O -zbek isto n respublikasi madaniyat va

132

---

/
21-rasm.
Ko‘krakdan oshirih tashlash usuli 
(a, b, d, e, f).
133

---

9 .1 3 . 0 ‘z o ‘qi atrofida aylanib, yelkadan tashlash usuli
1. Saflanish, salom lashish, yo ‘qlam a qilish, m ashg‘ulotning vazi- 
fasi va m aqsadi bilan tanishtirish.
2. U m um rivojlantiruvchi va maxsus m ashqlarni bajarish.
3. Kurash texnikasini o ‘rganish.
0 ‘z o ‘qi atrofida aylanish uslubini o ‘rganish:
1) qo 'li va yoqasidan ushlagan holatda bajariladi;
2) q o ‘li va yoqasining oldi qism idan ushlagan holatda;
3) q o ‘li va yelkasining ustidan q o ‘lni o ‘tkazib belbog‘id an ushla- 
gan holda.
9 .1 3 .1 . 0*2 o ‘qi atrofida aylanish usulini bajarish tcxnikasi
Bu usulni bajarishdagi eng xarakterli tom oni shundaki, bajaruvchi 
o ‘z o ‘qi atrofida aylanishi shart. Shu aylanish natijasida sherigini 
yoki raqibini o ‘zi bilan q o ‘llarini oldinga tortib yiqiladi. Bajaruvchi 
o ‘zi birinchi b o'lib, gilamga yoni bilan tegadi-da, sherigini tortib
tashlaydi.
Turish holatlarida oraliq masofa: o ‘rtacha yoki yaqin.
1. Ushlash holati — q o ‘li va yoqasining bo 'yin orqasidan. Bajarish 
y o ‘llari.
Bajaruvchi raqibining oyoqlari oldiga o ‘zining o 'n g (chapaqay 
bo‘lsa chap) oyog‘ini q o‘yib, o ‘z o ‘qi atrofida raqibining chap to m o - 
niga qarab ushlagan q o ‘lini b o ‘sh atm asd an to rtg a n h old a to rtib
(dum alab) yiqiladi.
2. Bajaruvchi raqibining qo'li va belbog'ining ustidan olgan holatda 
(y o n b o sh u s u lin in g u s h la s h id a n ) b a ja ru v c h i y o n b o s h u s u lin i 
bajaradigan holatidan raqibining q o 'lin i ushlagan tom onga burilib, 
oyog‘i bilan raqib oyog‘ini to ‘sib chapga burilgan holda dum alab, 
o ‘zi bilan raqibini tortib yiqiladi.
U sulning eng foydali lom oni shundanki, k o 'p usullarni bu usul 
bilan kom binatsiya qilsa b o ‘ladi. M asalan, yonbosh usulini ushlash 
holatidan raqib hozir m enga yonbosh usulini q o ‘llaydi, deb o ‘yla- 
m aydi, yotibroq kurashadi. Bajaruvchi esa yonboshni ko'rsatib, o ‘z 
o 'q i atrofida aylanib raqibini burab yiqitadi.
Bajaruvchi bo‘yni va q o iid a n ushlagan holatda oyoqlar ichidan oyoq 
bilan ko'tarish usulini bajarishga tayoigarlik holatlarini ko‘radi. Raqib esa 
bundan himoyalanib o ‘z og‘irlik markazini tovonlariga o ‘tkazadi. Shu 
vaqtda bajaruvchi birinchi usul harakatini nomiga ko‘rsatib, asosiy usuli 
bo‘lgan o'z o'qi atrofida aylanib, raqibini oldinga tortib dumalaydi.
Usulni eng foydali tom oni shu n dan iboratki, bu usul bajarilm ay 
q o lganda ham raqib b ajaruvchidan hcch b ir baholovchi h arak at 
ololm aydi, chunki bajaruvchi doim birinchi b o ‘lib gilam ga yiqiladi.