻozning quvvati kuchini, bu quvvatlarning yigʻin-
disi esa qimmatli qogʻozlar bozori muhitining quvvati kuchini 
bildiradi.

Download 5,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   173




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish